کابوس مشترک دو ابرقدرت

کارشناسان معتقدند این موضوع می‌تواند به زیان شرکت‌های معدنی تولیدکننده این محصول در آمریکا شود. چین در سال‌های اخیر به شدت به دنبال استفاده از زغال‌سنگ برای پروژه‌های مختلف صنعتی است و با اینکه خود این کشور بعد از آمریکا دومین کشور بزرگ تولیدکننده این محصول است، با این حال به واردات این محصول از ایالات متحده نیز مبادرت می‌کند. در این بین آمریکا نیز بیشترین همت خود را بر کاهش مصرف این محصول گذاشته با این حال هنوز چین بزرگ‌ترین‌ مصرف‌کننده زغال‌سنگ در جهان محسوب می‌شود. چین در سال‌های اخیر به شدت به دنبال تولید محصولاتی همچون اتیلن از زغال‌سنگ است که این روش تحت عنوان CTO یکی از مهم‌ترین‌ امیدواری‌های چین به توسعه صنعت پتروشیمی در این کشور محسوب می‌شود. این کشور سهمی در حدود یک هشتم از کل زغال‌سنگ دنیا را در اختیار دارد و به دنبال آن است تا بتواند مقدار قابل ملاحظه‌ای از اتیلن تولیدی خود را از محل زغال‌سنگ تامین کند. این کشور از طریق تبدیل زغال‌سنگ به گاز و استخراج متانول از آن و تبدیل آن به اتیلن و پلی اتیلن و پروپیلن و پلی پروپیلن در تلاش است تا انقلابی بزرگ برای صنعت پتروشیمی خود در آینده ایجاد کند و این موضوع در سال‌های اخیر توجه این کشور را به منابع زغال‌سنگ و واردات این محصول معطوف کرده است.  از طرف دیگر این مساله باعث شده تا بسیاری از معدن‌کاران جهان نیز امیدوار باشند بتوانند از ظرفیت‌های چین برای خرید محصولات خود استفاده کنند، با این حال محدودیت‌های جدید مشکلاتی را در برابر این گروه قرار خواهد داد. پکن امیدوار است نیاز خود را برای این محصول از کانال‌های دیگر همچون استرالیا و حتی هند یا اندونزی تامین کند و این مساله زیان قابل توجهی برای تولیدکنندگان آمریکایی محسوب می‌شود. به‌عنوان مثال یک شرکت تولیدکننده زغال‌سنگ متالورژیک در آمریکا که قرار بوده سالانه یک میلیون تن از این محصول را به چین صادر کند نگران احتمال ملغی شدن این قرارداد است. یکی از مدیران این شرکت در این زمینه در گفت‌وگو با رویترز اعلام کرده صادرات این میزان محصول برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است و در حال رایزنی برای گرفتن امتیازاتی از چین در این رابطه هستیم.

در این رابطه اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرده است که در سال ۲۰۱۷ صادرات زغال سنگ‌ از آمریکا به چین رقمی معادل ۲/ ۳ میلیون تن بوده درحالی‌که این رقم برای سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ تقریبا صفر بوده است. لازم به ذکر است که آمریکا سال گذشته ۸/ ۳۲ میلیون تن زغال‌سنگ به کشورهای آسیایی صادر کرده که این رقم در مقایسه با سال ۲۰۱۶ تقریبا دو برابر شده است.  بنا‌بر این گزارش نگرانی‌های صنعت زغال‌سنگ آمریکا به دلیل سیاست‌های حمایت گرایانه‌ای است که این کشور تلاش کرده تا برای بخش‌های مختلف اقتصادی در نظر بگیرد که این سیاست‌ها باعث شده کشورهای مختلف در برابر این تصمیمات از خود واکنش نشان دهند. جیسون بوستیک معاون انجمن زغال‌سنگ ویرجینیای غربی در این رابطه امیدوار است دو طرف بتوانند اختلافات خود را در حوزه‌های تجاری به حداقل برسانند و تعرفه‌هایی که دو طرف روی کالاهای مختلف در نظر گرفته‌اند مورد بازبینی و حتی لغو قرار بگیرد. به گفته وی این نزاع‌ها اثرات خود را روی تقاضا برای زغال‌سنگ گذاشته است. وی ابراز امیدواری کرده البته ممکن است تقاضای داخلی برای زغال‌سنگ در آینده افزایش یابد و این موضوع مشروط بر این است که تولید داخلی برای فولاد و سایر محصولات افزایش یابد تا این موضوعات بتواند روی افزایش تقاضا برای زغال‌سنگ اثرگذار باشد.

در حال حاضر ایالات‌متحده سالانه ۲۳ میلیون تن تقاضا برای زغال‌سنگ متالورژیک را ثبت می‌کند که اگر مثلا تولید فولاد یا سایر محصولات افزایش یابد می‌تواند این رقم را افزایش دهد. در این بین اما اضافه کردن زغال‌سنگ به لیست ۶۵۰ محصولی که چین از آمریکا وارد می‌کند یک اثر دیگر نیز برای شرکت‌های چینی به همراه دارد. تا پیش از این چین در تلاش بود تا ارتباطات تجاری مناسبی را برای واردات زغال‌سنگ از شرکت‌های آمریکایی ایجاد کند و در این زمینه تسهیلاتی را نیز در نظر گرفته بود با این حال آن‌طور که فعالان این حوزه به رویترز گفته‌اند شرکت‌های آمریکایی در تلاشند تا رایزنی‌هایی برای رفع این مشکل انجام دهند.

به عقیده آنها در دراز مدت زغال‌سنگ می‌تواند بخشی از یک راه حل برای رفع چالش‌های تجاری بین دو کشور باشد. به‌عنوان مثال یک شرکت آمریکایی در این رابطه می‌گوید در نظر دارد سالانه ۴ میلیون تن زغال‌سنگ تولید کند و در برنامه‌ شرکت نیز ۸/ ۲ میلیون تن صادرات این محصول است که برای این منظور روی بازارهایی مثل چین و هند حساب ویژه باز کرده است با این حال شرایط کنونی می‌تواند برنامه ریزی‌های این شرکت را به هم بزند. این شرکت‌ها در سال‌های متوالی با انجام سرمایه‌گذاری، جذب نیرو، جذب سرمایه و عرضه در بازارهای سهام معتبر تلاش کرده‌اند تا بتوانند از مزیت‌های زیادی استفاده کنند با این حال مشکلات تجاری بین چین و آمریکا توانسته نگرانی‌های زیادی را در این حوزه ایجاد کند و این سوال وجود دارد که آیا زغال‌سنگ با توجه به اهمیت حیاتی که برای هر دو کشور دارد می‌تواند از شمول سیاست‌های تجاری کنار گذاشته شود یا خیر.

اهمیت زغال‌سنگ در جهان رو به رشد منابع انرژی انکار ناپذیر است. نیاز به این محصول به‌صورت مداوم در حال افزایش است و هنوز ثابت نشده منابع موجود برای تقاضا همیشه کافی است. البته آسیب‌های زیست محیطی که در نتیجه فعالیت‌های مرتبط با زغال‌سنگ به وجود می‌آید، اهمیت زیادی دارد و بنابراین باید اقدامات مناسبی برای رفع نگرانی‌های زیست محیطی انجام شود. در نتیجه، برای دولت‌ها ضروری است که فن‌آوری‌های نوآورانه برای بهبود فرآیند استخراج معادن و زغال‌سنگ و... را به استخدام خود درآورند و کارآیی لازم را برای پایداری محیط زیست مورد توجه قرار دهند. به نظر می‌رسد با تمام این مسائل هنوز چین و آمریکا زغال‌سنگ را به‌عنوان یک موضوع مشترک باید مورد توجه قرار دهند.