تحرکات بازارهای پتروشیمی دنیا احتمالا بازارهای ایران را نیز با تغییر روبه‌رو خواهد کرد
سیگنال‌های جهانی به بازار داخل
رشد شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد
افزایش قیمت دلار نیمایی در کنار رشد رقابت برای خرید در بورس‌کالا موجب شد شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد در بورس‌کالا با ۹۲/ ۱ درصد رشد به ۹ هزار و ۱۶۹ تومان افزایش یابد که بالاترین رقم ثبت شده در ۳ هفته اخیر است. این اولین رشد شاخص در ۸ هفته اخیر بود آن‌هم در شرایطی که این شاخص قیمتی از اواخر تیرماه تاکنون در یک روند نزولی مستمر قرار داشته است.
از سوی دیگر رشد «شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد» در هفته گذشته، بزرگ‌ترین رشد شاخص قیمتی از اوایل خردادماه تاکنون بوده است که این موارد در نهایت احتمال تغییر فاز شاخص قیمت‌ها را در بر دارد یعنی این احتمال را باید در نظر گرفت که ممکن است از این پس به سمت رشد قیمت‌ها متمایل شویم ولی برای ادعای قطعی در این‌خصوص به داده‌های بیشتری نیاز داریم. از سوی دیگر فاصله قیمت دلار آزاد و نیمایی در روز اعلام قیمت‌های پایه در بورس‌کالا به هزار و ۷۴۷ تومان رسید که بالاترین اختلاف این دو نرخ از اواسط تیرماه تاکنون است که برای هفته گذشته سیگنالی مهم برای رشد تقاضا بود که اثرگذاری آن را می‌توان در حجم معاملات مشاهده کرد.از سوی دیگر قیمت دلار نیمایی هم در محاسبات قیمت‌های پایه در بورس‌کالا رشد ۷۲/ ۰ درصدی داشته که اولین رشد قیمت ها از اوایل شهریورماه تاکنون بوده ولی بیشترین رشد نرخ از اواخر تیرماه تاکنون به‌شمار می‌رود. این سیگنال را باید در شرایطی مدنظر قرار داد که پتانسیل تداوم رشد قیمت دلار نیمایی هم متصور است ولی تا زمان اعلام قیمت‌های پایه در بورس‌کالا نمی‌توان اظهارنظر قطعی داشت.تجمیع این موارد تاکنون تداوم نسبی جذابیت خرید را در بر دارد آن‌هم در شرایطی که بهای نفتا در بازارهای جهانی به‌عنوان مهم‌ترین خوراک مایع صنایع پتروشیمی و همچنین سیگنال در تعیین قیمت تمام شده محصولات پتروشیمی در جهان افزایشی بوده است. به‌صورت دقیق‌تر بهای نفتا در جهان از کف قیمتی اوایل ماه سپتامبر تاکنون در مسیر صعودی بوده است و هم‌اکنون این نرخ در بالاترین قیمت خود در ۵ و نیم ماه اخیر قرار دارد و ممکن است این روند افزایشی باز‌هم ادامه یابد. به‌عنوان یک داده دیگر و تا لحظه تنظیم این گزارش؛ می‌توان گفت که در طول یک‌ماه اخیر نفتا، رشد ۶/ ۸ درصدی داشته و در یک هفته اخیر نیز افزایش ۴۴/ ۲ درصدی داشته است. با توجه به ایجاد یک جریان افزایشی برای قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی آن هم بعد از مدت‌ها، امکان تداوم رشد نرخ در بازارهای جهانی وجود دارد اگرچه هنوز تقاضا ضعیف است.
این مطلب به این معنی است که با آغاز یک جریان جدید افزایشی در بازارهای جهانی آن‌هم در شرایطی که قیمت تمام شده صعودی است ولی تقاضا ضعیف است، بازار به یک فاز ابهام وارد خواهد شد و جریان افزایشی پراکنده بوده و فراگیر نخواهد شد ولی به مرور زمان با شفا‌ف‌تر شدن سیگنال‌ها می‌توان به افزایش شتاب رشد قیمت‌ها نیز خوش‌بین بود. از سوی دیگر نزدیکی به تعطیلات سال نو میلادی هم سیگنال دیگری است که میتواند اثرگذاری‌های مثبت و منفی دیگری بر بازار داشته باشد که در هفته‌های آینده به آن خواهیم پرداخت. البته رشد زیرپوستی تقاضا در بازارهای جهانی قابل رهگیری است ولی چندان گسترش نیافته است و به مرور زمان می‌توان انتظار رشد تقاضا را مطرح کرد اگرچه اما و اگرهای جنگ تجاری بین چین و آمریکا را باید در نظر گرفت که هنوز به‌عنوان مهم‌ترین سیگنال اثرگذار بر بازارهای جهانی ایفای نقش می‌کند. در نهایت می‌توان گفت که انتظارات از رشد قیمت محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی وجود دارد ولی آمارهای اعلامی در هفته جاری است که میتواند قدرت‌نمایی این سیگنال احتمالی را شفاف‌سازی کند. همان‌گونه که در روزها و هفته‌های پایانی سال در کشورمان تقاضا از دو مسیر رشد تقاضای واقعی در صنایع مصرف‌کننده و تلاش برای افزایش موجودی انبارها افزایش می‌یابد؛ در بازارهای جهانی هم چیزی شبیه به این مطلب وجود دارد و از هم‌اکنون انتظار داریم تا تقاضای مواد اولیه برای رشد تولید برای فروش در روزهای پایانی سال میلادی افزایش یابد. البته آمارهای اعلامی در هفته جاری میتواند اهمیت بیشتری به نسبت هفته‌های قبل از آن داشته باشد و اگر شاهد رشد قیمت‌ها باشیم، پتانسیل تداوم رشد قیمت‌ها بیشتر از قبل خواهد بود. البته تمامی این موارد درحالی بر بازار داخلی اثرگذار خواهد بود که قیمت‌های پایه در بورس‌کالا را تحت‌تاثیر قرار دهد اگرچه شاهد رشد قیمت‌ها در بازار داخلی هستیم و میتواند محرک مضاعفی برای رشد تقاضا در بورس‌کالا باشد.
رشد محسوس حجم معاملات پلیمرها در بورس‌کالا
هفته گذشته شاهد رشد جدی حجم دادوستد پلیمرها در بورس‌کالا بودیم تا جایی که بیشترین حجم معاملات از هفته منتهی به ۲۴ اسفندماه سال گذشته تاکنون ثبت شد که به معنی شکسته‌شدن رکورد حجم معاملات هفتگی سال‌جاری در بورس‌کالاست. اینکه بازار هم‌اکنون خود را با داده‌های اواخر سال گذشته ارزیابی می‌کند یک رخداد بسیار مهم به‌شمار می‌رود زیرا پتانسیل تغییر فاز گسترده در بازار را در بر داشته و از تغییر جدی ذهنیت اهالی بازار خبر می‌دهد که نیاز به موشکافی دقیق‌تری دارد. در هفته گذشته حجم دادوستد پلیمرها در بورس‌کالا ۴۲/ ۳۱ درصد رشد داشت و به ۸۱ هزار و ۹۷۹ تن رسید. حجم عرضه‌ها اما با رشد هفتگی ۵ درصد به بیش از ۸۲ هزار و ۲۰۰ تن رسید و البته تقاضا با رشد ۵۵/ ۴۹ درصدی به ۱۲۳ هزار و ۶۹۲ تن رسید. این رقم از حجم عرضه را باید مطلوب ارزیابی کرد؛ آن هم در شرایطی که متوسط عرضه در نیمه نخست سال‌جاری ۷۶ هزار و ۶۰۰ تن بود که نشان می‌دهد وضعیت عرضه‌ها قابل‌توجه بوده است اگرچه به نسبت هفته‌های اخیر و اوج عرضه هفته منتهی به ۱۷ آبان‌ماه و رقم ۹۱ هزار و ۳۵۶ تن یک کاهش محدود را نشان می‌دهد؛ گویی اگر عرضه‌ها در کل بیش از این رقم بود احتمال رشد بیشتر حجم معاملات وجود داشت. اما تقاضا در بالاترین رقم از هفته منتهی به ۱۲ اردیبهشت‌ماه تاکنون قرار داشته است که نشان‌دهنده رونق خرید جدی در بازار است. در هفته گذشته ۹/ ۹۱ درصد از عرضه‌ها مورد دادوستد قرار گرفت که بالاترین رقم از هفته منتهی به ۱۹ اردیبهشت‌ماه تاکنون است. نسبت تقاضا به عرضه‌های درج شده در بورس‌کالا نیز در هفته گذشته به ۳۸۶/ ۱ رسید، یعنی در برابر هر تن عرضه، ۳۸/ ۱ تن تقاضا درج شد که بالاترین رقم باز هم از هفته منتهی به ۱۹ اردیبهشت‌ماه تاکنون به‌شمار می‌رود. به هر دلیل ذهنیت بازار پلیمرها تغییر کرده است و می‌توان گفت که باز هم موتور محرک این بازار یا خوش‌بینی به آینده است یا احتمال رشد قیمت‌ها. رشد نرخ را می‌توان به‌صورت منطقی مورد ارزیابی قرار داد، یعنی در شرایطی که روند نزولی قیمت دلار نیمایی نسبتا متعادل شده و پتانسیل برای تغییر فاز در بازارها ایجاد شده، احتمال رشد قیمت‌ها نیز وجود دارد بنابراین خرید توجیه‌پذیر است حتی اگر با اهدافی همچون واسطه‌گری و سفته‌بازی باشد. این سیگنال فاز اول رخدادهاست ولی خرید به امید رشد قیمت‌ها آن‌هم با حجم‌های بالای فعلی چندان هم منطقی به نظر نمی‌رسد زیرا اگر تقاضای واقعی در صنایع تکمیلی چندان برجسته نباشد، حتی رشد قیمت‌ها نیز خواب سرمایه بزرگی دارد و حتی ممکن است به هر دلیل روند افزایشی قیمت‌های جهانی یا روند صعودی دلار نیمایی متوقف شود و سودآوری چندانی را شاهد نباشیم.
این موارد به این معنی است که ذات خوش‌بینی به رشد قیمت‌ها نه‌دلیل کافی برای رشد جدی حجم معاملات است و نه از قطعیت بالاتری برخوردار است. در کنار این موارد باید به تغییر فاز در بازار پلیمرها با محوریت میزان عرضه و تقاضای واقعی هم اشاره کرد آن‌هم در شرایطی که رشد قیمت‌های بازار آزاد سریع‌تر از افزایش نرخ در بورس‌کالا رقم خورده است و بازار سریع‌تر از قیمت‌های پایه در بورس واکنش نشان داده است. این جریان نشان می‌دهد که اوضاع واقعی در بازار چیزی نیست که تنها در آمارهای معاملاتی در بورس‌کالا رصد شود. موجودی انبارها بعد از چند هفته کاهش حجم معاملات، افت جدی داشته و البته اما و اگرهای حمل‌ونقل و حتی اینترنت را هم باید به داده‌های بازار اضافه کرد.در این شرایط احتمال کاهش واقعی موجودی انبارها جدی است آن‌هم در وضعیتی که حجم معاملات در چند هفته اخیر وارد یک فاز افزایشی جدید شده که در نمودار حجم معاملات هفتگی نیز قابل مشاهده است. این موارد میتواند یک احتمال قدرتمند را در نظر بگیرد و آن بهبود واقعی حجم تولید با محوریت مصرف محصولات نهایی در بازارهای داخلی و همچنین عرضه در بازارهای صادراتی است. اما و اگرهای بازار عراق در مسیر تعدیل قرار دارد و همچنین تقاضای واقعی در بازار داخلی نیز تقویت شده است. اینکه یک ذهنیت تورمی جدید در بازار ایجاد شده را می‌توان در خلال گفت و شنودهای اخیر اهالی بازار مشاهده کرد آن هم در شرایطی که برخی از احتمال رشد قیمت دلار آزاد و شاید افزایش بیشتر دلار نیمایی هم سخن می‌گویند که البته قابل اتکا نیست. در هر حال فاز موجود در بازار خوش‌بینی‌های بزرگی را در بر گرفته است که این خوش‌بینی‌ها از دو اهرم اصلی برخوردار شده است یکی احتمال رشد قیمت‌ها و دیگری پتانسیل رشد واقعی تقاضا در صنایع تکمیلی که خروجی آن بهبود بنیادین بازار است اگرچه در این خصوص در گزارش‌های بعدی رخدادهای پیرامونی و حاشیه‌ای در بازار را مورد بحث قرار خواهیم داد.
