رویکرد تازه «اکسون‌موبیل» در دوران انتقال انرژی
توسعه تقاضای مورد انتظار
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در سال جاری نقشه راه بخش انرژی جهانی را با عنوان انتشار صفر کربن تا سال ۲۰۵۰ ارائه کرد. در این نقشه راه چند سناریو برای توسعه بخش انرژی ارائه شده است. اعداد و ارقام منتشر شده در این برنامه به وضوح نشان می‌دهند که در این سناریو، آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد کل عرضه انرژی در سال‌های آینده رشد داشته باشد. این نتیجه منطقی برای کشورهایی غیر از اقتصادهای پیشرفته است که در حال توسعه و در نتیجه تقاضای انرژی بیشتر هستند. اگرچه طبق این سناریو انرژی‌های تجدیدپذیر رشد سریعی را تجربه خواهند کرد، اما رشد گاز طبیعی در ترکیب انرژی نیز قابل توجه است. علاوه بر این، به نظر می‌رسد استفاده از نفت تا سال ۲۰۳۰، به رشد خود ادامه خواهد داد.
برخی ممکن است این سناریو را خیلی بدبینانه بدانند زیرا فقط وضعیت کنونی دنیا را در نظر می‌گیرد. بنابراین آژانس بین‌المللی انرژی سناریوی دومی را ارائه می‌کند که به آن سناریوی تعهد اعلام شده (APC) می‌گویند. این سناریو فرض می‌کند تمام اهداف انتشار صفر کربن تعهد شده توسط کشورهای سراسر جهان به طور کامل برآورده شود. چین روند صعودی قابل توجهی را در انتشار گازهای گلخانه‌های از سال ۲۰۰۰ نشان داده است. عوامل مختلفی این روند را توضیح می‌دهند، مانند حجم عظیم توسعه املاک و مستغلات، اما همچنین فعالیت‌های تولیدی عظیم کالا برای مصرف‌کنندگان در سایر اقتصادها نیز بر آن تاثیر زیادی داشته است.
با این حال، نکته اصلی که باید به آن اشاره کرد این است که سایر کشورهای در حال توسعه ممکن است پس از تقویت اقتصادشان روندهای مشابهی را نشان دهند. به‌عنوان مثال، هند در حال حاضر یک روند صعودی در انتشار گازهای گلخانه‌ای را نشان می‌دهد. از این نظر، سناریوی اول ممکن است آنقدرها هم غیرواقعی نباشد، به‌رغم اینکه نتیجه مطلوب در رابطه با گرمایش جهانی نیست.
اکسون برای CCS آماده می‌شود
با ادامه مصرف سوخت‌های فسیلی، حداقل بر اساس پیش‌بینی‌های مورد اشاره، علاقه به جذب و ذخیره کربن در حال افزایش است. این امر با درک این موضوع که کربن‌زدایی در برخی از بخش‌های صنعت مانند سیمان، آهن، فولاد و حمل و نقل در فواصل طولانی و به سختی صورت می‌گیرد، اعمال می‌شود. زمانی که گاز طبیعی جایگزین زغال سنگ و نفت می‌شود، مشکل کمتر آشکار می‌شود. گاز طبیعی به طور گسترده به عنوان نوع پاک‌تر سوخت‌های فسیلی در نظر گرفته می‌شود، اما صرفا استفاده از گاز طبیعی نیست که منجر به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای بر اساس نقشه راه آژانس بین‌المللی انرژی می‌شود. در نتیجه، اگر ما نیاز به اثرگذاری سریع چندساله داشته باشیم و در کنار آن بخواهیم اقتصاد جهانی را نیز فعال نگه داریم، گزینه واقعی که از نظر فنی قابل دوام خواهد بود، فرآیند جذب و ذخیره کربن است.
اکسون اخیرا یک برنامه سرمایه‌گذاری ۶ ساله به مبلغ ۱۵ میلیارد دلار برای ابتکاراتی در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای اعلام کرده است. مسلما این مقدار هنوز اندک است، زیرا در سال ۲۰۲۰ سرمایه‌گذاری این شرکت بالغ بر ۲۱ میلیارد دلار آمریکا بود، در حالی که میزان هزینه سالانه اعلام شده برای کاهش انتشار، ۵/ ۲ میلیارد دلار است. با این حال، نقطه مثبت، تعهد آشکار اکسون به تمرکز روی CCS است، در حالی که شرکتی مانند شل رویکرد پراکنده‌تری نسبت به مقوله انتقال به انرژی‌های جدید دارد. در نشست سرمایه‌گذاران این شرکت در ۲۰۲۱، اکسون دیدگاه خود را در مورد توسعه فناوری جذب کربن ارائه کرد. این شرکت رشد سالانه CCS را به طور متوسط ۳ درصد در سال تخمین می‌زند.
این تخمین با ابهامات زیادی همراه است، اما ترکیبی از تقاضای مستمر برای سوخت‌های فسیلی، بلوغ مکانیزم‌های قیمت‌گذاری کربن و افزایش قیمت آن ناگزیر به افزایش استفاده از فناوری CCS منتج می‌شود. به هر حال، علاوه بر افزایش شدید کمک‌های مالی اتحادیه اروپا، حمایت‌ها در ایالات متحده نیز در حال افزایش است. ظرفیت فعلی ذخیره کربن اکسون ۹ میلیون تن در سال است. هرچند این مقدار در مقایسه با ظرفیت موردنیاز پیش‌بینی شده رقم اندکی است. از سوی دیگر، این شرکت در زمینه CCS پیشتاز است، به این معنی که از نظر ظرفیت ذخیره‌سازی از هر شرکت دیگری در دنیا برتر است. با در نظر گرفتن جذب کربن به عنوان یک تجارت در حال رشد، می‌توان انتظار داشت که اکسون سرمایه‌گذاری برای ایجاد ظرفیت را آغاز کند.
درآمد چند میلیارد دلاری
برای توسعه تاسیسات موجود اکسون در واحد LaBarge وایومینگ، این شرکت قصد دارد ۴۰۰ میلیون دلار برای جذب سالانه یک میلیون تن کربن هزینه کند. پروژه دیگری که اکسون در آن مشارکت می‌کند پروژه Porthos در هلند است که دارای هزینه تخمینی ۵۰۰ میلیون دلار برای جذب ۵/ ۲ میلیون تن کربن در سال (Mta) است. اگرچه این دو پروژه نمونه کوچکی هستند، اما نشان می‌دهد هزینه ۴۰۰میلیون دلاری برای هر Mta یک رقم معقول و در عین حال محافظه‌کارانه برای شروع است. با این فرض که اکسون ۲میلیارد دلار در سال (از ۵/ ۲ میلیارد دلار اعلام شده) برای CCS هزینه کند، این شرکت می‌تواند سالانه ظرفیت ذخیره‌سازی را تقریبا ۵ Mta در ۶ سال آینده افزایش دهد. این به آن معنا است که ظرفیت موجود تا سال ۲۰۲۷ از ۹ میلیون تن به نزدیک ۴۰میلیون تن افزایش خواهد یافت. در سطح فعلی قیمت کربن، ظرفیت ۴۰ میلیون تنی، معادل درآمد ۹/ ۲میلیارد دلاری برای این شرکت در سال است. با این حال، اگر اکسون بخواهد در تجارت CCS پیشرو باقی بماند، می‌توان استدلال کرد که ظرفیت CCS خود را هر سال ۳۵درصد افزایش می‌دهد. با تمدید این نرخ رشد تا سال ۲۰۴۰، این شرکت به طور بالقوه قادر است نزدیک به ۲۷۰۰ Mta کربن در سال را جذب کند. باز هم با توجه به قیمت ۷۲ دلاری به ازای هر تن، این رقم ۱۹۴ میلیارد دلار درآمد سرسام‌آور برای اکسون خواهد داشت.
