اما در ورای این ژست دروغین، کاهش رقابت‌پذیری آمریکا در تولید صنعتی کاملا مشهود است. به تازگی گروه مشاوران بوستون، یکی از شرکت‌های برتر مشاوره مدیریت در جهان، در گزارش خود به واکاوی ژرف دلایل کاهش فرصت‌های شغلیِ تولیدی به خارج از آمریکا پرداخته است. این گزارش نتیجه گرفته که راه حفظ مزیت رقابتی در تولید، تقویت نوآوری در صنعت این کشور است.آمریکا به دلیل سرمایه‌گذاری سنگین در پژوهش و توسعه همواره در نوآوری صنعتی دست بالا را داشت. این کشور از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۵ بیش از ۷ هزار میلیارد دلار در پژوهش و توسعه سرمایه‌گذاری کرده که این میزان بیش از دو برابر سرمایه‌گذاری چین در این حوزه بوده است. با این وجود، بخش عمده‌ این سرمایه‌گذاری در پژوهش بنیادی بوده و این کشور در تبدیل دستاوردهای پژوهشی به خروجی‌های صنعتی با مشکل روبه‌رو است. نمایشگرهای تخت، باتری‌های لیتیوم-یون، گوشی‌های تلفن همراه، رایانه‌های نوت بوک و سلول‌ها و پانل‌های خورشیدی همه از فناوری‌هایی هستند که در آمریکا اختراع شده‌اند؛ اما تولید آنها در بیرون از آمریکا انجام می‌شود.

این گزارش دلیل این پدیده را به جز هزینه‌های پایین تولید در دیگر کشورها، سیاست صنعتی دیگر کشورها و به ویژه چین برای تمرکز بر توسعه و کاربردی کردن دستاوردهای پژوهشی می‌داند. برای نمونه، ۸۴ درصد از کل هزینه پژوهش و توسعه چین صرف مرحله توسعه و کاربردی کردن دستاوردهای پژوهشی می‌شود. در طول دهه گذشته چین سالی ۲۰ درصد بیشتر در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده در حالی که نرخ رشد سرمایه‌گذاری آمریکا در همین حوزه تنها ۵ درصد بوده است. اگر چه آمریکا در سال ۲۰۰۳ چهار برابر چین در پژوهش توسعه‌ای سرمایه‌گذاری کرده بود اما در سال ۲۰۱۳ میزان سرمایه‌گذاری دو کشور در این بخش تقریبا برابر شد و اکنون چین پیشتاز بلامنازع این عرصه است. پیش‌بینی می‌شود که تا پنج سال آینده، سرمایه‌گذاری چین در پژوهش توسعه‌ای، به دو برابر آمریکا برسد. البته چین در اتخاذ این سیاست تنها نیست و کشورهای ژاپن، آلمان و کره جنوبی هم به شدت بر تبدیل فناوری‌های نو به محصولات تجاری جدید متمرکز شده‌اند. گروه مشاوران بوستون در گزارش خود با خوش‌بینی اعلام می‌کند که اگر آمریکا بتواند به نوآوری در محصولات و فرآیندها شتاب دهد، خروجی تولید سالانه این کشور بیش از ۵ درصد یا حدود صد میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. راهکار این گروه برای رسیدن به این هدف، تقویت همکاری بین صنعت، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی دولتی است.

اما نگاهی دقیق‌تر به روند حرکت چین در حوزه نوآوری و مقایسه آن با آمریکا نشان می‌دهد که نه تنها بازگرداندن مزیت تولید صنعتی به آمریکا هدفی دشوار و احتمالا دست‌نیافتنی است، بلکه این کشور مزیت خود در حوزه اختراعات را هم از دست داده است. چند سالی است که آمار ثبت اختراعات در چین از آمریکا پیشی گرفته است. آخرین گزارش سازمان جهانی مالکیت فکری نشان از فاصله دست‌نیافتنی چین از آمریکا دارد. بر اساس آمارهای این سازمان، در سال ۲۰۱۶ در چین بیش از یک میلیون و سیصد و سی هزار اختراع ثبت شده که بیش از یک میلیون و دویست هزار مورد از آن اختراعات توسط افراد و شرکت‌های چینی انجام شده‌ است. این در حالی است که اختراعات ثبت شده در آمریکا در همان سال تنها حدود ۵۲۰ هزار مورد بوده که سهم آمریکایی‌ها از این اختراعات تنها ۲۱۶ هزار بوده است. به عبارت ساده‌تر، اختراعات چینی‌ها در سال ۲۰۱۶ بیش از پنج برابر آمریکایی‌ها بوده و این اختلاف سال به سال در حال افزایش است.

آمارهای بالا به خوبی نشان می‌دهد که از دست رفتن مزیت رقابتی آمریکا در تولیدات صنعتی بیش از هر چیز ریشه در از دست رفتن مزیت این کشور در نوآوری دارد. چین با سرعتی باورنکردنی در حال تبدیل به قطب جهانی نوآوری است و ترکیب این توان نوآوری با توان تولید کم‌هزینه، مزیت این کشور در تولید صنعتی را دوچندان خواهد کرد. اعمال سیاست‌های محدود‌کننده واردات و ژست‌های پوپولیستی حمایت از کارگران آمریکایی، شاید بتواند در کوتاه مدت جلوی از دست رفتن برخی فرصت‌های شغلی در آن کشور را بگیرد، اما در بلندمدت نمی‌تواند مزیت را به بخش تولیدات صنعتی آمریکا باز گرداند. همچنین این‌گونه سیاست‌های محدود‌کننده و تشدید اختلاف با هم‌پیمانان اقتصادی، باعث ضربه دیدن زیست‌بوم نوآوری آمریکا شده و توان نوآوری و در نتیجه مزیت این کشور در تولید صنعتی را بیش از پیش تضعیف خواهند کرد.

گزارش گروه مشاوران بوستون:

https:/ / www.bcg.com/ en-us/ publications/ ۲۰۱۷/ lean-innovation-led-boost-us-manufacturing.aspx

 

اخبار مرتبط