ریزش نرخ در بازار مالی-کالایی ادامهدار می‌شود؟
بازار گواهی زیر رگبار انتظارات
قرمزپوشی بازار مالی با سیگنال‌‌‌های ارزی
تعدیل انتظارت تورمی با منفی شدن سیگنال‌‌‌های ارزی در بازار داخل به قرمزپوشی بازار گواهی سپرده کالایی ظرف هفته جاری در بازار مالی بورسکالای ایران انجامید. روند نزولی ارزش گواهی سپرده سکه طلا از هفته قبل شروع شد؛ اما گواهی‌‌‌های زعفران متاثر از سیگنال‌‌‌های مثبت غیر‌ارزی در هفته قبل همچنان در مسیر رشد نرخ قدم برمی‌‌‌داشتند که این رویه در هفته جاری متوقف شد. ظرف دو هفته اخیر اسکناس آمریکایی در بازار آزاد حدود 2هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و تا زمان تنظیم این گزارش تا نرخ 27هزار و 300تومان عقب‌‌‌نشینی نرخ داشت. این موضوع مهم‌ترین سیگنال اثرگذار بر روند معاملات بازار مالی بورسکالای ایران بود.
اقبال از معاملات طلای سرخ رخت بربست
سیگنال‌‌‌های ارزی، معاملات طلای سرخ در بازار مالی بورسکالا را نیز قرمز پوش کرد؛ میانگین نرخ فروش هفت‌نماد گواهی زعفران در رینگ دیروز و در زمان تنظیم این گزارش، نسبت به نرخ بازگشایی کاهش یک‌درصدی داشت. افت نرخ گواهی زعفران در حالی رقم خورد که هفته گذشته گواهی زعفران در مقابل کاهش ارزش متاثر از سیگنال‌‌‌های تورمی مقاومت کرد. خروج سررسیدهای زعفران سال گذشته، اتمام فصل برداشت زعفران و مشخص شدن کاهش بیش از 50درصدی برداشت زعفران در سال‌جاری از مهم‌ترین دلایل تقویت بازار گواهی زعفران بود. در حالی که این سیگنال‌‌‌های مثبت جلوی ریزش نرخ گواهی زعفران در هفته گذشته را گرفت، ظرف هفته جاری مقاومت این سیگنال‌‌‌های مثبت شکسته شد و گواهی زعفران متاثر از سیگنال‌‌‌های منفی ارزی وارد مسیر افت نرخ شد.
عقبگرد قیمتی گواهی سکه به پایان نرسیده
میانگین ارزش معامله هر گواهی سکه در روز یکشنبه نوزدهم دی‌ماه به کانال 119هزار تومانی سقوط کرد که این رقم کمترین نرخ فروش هر گواهی سکه پس از نیمه آبان‌ماه امسال بود. ظرف 10روز گذشته ارزش هر گواهی سکه در بازار مالی بورسکالا رو به کاهش گذاشته؛ به نحوی که ظرف این 10روز هر گواهی سکه در این بازار حدود 8درصد از ارزش خود را از دست داده است. ظرف بازه زمانی یادشده، طلا در بازارهای جهانی نیز در مسیر تضعیف قیمتی قدم برداشت؛ اما تضعیف نرخ ارز در بازار داخل مهم‌ترین دلیل عقبگرد محسوس نرخ گواهی‌‌‌های سکه طلا در بازار مالی بورس کالا بوده است.
روند کاهش نرخ گواهی سکه، روز دوشنبه بیستم دی‌ماه نیز ادامه داشت؛ به نحوی که در زمان تنظیم این گزارش، میانگین نرخ فروش هر گواهی سکه به 117هزار تومان عقب‌‌‌نشینی کرد که این رقم نسبت به نرخ بازگشایی گواهی سکه افت 6/ 1درصدی داشت. به این ترتیب می‌‌‌توان گفت، با وجود عقب‌‌‌نشینی 8درصدی نرخ هر گواهی همچنان انتظارات منفی میان معامله‌‌‌گران این بازار جریان دارد و عقبگرد قیمتی در این بازار به پایان نرسیده است. خوش‌بینی نسبت به مذاکرات احیای برجام و احتمال به توافق رسیدن طرفین در این دور از مذاکرات و تعدیل نرخ اسکناس آمریکایی در بازار داخل، مهم‌ترین دلیل عقبگرد قیمتی ارزش گواهی سکه طلا در بازار مالی بورس کالای ایران است. طلا در بازار فیزیکی نیز مانند گواهی آن در بازار مالی بورس کالای ایران ظرف 10روز اخیر در مسیر افت نرخ قدم برداشت؛ به نحوی که نرخ فروش هر سکه تمام‌بهار آزادی طرح امام، نوزدهم دی‌ماه به 12میلیون و 123هزار تومان رسید. تعدیل نرخ سکه در بازار فیزیکی از هفته گذشته آغاز شد، اما این روند ظرف روزهای اخیر سرعت بیشتری به خود گرفت و بهای هر سکه تمام‌بهار آزادی روز نوزدهم دی‌ماه به کمترین نرخ پس از نیمه آبان‌ماه رسید. روند کاهش نرخ سکه در بازار فیزیکی ظرف روز بیستم دی‌ماه و در زمان تنظیم این گزارش ادامه داشت و سکه به کانال 11میلیون و 900هزار تومانی نیز سقوط کرد.
معامله‌‌‌گران گواهی سکه در انتظار کاهش بیشتر نرخ ارز
نرخ سکه به شکل فیزیکی و گواهی در مسیر افت نرخ قدم برمی‌‌‌دارد؛ اما نرخ گواهی سکه کمتر از ارزش بنیادی آن قرار گرفته است. به طور بنیادی ارزش هر واحد گواهی سکه طلا برابر یک‌صدم ارزش نرخ معامله (میانگین قیمت خرید و فروش روز) سکه در بازار فیزیکی است؛ اما بازار گواهی سپرده سکه طلا تابعی از عرضه و تقاضا بوده و از همین‌‌‌رو ذهنیت خریداران و فروشندگان می‌‌‌تواند قیمت‌ها را در این بازار، در نرخی بالاتر یا پایین‌‌‌تر از ارزش بنیادی آن قرار دهد. البته با توجه به سیالیت بالاتر معاملات سکه در بازار مالی بورسکالا و معاف از مالیات بودن خرید و فروش اوراق گواهی سکه در رینگ معاملاتی بورسکالا، می‌‌‌توان گفت دادوستد در این بازار اندکی ارزنده‌‌‌تر از خرید و فروش در بازار واقعی است.
در این شرایط، معامله هر گواهی سکه با نرخی کمتر از ارزش بنیادی آن است، یعنی معامله‌‌‌گران بازار مالی بورسکالای ایران حاضر به فروش هر گواهی با نرخی کمتر از ارزش آن در بازار فیزیکی شده‌‌‌اند که این موضوع بیانگر منفی‌‌‌شدن انتظارات فعالان این بازار است. در زمان تنظیم این گزارش، میانگین نرخ معامله هر گواهی سکه حدود یک‌درصد کمتر از ارزش آن در بازار فیزیکی بود؛ این موضوع بیانگر انتظار فعالان بازار مالی بورس کالا از تعدیل بیشتر نرخ اسکناس آمریکایی و افت انتظارات تورمی در بازار داخل است.
دارندگان گواهی سکه فروشنده شدند
بررسی روند معاملات گواهی سکه در بازار مالی بورسکالای ایران در زمان تنظیم این گزارش از برتری قابل ملاحظه موقعیت فروش نسبت به موقعیت خرید گواهی سکه حکایت دارد. این موضوع، آن هم در شرایطی که گواهی‌‌‌های سکه ظرف روزهای گذشته در مسیر افت مستمر قیمتی قدم برداشته‌‌‌اند، بیانگر انتظار فعالان بازار از کاهش بیشتر قیمت است.
بی‌‌‌توجهی به سیگنال مثبت طلای جهانی
طلا در روزهای ابتدایی بازگشایی بازارهای جهانی در سال 2022 با کاهش اقبال سرمایه‌گذاران روبه‌رو شد و مجددا از کانال 1800دلاری عقب‌‌‌نشینی کرد؛ به نحوی که نرخ هر اونس طلا تا روز پنج‌شنبه ششم ژانویه تا 1788دلار به ازای هر اونس نیز کاهش داشت. این عقبگرد قیمتی بهای اونس جهانی طلا از افت نرخ سکه به شکل فیزیکی و گواهی در بازار داخل حمایت می‌‌‌کرد. اما این فلز گرانبها در روز پایانی هفته قبل و روز ابتدایی بازگشایی بازار در هفته جاری یعنی دوشنبه دهم ژانویه مجددا به مسیر رشد نرخ بازگشت و در زمان تنظیم این گزارش توانست تا 1796دلار به ازای هر اونس نیز صعود کند. بهبود جایگاه طلا در بازارهای جهانی سیگنالی در جهت بهبود ارزش سکه در بازار داخل به شمار می‌رود. افزایش نرخ تورم جهانی باعث شده تا احتمال اخذ سیاست‌‌‌های انقباضی از سوی فدرال‌رزرو قوت بیشتری به خود بگیرد. تورم داده‌‌‌ای مثبت برای طلا به‌‌‌عنوان دارایی امن در زمان تورم تلقی می‌شود؛ اما استمرار تورم بالا در ماه دسامبر احتمال شدت گرفتن سیاست‌‌‌های انقباضی در ایالات‌متحده را به همراه دارد که خود زنگ خطری برای بازارهای مالی و حتی طلا خواهد بود. هفته گذشته بازدهی اوراق 10ساله خزانه‌‌‌داری ایالات‌متحده آمریکا نیز هفته گذشته به 8/ 1درصد رسید که این رقم بیشترین میزان بازدهی اوراق خزانه در ایالات‌متحده پس از ژانویه 2020 بود. افزایش نرخ بهره باعث می‌شود خرید و نگهداری سایر دارایی‌‌‌ها غیر‌سودآور شود و در نتیجه معامله‌‌‌گران اقدام به خروج از دارایی‌‌‌های سرمایه‌‌‌ای می‌کنند و این موضوع زمینه افت نرخ دارایی‌‌‌های مالی از جمله سهام و طلا را فراهم می‌کند. نرخ طلا در بازارهای جهانی در انتظار اعلام تورم ماهانه ایالات‌متحده آمریکا در ماه دسامبر رو به افزایش گذاشته، اما بازار داخلی سکه به میزانی متاثر از سیگنال داخلی تعدیل نرخ ارز است که واکنشی نسبت به این سیگنال مثبت جهانی نشان نمی‌‌‌دهد.
عدم‌انعکاس کاهش نرخ محصولات کشاورزی در بازار فیزیکی
کاهش قیمت و قرمزپوشی در سایر معاملات گواهی‌‌‌های کالایی از جمله کشمش، زیره و پسته نیز خودنمایی می‌کند. تضعیف نرخ اسکناس آمریکایی به تضعیف بازار صادراتی محصولات کشاورزی صادراتی از جمله پسته منجر شده و زمینه افت ارزش این گواهی‌‌‌های کالایی را فراهم می‌کند. در عین حال نرخ ارز، انتظارات تورمی در بازار داخل را نیز تعیین می‌کند. بنابراین افت نرخ اسکناس آمریکایی می‌‌‌تواند با کاهش انتظارات تورمی زمینه عقبگرد قیمتی محصولاتی را که حتی مصرف داخلی دارند، مهیا کند. تعدیل نرخ ارز به کاهش ارزش گواهی کالایی محصولات کشاورزی از جمله پسته، زیره، کشمش و نخود در بازار مالی بورس کالای ایران منجر شده، اما این افت نرخ در بازار فیزیکی داخل منعکس نشده است. تقویت بازار گواهی سپرده کالایی در کشور در بخش محصولات کشاورزی و تبدیل این بازار به مرجع تعیین نرخ این فرصت را به وجود می‌‌‌آورد که در زمان تعدیل انتظارات تورمی، بهای محصولات کشاورزی در بازار داخل رو به کاهش نرخ بگذارد.
