آرامش شکننده در بازار جهانی محصولات کشاورزی

آغاز صادرات غلات اوکراین، سیگنال کاهشی بازارها

این هفته اولین کشتی حامل غلات بندر اودسا در اوکراین را ترک کرد. از فوریه امسال و با آغاز جنگ روسیه بنادر اوکراین را مسدود و مانع حمل کالا و مواد غذایی از بنادر این کشور شد. اوکراین یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ مواد غذایی در دنیا است و این جنگ با اختلال در عرضه از سوی این کشور باعث شد تا از سویی نرخ مواد غذایی در دنیا رشد پیدا کند و از سوی دیگر کشورهایی که پیش از این بخشی از مواد غذایی خود را از اوکراین تامین‌‌می‌‌کردند با چالش جدی روبه‌رو شوند.

بحران مواد غذایی در دنیا ظرف ماه‌های اخیر باعث شد تا چندین مرتبه گفت‌وگوهایی برای ایجاد کریدوری امن برای حمل غلات انجام شود که پیش از این به این توافقات عمل نشده بود. اما بالاخره پس از ماه‌ها تلاش اولین کشتی غلات از اوکراین به سمت بندر طرابلس در لبنان حمل شد. ترکیه به‌عنوان کشور میانجی در حمل غلات از اوکراین اعلام کرد این کشتی حامل ۲۶هزار تن ذرت بود و این محوله برای بازرسی ابتدا به آب‌‌های ترکیه می‌‌رود.

الکساندر کوباکوف وزیر زیرساخت اوکراین نیز گفت: حداقل ۱۶کشتی دیگر منتظر حرکت از بنادر منطقه اودسا هستند. صادرات این مواد غذایی از سویی گامی در مقابله با گرسنگی در دنیا است و از سوی دیگر درآمد ارزی خوبی برای اوکراین فراهم می‌‌کند و امید به کاشت محصول را میان کشاورزان این کشور به‌وجود می‌‌آورد.

کاهش تقاضا و رشد عرضه گندم را ارزان کرد

قیمت هر بوشل گندم در معاملات آتی بورس شیکاگو در روز سوم اوت تا ۵/ ۷دلار عقب نشست که این رقم کمترین نرخ فروش آن ظرف ۶ماه اخیر بود. ایجاد کریدوری امن برای صادرات غله از اوکراین به سایر نقاط دنیا از مهم‌ترین دلایل این افت نرخ بود. در عین حال USDA برآورد می‌‌کند که با توجه به تورم بالای جهانی امسال بازار غلات با رکودی کم‌‌سابقه روبه‌رو شوند و این موضوع نیز از کاهش قیمت‌‌ها حمایت می‌‌کند.

در این شرایط اگر حمل غلات از بنادر اوکراین در آرامش انجام شود، کاهش بهای غلات دور از انتظار نیست. برآورد می‌‌شود حدود ۲۰میلیون تن غلات در سیلوهای اوکراین ذخیره‌شده و ظرف ماه‌های اخیر به‌دلیل جنگ به فروش نرفته است. عرضه این حجم غلات می‌‌تواند بخشی از تب و تاب قیمتی در این بازار را بکاهد. در عین حال فروش این غلات باعث می‌‌شود تا کشاورزان اوکراینی مکانی برای ذخیره‌‌سازی محصول جدید داشته باشند. بنابراین تولید برای ماه‌های بعد نیز ادامه یابد. اگرچه روند عرضه و تقاضای گندم موید کاهش نرخ این محصول بود، اما ظرف ۲روز پایانی هفته بهای این محصول اندکی افزایش یافت که البته این رشد قیمتی در اغلب مواد غذایی به چشم می‌‌خورد. احتمال بروز تنش ژئوپلیتیک جدید در دنیا از جمله دلایل بازگشت قیمتی به مسیر رشد بود.

بازگشت کم رمق محصولات کشاورزی به مسیر رشد نرخ

اگرچه بهای اغلب محصولات کشاورزی ظرف یک هفته اخیر بازدهی منفی را به ثبت رساند، اما بر نرخ بسیاری از این محصولات ظرف ۲روز پایانی هفته افزوده شد. درحالی‌که روسیه اجازه حمل غلات از بنادر اوکراین را داد، سفر نانسی پلوسی به تایوان و افزایش تنش میان تایوان و چین باعث شد تا بازار با شوک ژئوپلیتیک جدید روبه‌رو شود. در عین حال ظرف روزهای اخیر برخی اعضای فدرال‌رزرو در خصوص ادامه رشد نرخ بهره آمریکا اظهارنظر کردند و مشخص شد به احتمال قوی نرخ بهره در سال جاری میلادی باز هم رشد خواهد داشت. در عین حال دلار آمریکا از نقطه اوج ۲۰سال اخیر خود که در اواسط ماه ژوئیه به ثبت رسیده بود، فاصله می‌‌گیرد و این موضوع محرکی در جهت رشد بهای دلاری کامودیتی‌‌هاست. مجموع این عوامل بر بلاتکلیفی در این بازار افزود و زمینه رشد قیمت مواد غذایی در بازارهای جهانی را فراهم کرد.

ارمغان کاهش بهای نفت در بازارهای کالایی

این هفته هر بشکه نفت‌خام آمریکا با از دست دادن حدود ۱۰درصد ارزش خود به کانال ۸۰دلاری سقوط کرد و در ساعات ابتدایی بازگشایی بازار در روز جمعه پنجم اوت با نرخ ۸۸دلار و ۹۰سنت به فروش رفت. کاهش تقاضا برای نفت با توجه به‌شدت گرفتن فرضیه رکود در اقتصاد جهانی و رشد تولید از سوی اوپک عامل این بازگشت قیمتی بود. افت بهای نفت زمینه کاهش نرخ سایر کامودیتی‌‌ها از جمله مواد غذایی را فراهم می‌‌کند. نفت پرچمدار در بازارهای کالایی است و معمولا سایر کالاها از آن تبعیت می‌‌کنند، در عین حال افت نرخ نفت به کاهش هزینه تولید و حمل محصولات مختلف منجر می‌شود و از این منظر زمینه افت قیمت در بازارهای کالایی را فراهم می‌‌کند.