ردپای ترس از کاهش قیمت‌ها در بازار آتی بورس کالا
عقبگرد تورمی در پیش‌نگر کالایی
دو نماد زعفران‌نگین این بازار که برای تحویل دی و بهمن‌ماه سال‌جاری روی تابلوی آتی قابل معامله هستند، روز گذشته با نوسان مثبت نرخ تسویه همراه شدند. وجه تضمین موردنیاز برای گرفتن موقعیت تعهدی از این نماد، یک‌میلیون و 300هزار تومان اعلام شده است و روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش نمادهای SAFDY00(تحویل دی‌ماه 1400) با نرخ 37هزار و 550تومان و SAFBA00(تحویل بهمن‌ماه 1400) با بهای تسویه 39هزار و 800تومان به ازای هر گرم به ثبت رسیدند.
دو دارایی سرمایه‌‌‌ای این بازار، یعنی نقره و واحدهای صندوق طلا در هر چهار نماد آتی خود طی روز گذشته با نوسان منفی نرخ تسویه همراه شدند که البته در هر دوی این دارایی‌‌‌ها، میزان موقعیت‌‌‌های باز تعهدی مثبت بود و ورود نقدینگی به میزان محدودی به ثبت رسید.
کاتد مس به عنوان تازه‌وارد بازار مشتقه بورس‌کالا روز گذشته را با رشد 43/ 0درصدی بهای تسویه به پایان برد و چندان معاملات پررونقی را تجربه نکرد؛ چرا که تنها دو قرارداد از این پیمان آتی روز گذشته دادوستد شدند و مجموع موقعیت‌‌‌های تعهدی باز (خرید و فروش) این بازار به میزان 32قرارداد ارزیابی می‌شود.
عقبگرد جدی داده‌‌‌های معاملاتی بازار آتی
در حال حاضر تابلوی آتی بورس کالا میزبان چهار محصول قابل معامله در این بازار، یعنی زعفران نگین، واحدهای صندوق طلا، نقره و مس کاتد است که در مجموع تحت هفت نماد مورد دادوستد قرار می‌‌‌گیرند. افت و خیزهای بهای تسویه این نمادها در بازار آتی چندی است که از نوسان شدید نرخ مصون مانده و خبری از ورود و خروج قابل‌توجه نقدینگی به این بازار نیست.
اینکه در جریان معاملات آخرین هفته از فصل پاییز، بازار آتی بار دیگر افت محسوسی را در داده‌‌‌های حیاتی معاملات خود به ثبت رساند، بر نگرانی‌های اهالی این بازار می‌‌‌افزاید. در واقع هفته گذشته، به میزان 62هزار و 947پیمان آتی در این بازار مورد مبادله قرار گرفت که در مقایسه با هفته قبل از آن از افت 49درصدی حکایت دارد. ارزش این مبادلات نیز حدود 262میلیارد تومان به شمار می‌رود که بالغ بر 45درصد تنزل هفتگی یافت. این در حالی است که هنوز هم میزان نقدینگی موجود در این بازار افزایشی است و با احتساب موقعیت‌‌‌های تعهدی باز هفته ماقبل در این بازار به میزان 784میلیارد تومان ارزیابی می‌شود. مهم‌ترین دلیل رشد 11درصدی میزان نقدینگی در این بازار را می‌توان در افزایش وجوه تضمین نمادهای فعال آتی دانست که به دلیل رشد بهای تسویه هر محصول، روند صعودی را به ثبت رسانده است. روند صعودی نقدینگی در این بازار می‌تواند خبری خوش برای معامله‌‌‌گران آتی باشد؛ چرا که امکان نقدشوندگی موقعیت‌‌‌های تعهدهای افراد را تضمین می‌کند، اما افت حجم و ارزش معاملات از بروز رکود در این بازار حکایت دارد که به ضرر جریان تعمیق معاملات و توسعه تنها بازار پیش‌نگر بورس‌کالا تمام خواهد شد.
یخ‌زدگی بهای زعفران نگین
کارشناس بازار مشتقه بورس‌کالا در خصوص اوضاع اخیر معاملات بازار زعفران به «دنیای‌اقتصاد» گفت: بازار زعفران طی 6ماه اخیر با تحولات مثبت قیمتی همراه بود و بازدهی مناسبی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرد. در روزهایی که بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاران خود را ناامید کرده بود، زعفران با رشد مستمر بها زمینه سوددهی افراد سرمایه‌گذار در این حوزه را فراهم کرد.
حمیده صادقی، افزود: ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده زعفران دنیا به شمار می‌رود که طبق عرف بازارهای کالایی باید مرجع قیمت‌گذاری این محصول باشد، اما متاسفانه هنوز به چنین هدفی دست پیدا نکرده‌‌‌ایم؛ چرا که عواملی همچون رقابت منفی در بین افراد فعال در حوزه زعفران دیده می‌شود. در سال‌جاری به دلیل کمبود بارش و خشکسالی‌ای که به دنبال آن پدید آمد، حجم زعفران برداشت‌شده نسبت به سال گذشته کاهش یافت. این در حالی است که با رفع محدودیت‌های قرنطینه‌ای و فروکش کردن نسبی میزان ابتلا به ویروس کرونا در اقصی‌نقاط دنیا، تقاضای صادراتی محصول زعفران افزایش یافت. همه این عوامل دست به دست هم داد و به عنوان اهرم تقویت‌کننده بهای زعفران عمل کرد. از این رو کمک بزرگی به روند صعودی قیمت زعفران شد؛ به طوری که زعفران سال گذشته که با بهای حدود 500دلار صادر شد، در سال‌جاری تا 1400دلار افزایش بها را در هر کیلوگرم تجربه کرد. به‌رغم چنین گشایش‌‌‌هایی که در بازار زعفران و بسترهای صادراتی آن ایجاد شد، این روزها شاهد وقوع رکود در معاملات محصول زعفران هستیم که از طریق ابزارهای مالی-کالایی بورس‌کالا در حال مبادله است. یکی از این عوامل سررسید شدن گواهی سپرده‌‌‌های زعفران سال گذشته (آبان 1400) است که بورس کالا به تمدید این زمان تا تاریخ 15دی‌ماه 1400 پرداخت. از این رو این الزام وجود دارد که در این تاریخ، محصول مورد نظر از انبارهای بورسی خارج شود. میزان محصول پذیرش‌شده تحت نمادهای سال گذشته گواهی سپرده زعفران نگین به میزان 8تن برآورد می‌شود. به این ترتیب نزدیک شدن به زمان خروج این حجم از محصول زعفران، مانعی در برابر تداوم رشد بهای طلای سرخ به شمار می‌رود که قیمت این محصول را در روزهای اخیر تحت فشار قرار داده است. البته اثر تعطیلات سال نو میلادی بر تقاضای صادراتی زعفران را نمی‌توان نادیده گرفت؛ چرا که بسیاری از شرکت‌های خارجی در تعطیلات به سر می‌‌‌برند. همچنین نبود نقدینگی کافی در بازار زعفران سبب توقف صعود بهای زعفران شده است. البته پیش‌بینی می‌شود پس از پایان تعطیلات ژانویه و همچنین تعطیلات سال نو چینی، مجددا رونق به بازار زعفران بازگردد و شاهد افزایش تقاضا برای خرید طلای سرخ باشیم. از این رو این انتظار وجود دارد که دورنمای نوسان بهای طلای سرخ، ترسیم‌کننده روند صعودی بهای این محصول باشد.
