صعود قیمت‌های جهانی، جریانساز اصلی پیمانهای آتی بورس‌کالا شد
نمایش آتی در پرده جهانی
واکنش محسوس معامله‌‌‌گران آتی بورس‌کالا به جهش قیمت‌های جهانی
جریان دادوستد پیمانهای آتی بورس‌کالا این روزها در دو جبهه متفاوت خودنمایی می‌کند. از یک طرف با صعود قابل‌توجه نرخ جهانی عموم کالاها به‌ویژه طلا و نقره، دو دارایی سرمایه‌‌‌ای بازار آتی، یعنی واحدهای صندوق طلای بورس‌کالا و قراردادهای آتی نقره با نوسان مثبت نرخ همراه شدند؛ گویی معامله‌‌‌گران این قراردادها اتخاذ موقعیت‌‌‌های تعهدی در این دو دارایی را جذاب ارزیابی کردند و با توجه به تحولات اخیر در اقتصادهای اقصی‌نقاط دنیا دورنمای قیمتی این بازارها تا حد زیادی قابل پیش‌بینی به نظر می‌‌‌رسد؛ چرا که به دوران پساکرونا نزدیک شده‌‌‌ایم؛ اگرچه عموم اقتصادهای بزرگ دنیا با تورم‌‌‌های ناشی از محدودیت‌های دوره شیوع این ویروس ناشناخته دست و پنجه نرم می‌کنند و همچنین حمله نظامی روسیه به اوکراین جریانساز بسیاری از بازارهای حامل انرژی و موادغذایی شده است. به این ترتیب، تغییرات نرخ کامودیتی‌‌‌ها در بازارهای جهانی این روزها سیگنال‌‌‌های قدرتمندی به مجموعه بازارهای داخلی مخابره می‌کند که با پیگیری آنها می‌‌‌توان نوسان مثبت نرخ در بازار آتی را با محوریت دو دارایی سرمایه‌‌‌ای این بازار توجیه کرد.
طلا در معاملات جهانی روز چهارشنبه، پس از افزایش نزدیک به 2درصدی در روز قبل، نزدیک به 1940دلار در هر اونس در نوسان بود و به دلیل ترس از تشدید درگیری بین روسیه و اوکراین و افزایش تقاضا برای دارایی امن همچون این فلز گرانبها، در نرخی نزدیک به بالاترین حد در 13ماه گذشته باقی ماند. سرمایه‌گذاران همچنین تاثیر تحریم‌‌‌های اعمال‌شده علیه مسکو را بر تورم و رشد جهانی مهم ارزیابی کردند. این روزها اختلال در عرضه غلات، انرژی و فلزات به فشارهای صعودی قیمت افزوده است؛ آن هم در زمانی که فدرال‌رزرو در حال آماده شدن برای افزایش نرخ بهره است. تحلیلگران نگران این بودند که فشارهای تورمی چشم‌‌‌انداز رشد را تهدید و چالشی برای سیاستگذاران ایجاد کند؛ تا جایی که سرمایه‌گذاران را وادار کند با خرید شمش طلا به پوشش ریسک بپردازند. علاوه بر این، با وجود تقویت شاخص دلار، طلا از کاهش بازدهی اوراق خزانه‌‌‌داری آمریکا نیز منتفع شد.
نقره نیز به‌عنوان دیگر دارایی سرمایه‌‌‌ای بازار آتی که روز گذشته با نوسان مثبت نرخ تسویه همراه شد، در بازار جهانی رشد قیمت را تجربه کرد؛ به گونه‌‌‌ای که در معاملات آتی نقره طی روز گذشته، این فلز گرانبها بیش از 24دلار در هر اونس معامله شد و بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که در جریان دادوستدهای 24فوریه به بالاترین حد در هفت‌ماه گذشته خود، یعنی به بالای نرخ 5/ 25دلار در هر اونس رسیده بود؛ زیرا تقاضا برای فلزات گرانبها با ترس از جنگ طولانی در اوکراین تشدید شده است و سرمایه‌گذاران از افزایش تهاجمی نرخ بهره حمایت می‌کنند. مقامات روسیه و اوکراین روز دوشنبه در مرز بلاروس با یکدیگر دیدار کردند؛ اما با توجه به اهداف جنگی دولت روسیه، امید برای دستیابی به موفقیت کم است؛ چرا که پوتین خواستار تسلیم ارتش اوکراین و برکناری دولت این کشور شده است.
تابلوی آتی بورس‌کالا در حال حاضر میزبان سه‌دارایی از جمله دو دارایی سرمایه‌‌‌ای نقره و واحدهای صندوق طلا و یک محصول کشاورزی یعنی زعفران نگین است که به‌رغم تغییر مثبت نرخ تسویه در هر پنج‌سررسید نقره و واحدهای طلا در روزهای معاملاتی اخیر، دیگر دارایی این بازار یعنی زعفران‌نگین با نوسان منفی نرخ همراه شده است. بررسی بازار دارایی پایه طلای سرخ از جریان نزولی قیمتی در بین اوراق سپرده زعفران بورس‌کالا حکایت دارد که به‌رغم کمبود تولیدات سال‌جاری با عقبگرد قیمتی همراه شده است. به این ترتیب، دیگر جبهه تغییرات بازار آتی نوسان منفی نرخ سه‌سررسید زعفران نگین در روز گذشته بود که از سوی افت بهای دارایی پایه و فرضیه ریزش نرخ در بازار ارز تغذیه می‌شود. البته در شروع فصل برداشت، زعفران‌نگین رشد قیمت بسیار زیادی را تجربه کرد که در برخی از برهه‌‌‌های زمانی، مجموعه ابزارهای مالی-کالایی زعفران برداشت‌شده در سال‌جاری و حتی زعفران برداشت‌شده سال گذشته در بورس‌کالا صعود قیمتی بیش از 100درصدی را تجربه کردند. هدف اصلی فعالان حوزه طلای سرخ، واقعی کردن قیمت در زنجیره ارزش زعفران با تبدیل نمادهای گواهی سپرده این محصول به مرجع قیمت‌گذاری رسمی در دنیاست؛ چرا که بیش از 90درصد زعفران تولیدشده در دنیا را کشاورزان ایرانی تولید می‌کنند که لزوم قیمت‌گذاری از جمله اهداف مهم این حوزه به شمار می‌رود.
جریان افزایشی معاملات در بازار آتی بورس‌کالا قوت گرفت
دادوستد مجموعه نمادهای فعال این بازار طی هفته گذشته از رشد نقدینگی موجود در بازار آتی بورس‌کالا حکایت دارد که در کنار افزیش حجم و ارزش معاملات رقم خورده است. به عبارت دقیق‌‌‌تر، هفته گذشته به میزان 115هزار و 84قرارداد آتی در تابلوی بورس‌کالا مورد معامله قرار گرفت که نسبت به هفته ماقبل خود بیش از 50درصد افزایش یافت. ارزش دادوستد این میزان قرارداد بالغ بر 455میلیارد تومان ارزیابی می‌شود که با توجه به روند نزولی جریان معاملات این بازار در هفته‌‌‌های ماقبل، روزنه امیدی برای افزایش جذابیت پیمانهای آتی به شمار می‌رود. بازارهای جهانی در مسیر صعودی نوسان نرخ را تجربه می‌کنند؛ آن هم در شرایطی که بازار آزاد ارز تکانه‌‌‌های قیمتی محدودی دارد. از این رو معامله‌‌‌گران پیمانهای آتی از سیگنال افزایش قیمت در بازارهای جهانی، تا زمان حصول توافق هسته‌‌‌ای و رفع تحریم‌‌‌ها در اتخاذ موقعیت‌‌‌های تعهدی خود بهره می‌‌‌گیرند که ثمره آن را می‌‌‌توان در افزایش حجم و ارزش معاملات این بازار جست‌وجو کرد. به این ترتیب پس از مدت‌‌‌ها بلاتکلیفی قیمت در بازار ارز و ترسیم فضای کاهشی برای نرخ آزاد دلار، جو کلی دادوستدهای آتی را با خود همسو کرد؛ تا جایی که نه‌تنها شاهد افت جدی حجم و ارزش معاملات در این بازار بودیم، بلکه در برخی از هفته‌‌‌های معاملاتی روند خروج سرمایه از این بازار برجسته شد؛ چرا که اتخاذ موقعیت تعهدی باز، چه در خرید و چه در فروش، به دلیل ابهام در دورنمای قیمتی بازار دارایی‌‌‌های پایه نمادهای آتی، بسیار پرریسک بود که مبتنی بر استراتژی غالب این بازار، معامله‌‌‌گران نه‌تنها سرمایه جدید به این بازار تزریق نکردند، بلکه در نوسانات لحظه‌‌‌ای که همسو با موقعیت تعهدیشان بود، فرصت را غنیمت شمرده و به بستن موقعیت تعهدی پرداختند.
به این ترتیب، معاملات بازار آتی که نسبت به تکانه‌‌‌های قیمتی دارایی پایه نمادها و سیگال‌‌‌های مخابره‌شده از سوی متغیرهای اثرگذار بر این بازار به‌شدت حساس است، این روزها با سکانداری نوسان قیمت‌های جهانی و روند صعودی نرخ در این بازارها، به فعالیت خود ادامه می‌دهد که به نفع تعمیق معاملات و افزایش نقدینگی در این بازار منتهی شده است؛ به طوری که تاکنون مجموع نقدینگی واردشده به این بازار، بالغ بر یک‌هزار میلیارد تومان ارزیابی می‌شود که رقمی قابل‌توجه بوده و رکورد تاریخی بازار آتی بورس‌کالا در سال‌جاری به شمار می‌رود.
