حمایت شاخصهای اقتصادی از تثبیت نرخ کالاهای پایه در اوج
خواب تورم جهانی برای کامودیتی‌‌‌ها
عقب‌‌‌نشینی PMI ایالات‌متحده در ماه دسامبر
شاخص مدیران خرید صنعتی چین و ایالات‌متحده آمریکا برای ماه پایانی سال 2021 منتشر شد. مطابق داده‌‌‌های منتشرشده، شاخص مدیران خرید ایالات‌متحده آمریکا در ماه دسامبر به 7/ 57واحد رسید. این در حالی بود که شاخص مدیران خرید صنعتی ایالات‌متحده برای ماه نوامبر 3/ 58واحد بود. با وجود این، قرارگرفتن شاخص مدیران خرید در رقمی بالای سطح 50واحد از وضعیت مطلوب رونق اقتصادی در بخش صنعت بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا حکایت دارد. در حالی که قرارگرفتن این شاخص در بالای سطح 50واحد مطلوب تلقی می‌شود، قرارگرفتن آن در کمتر از 50واحد بیانگر فرو رفتن اقتصاد به فاز انقباضی و بروز رکود در صنایع است. از ماه مارس 2020 تا ماه مه این سال شاخص PMI در ایالات‌متحده آمریکا به زیر 50واحد سقوط کرد که این سقوط ناشی از شیوع گسترده کرونا در این کشور و اعمال محدودیت‌های سختگیرانه قرنطینه‌‌‌ای بود. در ادامه با بازگشت شرایط به حالت طبیعی و کاهش محدودیت‌های قرنطینه‌‌‌ای مجدد این شاخص از ماه ژوئن به بیش از 50واحد صعود کرد. افزایش شاخص PMI به مفهوم افزایش تقاضا برای کالاهای صنعتی است و با توجه به رشد تقاضا زمینه اوج‌‌‌گیری قیمتی را فراهم می‌کند.
پس از آنکه شاخص یادشده در ماه ژوئن 2020 به رقمی بیش از 50واحد صعود کرد، به مسیر رشد خود ادامه داد؛ به نحوی که در نهایت تا جولای 2021 به رکورد تاریخی ثبت‌شده برای این شاخص یعنی 63واحد صعود کرد. این موضوع محرکی قوی در جهت حمایت قیمتی از نرخ کامودیتی‌‌‌ها بود؛ هر چند در این زمان شاخص مدیران خرید صنعتی چین افت محسوسی داشت و این سیگنال منفی اثرگذاری صعود شاخص مدیران خرید صنعتی ایلات متحده آمریکا بر بازارهای کالایی را تا حدی خنثی کرد.
در ادامه، این شاخص در ایالات‌متحده آمریکا به مسیر افت ارزش قدم گذاشت و تا ماه دسامبر 2021 به 7/ 57واحد عقب‌‌‌نشینی کرد که این رقم با رکورد تاریخی PMI ایالات‌متحده فاصله دارد؛ اما همچنان رقمی بالاست و می‌‌‌تواند از رشد قیمتی کامودیتی‌‌‌ها حمایت کند. با وجود این، استمرار رویه کاهش PMI صنعتی در ایالات‌متحده زنگ خطری جدی در خصوص احتمال کاهش رونق در بازارهای صنعتی این کشور است.
بازگشت چین از رکود
برخلاف شاخص PMI ایالات‌متحده آمریکا که ظرف سال 2021 در وضعیتی مطلوب نوسان داشت، شاخص مدیران خرید در چین روزهای پرنوسان‌‌‌تری داشت. این شاخص در ماه مه به 52واحد صعود کرد که بیشترین میزان این شاخص ظرف سال 2021 در این کشور بود. بررسی بازارهای کالایی نیز از اوج‌‌‌گیری قیمتی کالاهای صنعتی از جمله سنگ‌‌‌آهن، فولاد و سایر فلزات پایه در ماه مه 2021 حکایت داشت. سنگ‌‌‌آهن در ماه مه 2021 به رکورد تاریخی قیمتی خود رسید؛ اما در ادامه، شاخص مدیران خرید صنعتی چین به مسیر تضعیف نرخ قدم گذاشت. در نهایت ظرف ماه نوامبر شاخص PMI صنعتی در چین به کمتر از 50واحد سقوط کرد که این داده به تضعیف نرخ بازارهای کالایی و بهخصوص فلزات پایه در این ماه منعکس شد. مجددا در ماه پایانی سال 2021 شاخص مدیران خرید در چین به بیش از 50واحد صعود کرد. مطابق داده‌‌‌های منتشرشده، PMI صنعتی چین در ماه دسامبر به 9/ 50واحد رسید که فاصله چندانی تا مرز 50واحد ندارد؛ اما سیگنالی مثبت برای بازارهای کالایی ارزیابی می‌شود.
خواب تورم برای کامودیتی‌‌‌ها
در شرایطی که شاخص مدیران خرید بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا یعنی ایالات‌متحده آمریکا و چین برای ماه دسامبر از رونق صنعتی حکایت دارد، آمارهای تورمی می‌‌‌تواند اثرگذاری به مراتب بیشتری در جهت‌‌‌دهی به بازارها داشته باشد. داده‌‌‌های تورمی ایالات‌متحده آمریکا برای ماه دسامبر هفته گذشته منتشر شد. مطابق آمار منتشرشده تورم ماه دسامبر جهش سالانه 7درصدی داشت که این رقم رکورد تورم ماهانه بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا پس از سال 1982 بود. در عین حال در این زمان انتظارات تورمی منتشر شد. بر اساس آخرین نظرسنجی دانشگاه میشیگان، مصرف‌کنندگان آمریکایی انتظار دارند فشارهای تورمی تا سال 2022 همچنان بالا بماند. در این گزارش آمده است که انتظارات تورمی یکساله به 9/ 4درصد افزایش یافته است. در همین حال، انتظارات تورمی 5 تا 10ساله از 9/ 2درصد به 1/ 3درصد افزایش یافت. در حالی تورم ماهانه در ایالات‌متحده آمریکا همچنان ظرف ماه دسامبر افزایشی بود که فدرال‌رزرو سیاست‌‌‌های انقباضی را با کاهش حجم خرید دارایی ظرف دو ماه پایانی سال 2021 شروع کرد. سیاست‌‌‌های انبساطی فدرال‌رزرو به منظور کاهش تبعات اقتصادی شیوع ویروس کرونا در سال 2020 اعمال شد و با توجه به نقدینگی تزریق‌شده به اقتصاد زمینه افزایش تورم جهانی را فراهم کرد. در عین حال، رشد تقاضا با کنترل نسبی کرونا و بهخصوص پس از واکسیناسیون عمومی از اوج‌‌‌گیری تقاضا و در نتیجه تورم ظرف سال 2021 حمایت کرد.
در حالی که تورم در ایالات‌متحده تحت تاثیر سیاست‌‌‌های انبساطی فدرال‌رزرو رو به افزایش گذاشت، منتقدان بسیاری خواهان توقف این محرک‌‌‌ها برای جلوگیری از تبعات تورمی آن بر اقتصاد بودند. در این شرایط فدرال‌رزرو بر این باور بود که تورم به‌سرعت قابل کنترل است و باید این سیاست‌ها تا کاهش معضل بیکاری ادامه پیدا کنند. در نهایت، با کاهش آمار بیکاری در این کشور و جهش قابل‌توجه نرخ تورم، فدرال‌رزرو از استمرار سیاست انبساطی عقب‌‌‌نشینی کرد و ظرف دو ماه پایانی سال از میزان خرید اوراق قرضه کاسته شد. برخلاف انتظار، شروع سیاست انقباضی نتوانست در مقابل صعود نرخ تورم بایستد. در این شرایط فدرال‌رزرو معتقد است، ضربه کرونا به زنجیره تامین محصولات باعث می‌شود بازگشت تورم به وضعیت طبیعی دشوار شود. شیوع کرونا علاوه بر نشانه گرفتن سلامت عمومی، زنجیره تولید و تامین محصولات در دنیا را نیز نشانه گرفت و از این منظر زمینه صعود قیمتی در بازارهای کالایی را فراهم کرد. در این شرایط انتظار می‌رود فدرال‌رزرو چاره‌‌‌ای جز اعمال سیاست‌‌‌های انقباضی سختگیرانه‌‌‌تر همچون افزایش چندمرحله‌‌‌ای نرخ بهره نداشته باشد. ظرف هفته‌‌‌های پایانی سال 2021 فدرال‌رزرو تصمیم گرفت نرخ بهره را در سال‌جاری میلادی سه‌مرتبه افزایش دهد؛ هرچند همچنان برخی معتقدند رشد سه‌مرتبه‌‌‌ای نیز برای کنترل تورم افسارگسیخته کافی نخواهد بود. اقتصاددان ارشد آمریکایی در کپیتال‌اکونومیکس، گفت: افزایش فشار تورم می‌‌‌تواند به ضعیف‌‌‌تر شدن فعالیت‌‌‌های اقتصادی در طول سال منجر شود.اندرو هانتر، ادامه داد: افزایش قیمت‌ها، قدرت خرید را نشانه گرفته و بعید است این سیگنال به‌زودی به پایان برسد. وی برآورد می‌کند داده‌‌‌های خرده‌‌‌فروشی در ایالات‌متحده کاهشی شود که این موضوع سیگنالی منفی برای اقتصاد خواهد بود.مجموع داده‌‌‌های اقتصادی از بروز رکود تورمی در بازارها حکایت دارد. در عین حال که تورم به‌سادگی قابل حل نیست، افزایش قیمت‌ها از قدرت خرید عموم افراد جامعه خواهد کاست و این موضوع به بروز رکود در بخش اقتصاد منجر می‌شود.
ادامه سوپرچرخه کالایی در 2022
در ماه‌‌‌های پایانی سال 2020 بود که بروز سوپرچرخه کالایی از سوی برخی موسسات معتبر بین‌المللی مطرح شد. گلدمنساکس در اکتبر 2020 از شروع احتمالی ابرچرخه کالایی خبر داد و برآورد کرد که این ابرچرخه حدود یک‌دهه طول بکشد. نام‌گذاری سوپرچرخه بر روی جهش قیمت کامودیتی‌‌‌ها ظرف سال 2021 موافقان و مخالفان متعددی داشت. در این شرایط برآورد حفظ سطوح قیمتی بالا برای کامودیتی‌‌‌ها در سال‌جاری میلادی فرضیه بروز سوپرچرخه کالایی را تایید می‌کند. کوری، استراتژیست بخش کالایی گلدمن ساکس، در خصوص روند بازارهای کالایی در سال 2022 گفت: ابرچرخه بازارهای کالایی به پایان نرسیده و این احتمال وجود دارد که ابرچرخه ایجادشده در بازار کامودیتی‌‌‌ها تا یک‌دهه اثرگذاری خود را بر بازار حفظ کند. وی ادامه داد: سال جدید با پس زمینه‌‌‌ای آغاز شده که جابه‌‌‌جایی‌‌‌های بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای در بخش انرژی، فلزات و کشاورزی اتفاق می‌‌‌افتد و مقادیر قابل‌توجهی پول در بخش بازار کامودیتی‌‌‌ها وجود دارد. این در حالی است که موقعیت سرمایه‌گذاری در بخش کامودیتی‌‌‌ها محدود است.
وی در ادامه به تصمیم فدرال‌رزرو برای شروع افزایش نرخ بهره در ایالات‌متحده آمریکا اشاره و اظهار کرد: اجرایی شدن این تصمیم باعث می‌شود موقعیت کامودیتی‌‌‌ها به‌‌‌عنوان دارایی مناسب برای سرمایه‌گذاری تقویت شود. به این ترتیب گلدمنساکس برآورد می‌کند که عملکرد بازارهای کالایی در سال 2022 بهتر از سایر دارایی‌‌‌ها باشد.
