عدم قطعیتهای ارزی و قراردادهای آتی
افت و خیزهای بهای ارز در بازار آزاد و عدم قطعیتهای مربوط به دورنمای آن، معاملات بازار آتی بورس کالا را نیز تحت الشعاع قرار داده و سبب کاهشی شدن دادههای حیاتی این بازار شده است. معاملات هفته گذشته در بازار آتی بورس کالای ایران در حالی رقم خورد که به رغم آنکه در ابتدای هفته شاهد جرقههایی از رشد بهای ارز بودیم اما دیری نپایید و در پایان هفته بهای ارز کاهشی شد. نتیجه این نوسانهای مکرر، عدم قطعیتهای بیشتر و بیاعتمادی معاملهگران بازارهای کالایی به تغییرات کوتاهمدت است. طی هفته گذشته ۱۲۰ هزار و ۹۳۶ قرارداد آتی در بورس کالا مورد دادوستد قرار گرفت که ارزشی به میزان ۱۸۳ میلیارد تومان را در بر داشت. به دلیل ویژگیهای فنی که در قراردادهای آتی تعریف شده است، کارمزد خرید و فروش در این بازار بسیار اندک است و معاملهگران در یک روز چندین بار امکان ثبت خرید و فروشهای لحظهای آن هم با کارمزدهای حداقلی را دارند و همچنین در این بازار علاوه بر آنکه پتانسیل کسب سود از رشد قیمتها وجود دارد، در زمان افت قیمتها نیز این امکان فراهم است. هنوز هم بسیاری از کشورها برای مقابله با ویروس کرونا، در قرنطینه به سر میبرند. به همین دلیل تقاضای صادراتی جذابترین محصول بازار آتی، یعنی زعفران کاهش محسوسی داشته است. از طرف دیگر فضای نوسانی که بر نرخ ارز حاکم شده، ابهام معاملاتی قابلتوجهی را به همراه داشته است. اینکه نرخ ارز مدام در حال تغییر باشد، خواه این تغییرات صعودی باشد یا نزولی، برای بازار زعفران چندان مناسب نبوده و اثرات منفی برجا میگذارد. برآیند این موارد در کنار کاهش عرضهها، میزان تقاضای وارد شده به بازار را نیز کاهش داده و بهای گواهی سپرده زعفران به نرخی پایینتر از ۱۲ هزار تومان افت پیدا کرده است. همین موضوع باعث ادامه فشار فروش در بازار آتی شده که با کاهش اهرم قراردادهای آتی که به دنبال رشد وجوه تضمین این قراردادها ایجاد شده، تا حد زیادی از جذابیت این بازار کاسته است. نقره نیز که در حال حاضر با دو سررسید خرداد و مردادماه در بازار آتی بورس کالا قابل معامله است، در روز گذشته در لحظه تنظیم این گزارش به ترتیب در بازه قیمتی ۱۹ هزار و ۱۷۰ و ۱۹ هزار و ۵۲۰ تومان در حال معامله بود. بهای هر اونس نقره جهانی در پایان معاملات روز جمعه به ۲۷ دلار و ۵۳ سنت رسید که با وجود افت نزدیک به یک درصدی، در مقایسه با قیمتهای سال جاری، هنوز هم در سطوح بالای قیمتی نوسان میکند. دیگر اهرم موثر برای تعیین نرخ تسویه نقره، میانگین خرید و فروش بهای ارز سنا است که طبق دورنمای ذهنیت غالب معاملهگران این بازار کاهشی ارزیابی میشود. از این رو بازار آتی نقره پایینتر از نرخ تسویه واقعی خود در حال معامله است و در حالت بکواردیشن (پایینتر بودن قیمتهای آینده از نرخهای فعلی) قرار گرفته است.