صعود نرخ محصولات کشاورزی در ۲۰۲۱ تهدید امنیت غذایی
در این شرایط، تحلیلگران انتظار دارند که استمرار تورم و تقاضای بالای جهانی از حفط قیمتها در سطوح بالا ظرف سال ۲۰۲۲ حمایت کند؛ اما جهش مجدد در بهای کالاهای پایه بعید به نظر میرسد. رکوردشکنی قیمتی در بخش محصولات غذایی ظرف سال ۲۰۲۱ متاثر از دادههای متعددی بود که از جمله آن باید به افزایش هزینه تولید محصولات غذایی با توجه به رشد بهای انرژی، افزایش هزینه حملونقل، رشد تورم جهانی و کاهش تولید با توجه به تغییرات آبوهوایی و افت بارندگی اشاره کرد. در این شرایط، استمرار شیوع کرونا با ایجاد اختلال در بخش زنجیره عرضه بر چالشهای این بخش افزود و زمینه رشد بهای مواد غذایی را فراهم کرد. نرخ گندم در معاملات آتی بورس شیکاگو ظرف سال ۲۰۲۱ رشد ۲۶/ ۲۰درصدی داشت و به ۷/ ۷دلار به ازای هر بوشل در روز ۳۱دسامبر ۲۰۲۱ رسید. شرایط نامساعد جوی و کاهش عرضه از مهمترین دلایل اوجگیری بهای گندم، بهعنوان اصلیترین محصول کشاورزی بود. پاییز خشک همراه با وقوع توفان در دشتهای ایالاتمتحده آمریکا باعث شد ۵۶درصد سطح زیر کشت گندم در این کشور با شرایط غیرمساعد روبهرو شود. در کانادا نیز به دلیل خشکسالی از میزان تولید گندم کاسته شد. اما وضعیت در استرالیا متفاوت بود و بارانهای سیلآسا ظرف نیمه دوم سال ۲۰۲۱، تولید را در این منطقه کاهش داد. در این شرایط، روسیه بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان محصولات غذایی در دنیا برای کنترل بازار داخلی خود تعرفههای سنگین بر گندم صادراتی وضع کرد که این موضوع باعث افت ۵/ ۳۷درصدی صادرات گندم از بنادر دریای سیاه شد. به این ترتیب، کسری عرضه گندم به بازارهای جهانی در عین افزایش هزینه تولید و حمل، زمینه صعود بهای این محصول استراتژیک را در دنیا فراهم کرده است. به طور معمول افزایش قیمت، تولیدکنندگان را تشویق میکند تا بر میزان تولید محصولات خود بیفزایند؛ اما رشد بهای محصولات کشاورزی در سال ۲۰۲۱ لزوما به مفهوم افزایش سود کشاورزان نبوده و از این منظر نمیتوان انتظار داشت که این سیگنال به رشد تولید منجر شود. در عین حال، تغییرات آبوهوایی مانعی جدی در مسیر افزایش تولید به شمار میرود. ظرف سال ۲۰۲۱ مواد غذایی در مسیر رشد نرخ قدم برداشت؛ اما این روند ظرف هفتههای پایانی سال تا حدودی معکوس شد. شیوع سویه جدید کرونا باعث شد تا زمینه افت نرخ در بخش انرژی به وجود آید. البته همچنان قیمتها در سطوح بالایی قرار دارند و تورم بالای جهانی از حفظ قیمتها در این سطوح حمایت میکند.