حکمفرمایی رکود بر معاملات رینگ نقره‌ای بورس کالا
رشد تقاضا در تورم نرخ
تعدیل انتظارات تورمی و کاهش نرخ نیمایی ارز باعث شده تا تولیدکنندگان صنایع پایین دستی در انتظار کاهش نرخ‌های پایه خریدهای خود را به تعویق بیندازند، البته رکود در بازار مصرف نیز مزید بر علت بوده و عاملی است که تولیدکننده نهایی دیگر تن به خرید مواد اولیه گران ندهد. هوشنگ‌‌گودرزی، عضو سندیکای صنایع آلومینیوم، افت تقاضا برای خرید شمش در بورس کالای کشور را مربوط به انتظار صنایع به کاهش قیمت‌ها می‌داند و البته وجود همین محصول در بازار آزاد با قیمت‌هایی کمتر از نرخ پایه بورس را نیز عامل دیگر از سکه افتادن معاملات آلومینیوم در بورس کالا برمی‌شمارد.
بازار آلومینیوم با نوسانات جهانی رونق نگرفت
به گزارش «دنیای اقتصاد» در یک هفته اخیر نرخ جهانی شمش آلومینیوم در بورس فلزات لندن از مرز ۲ هزار دلار به‌ازای هر تن عبور کرد که این قیمت بیشترین نرخ معامله این کالا پس از اکتبر ۲۰۱۸ بوده است. افزایش قابل توجه تقاضای چین، انتظار بهبود وضعیت اقتصادی دنیا با انتشار اخبار پی در پی از کشف موفقیت‌آمیز واکسن کرونا و آرام شدن اوضاع سیاسی ایالات متحده آمریکا با مشخص شدن نتیجه انتخابات این کشور و پیروزی جو بایدن و حزب دموکرات مهم‌ترین دلایلی بودند که باعث رونق گرفتن بازارهای کالایی از جمله آلومینیوم شدند، به‌گونه‌ای که در نهایت نرخ شمش آلومینیوم رکورد قیمتی ۲۶ ماه گذشته خود را شکست و از مرز ۲ هزار دلار به‌ازای هر تن نیز عبور کرد.
برخلاف بازارهای دنیا، شمش آلومینیوم در بورس کالای ایران، روزهای پررونقی را سپری نمی‌کند. درحالی که تقاضا برای خرید انواع شمش و بیلت آلومینیوم از بورس کالا در ماه‌های گذشته چشمگیر بود اما این تقاضا از روزهای ابتدایی آبان سیر نزولی پیدا کرده است. اگرچه در هفته گذشته اندکی بر حجم تقاضا و میزان شمش آلومینیوم معامله شده در این بازار افزوده شده است ، اما همچنان حجم تقاضا نسبت به ماه‌های قبل بسیار کمتر است. تعدیل انتظارات تورمی در کشور و کاهش نرخ ارز در عین رکود در بازار مصرف مهم‌ترین عوامل کاهش تقاضا برای خرید شمش آلومینیوم از سوی صنایع تکمیلی این حوزه به‌شمار می‌رود.
میزان در نظر گرفته شده برای عرضه شمش و بیلت آلومینیومی در رینگ معاملاتی بورس کالا برای ۱۷ آذر برابر ۲ هزار و ۸۵۰ تن با قیمت پایه ۵۴ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم بود، که البته تنها ۶۰ تن تقاضا برای خرید شمش آلومینیومی با قیمت پایه در بورس کالا وجود داشت. در ادامه ۸۰ تن محصول نیز در بازار مچینگ با نرخی کمتر از قیمت پایه مورد معامله قرار گرفت. در مجموع ۱۴۰ تن انواع شمش و بیلت آلومینیومی در روز ۱۷ آذر در رینگ معاملاتی بورس کالا با قیمت ۵۳ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد.
ظرف هفته‌های اخیر قیمت پایه شمش آلومینیوم در بورس کالای کشور در کانال ۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم قرار داشته است، که این نرخ رکوردی قابل توجه برای این محصول به‌شمار می‌رود. البته قیمت پایه شمش آلومینیوم در هفته سوم آبان (۱۷ تا ۲۳ آبان) به رکورد ۵۵ هزار تومان نیز رسید،اما بدون در نظر گرفتن این تجربه قیمتی در حال حاضر این محصول در رکورد قیمتی خود به سر می‌برد. اگرچه نرخ نیمایی ارز ظرف هفته‌های گذشته در کشور کاهش داشته اما رشد قابل توجه بهای جهانی شمش آلومینیوم همچون سدی مانع از کاهش قیمت پایه این محصول در بورس کالای کشور شده است. اما بررسی معاملات این محصول در بورس کالا حاکی از آن است که صنایع تکمیلی این حوزه دیگر چندان رغبتی به خرید شمش با این نرخ ندارند.
تمایل خرید آلومینیوم از بورس کالا به بازار آزاد
عضو سندیکای صنایع آلومینیوم درخصوص دلایل کاهش تقاضا برای خرید شمش آلومینیوم عرضه شده در بورس کالا به «دنیای‌اقتصاد»گفت: بهای پایه شمش آلومینیوم در بورس کالا براساس میانگین نرخ فروش هفته قبل این محصول در بورس فلزات لندن و میانگین نرخ هفتگی ارز نیما محاسبه می‌شود. از آنجا که در هفته‌های گذشته نرخ ارز در کشور وارد مسیر کاهشی شده و تصور عمومی از استمرار این وضعیت حکایت دارد، طبیعی است که صنایع تکمیلی آلومینیوم که خریدار شمش هستند نیز انتظار دارند بهای مواد اولیه کاهش پیدا کند و در واقع به این امید تا حدی خریدهای خود را به تعویق می‌اندازند. البته این موضوع تنها یک روی سکه است. روی دیگر این سکه به رفتار واسطه‌ها مربوط می‌شود.
وی ادامه داد: علاوه بر تولیدکنندگانی که مواد اولیه خطوط تولید خود را از بورس کالا خریداری می‌کنند، واسطه‌ها (تولیدکننده نماهایی) نیز هستند که اقدام به خرید شمش آلومینیوم از بورس کالا کرده و آن را در بازار آزاد به فروش می‌رسانند. تصور استمرار کاهشی شدن نرخ ارز باعث شده تا این واسطه‌ها در این مقطع زمانی کالای موجود در انبارهای خود را با قیمتی کمتر از نرخ بورس در بازار به فروش برسانند. همین موضوع باعث شده تا تولیدکننده در مقطع کنونی خرید از بازار آزاد را به خرید از بورس کالا ترجیح دهد. بنابر این باید اذعان کرد که خرید مواد اولیه صنایع تکمیلی آلومینیوم در مقطع فعلی با پیش‌بینی استمرار روند کاهشی نرخ متوقف نشده بلکه خرید از بورس کالا جذابیت خود را از دست داده است.
گودرزی گفت: البته تعبیر دیگری نیز برای این قضیه وجود دارد. درواقع می‌توان گفت که قیمت شمش آلومینیوم هنوز به‌صورت مهندسی شده از سوی عرضه‌کنندگان بالا نگه‌داشته می‌شود تا واسطه‌ها امکان فروش محصول خود را در بازار آزاد داشته باشند.
وی افزود: البته در هفته‌های گذشته، با توجه به نبود تقاضا برای خرید انواع شمش آلومینیوم از رینگ معاملاتی بورس پیشنهاد کاهش بهای پایه آلومینیوم از سوی بورس کالا مطرح شد که صنایع بالادستی با آن موافقت نکردند. اما در عرضه‌های بعدی اندکی از قیمت پایه (براساس مبنای محاسبه) کاسته شد که این افت نرخ پایه مطابق خواست صنایع پایین‌دستی و شرایط بازار آزاد کافی نبود و نتوانست تقاضا را از بازار آزاد به بورس کالا سوق دهد.
این عضو سندیکای صنایع آلومینیوم در ادامه به افزایش قیمت جهانی آلومینیوم اشاره کرد و گفت: بهای این فلز ظرف هفته‌های اخیر در بازارهای جهانی افزایشی قابل توجه داشته و حتی پیش‌بینی‌هایی نسبت به تثبیت قیمت در این نرخ‌ها وجود دارد. البته حتی این خبر نیز نتوانسته به ایجاد تقاضایی جدید میان صنایع تکمیلی آلومینیوم منجر شود. چرا که بهای این محصول در ایران به علت افزایش نرخ ارز ظرف ماه‌های گذشته رشد سرسام‌آوری را تجربه کرده بود و درواقع بازار کشش رشد جدید قیمتی را به سادگی ندارد.
وی افزود: حال این سوال به‌صورت جدی مطرح است که باوجود عدم خرید انواع شمش از صنایع بالادستی توسط تولیدکننده محصول نهایی، این بنگاه‌ها چگونه نقدینگی مورد نیاز خود را تامین می‌کنند که حاضر به کاهش نرخ برای فروش محصول تولیدی خود نیستند. آیا کالای خود را خارج از بورس کالا به فروش می‌رسانند و در بازار مچینگ همین کالا با چه قیمتی به فروش می‌رود. طبیعتا اگر قرار بود که متقاضی کالا را با نرخ پایه خریداری کند، در رینگ این معامله انجام می‌شد.
گودرزی گفت: باوجودی که قیمت شمش آلومینیوم در بورس فلزات لندن همچنان افزایشی است، اما همچنان فروش آلومینیوم در بازار داخل نسبت به صادرات برای صنایع بالادستی صرفه دارد. این اتفاق درحالی است که نرخ نیمایی ارز در این بازه زمانی چندان کاهش پیدا نکرده و اگر نرخ نیمایی ارز افت بیشتری داشته باشد، صرفه فروش داخل نسبت به صادرات برای تولیدکنندگان شمش تقویت نیز می‌شود.
وی افزود: بنابراین انتظار می‌رود در چنین شرایطی تمامی تولیدکنندگان بالادستی و پایین‌دستی نسبت به تغییرات بازار انعطاف بیشتری نشان دهند. بورس کالا این امکان را داشته باشد که مطابق شرایط بتواند نرخ پایه را تغییر دهد. اما وجود مقاومت‌های غیر منطقی در برابر تصمیمات درست تنها به ایجاد رانت برای عده‌ای خاص منجر می‌شود. درحالی که اگر صنایع بالادستی، صنایع پایین‌دستی و بورس کالا به هماهنگی و اتفاق‌نظر برسند از سویی جلوی تولید رانت گرفته شده و از طرف دیگر این صنعت با شرایط بهتری از وضعیت بحرانی عبور می‌کند.
