بازنگری در اجرای طرح‌های فولادی سال‌های گذشته

  چهار میلیون تن صادرات فولاد در ۸ ماه

رئیس هیات مدیره انجمن فولاد ایران در این جلسه گفت: طی ۸ ماه امسال بیش از چهار میلیون تن صادرات فولاد تحقق یافت که با توجه به برنامه ۶ میلیون تنی امسال، افزون بر ۶۶ درصد هدف صادراتی این بخش تحقق یافت.محمود اسلامیان در جمع خبرنگاران افزود: انتظار می‌رود تا پایان امسال تولید فولاد خام کشور از مرز ۲۱ میلیون تن بگذرد، در عین حال در دوره ۸ماه امسال، کل تولید فولاد خام به رقم ۱۴ میلیون تن رسید که در مقایسه با دوره مشابه پارسال رشد ۱۵ درصدی دارد. وی تصریح کرد: اکنون ظرفیت نصب شده فولاد‌سازی‌های کشور به رقم ۵/ ۳۲ میلیون تن رسیده و در افق ۱۴۰۴ ظرفیت فولاد خام کشور، ۵۵ میلیون تن برنامه‌ریزی شده است و ایران چهاردهمین فولاد‌ساز جهان محسوب می‌شود و پیش‌بینی‌شده در سال ۱۴۰۴ به جایگاه هفتمین فولاد‌ساز دنیا ارتقا پیدا کند.

اسلامیان خاطرنشان کرد: دستیابی به رقم ۲۱ میلیون تن تولید فولاد خام تا پایان امسال، تحقق برنامه ۶۶ درصدی نسبت به رقم ۵/ ۳۲ میلیون تن ظرفیت نصب شده را دارد.وی اضافه کرد: مجموع ظرفیت مقاطع فولادی اکنون ۵۰ میلیون تن است که چنانچه به رقم ۵/ ۱۹ میلیون تن تا پایان ۱۳۹۶ دست یابیم، در واقع ۶۱ درصد ظرفیت خالی وجود دارد. وی تشکیل ستاد فولاد در دولت دوازدهم را یک اقدام ارزشمند برای سامان‌بخشی به حوزه فولاد ارزیابی کرد و گفت: این صنعت سهم بالایی در ایجاد اشتغال دارد و براساس یک بررسی از سوی ژاپن، به ازای هر یک شغل در این بخش، ۲۵ شغل غیر‌مستقیم ایجاد می‌شود.

اسلامیان اظهار امیدواری کرد: طرح جامع فولاد که از سوی این انجمن، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و شرکت مجری تهیه شده، در دولت دوازدهم به تصویب می‌رسد تا پایه و اساسی برای برنامه‌های فولادی باشد. رئیس هیات مدیره انجمن مزبور تصریح کرد: امروز قیمت تولیدات فولادی در ایران در واقع پایین‌ترین نرخ در دنیا محسوب می‌شود و با وجود رشد قیمت محصولات فولادی و افزایش نرخ داخلی، کماکان قیمت مقاطع فولادی از همه تولید‌کنندگان جهان کمتر است.به گفته وی، برآورد می‌شود که قیمت تولیدات فولادی ایران به‌طور متوسط ۸ تا ۱۵ درصد کمتر از دیگر تولیدکنندگان جهان باشد.

کل تولید فولاد خام (میانی) سال گذشته ایران به رقم ۱۸ میلیون و ۴۶۶ هزار تن رسید و در مقایسه با ۱۶ میلیون و ۶۵۶ هزار تن در سال ۱۳۹۴ رشد ۱۱ درصدی را ثبت کرد. سهم بخش خصوصی از تولید فولاد میانی در سال گذشته چهار میلیون و ۴۷ هزار تن بود که در مقایسه با سال ۹۴ که رقم ۲ میلیون و ۸۷۵ هزار تن ثبت شد، رشد ۴۱درصدی داشت.

  بازنگری در مجوز‌های قدیمی طرح‌های فولادی

دبیر انجمن فولاد در این نشست خبری خواستار بازنگری در مجوز‌های طرح‌های فولادی شد که صدور مجوز آنها با تاخیر صورت گرفته و اظهار کرد: پیشنهاد شده تا اجرایی شدن، طرح‌هایی که پس از ۸ سال مجوز دریافت کرده‌اند و در بی‌نظمی‌های مدیریتی دولت قبلی صادر شده‌اند نیز در ستاد فولاد مورد بازنگری قرار بگیرند تا مانند طرح‌های هشت گانه با مشکل مواجه نشوند.رسول خلیفه‌سلطانی، توسعه صنعت فولاد را مستلزم بهره‌مندی از نقدینگی و سیاست‌های حمایتی برشمرد و گفت: تامین نقدینگی واحد‌های فولادی عمدتا از طریق صندوق توسعه ملی، صندوق ضمانت صادرات و بیمه معادن و سیستم بانکی است که مراجعه و تامین مالی از هر یک از روش‌های مورد ذکر با مشکلاتی مواجه است کما‌اینکه صندوق بیمه معادن، منابع محدودی دارد و پاسخگوی نیاز نیست.

وی افزود: صندوق ضمانت صادرات هم باید بر حمایت از صادرات تمرکز کند که این صندوق هم سرمایه اندکی دارد و به دولت پیشنهاد می‌کنیم بخشی از منابع صندوق توسعه ملی را به دو صندوق توسعه‌ای دیگر تزریق کند. وی تصریح کرد: اگر دولت درخصوصی‌سازی‌های فولاد دست بخش خصوصی را باز بگذارد ظرفیت‌های خوبی به کشور افزوده می‌شود. دبیر انجمن فولاد ایران، توسعه صنعت فولاد را تنها در کنار آب‌های آزاد مفید دانست و گفت: اگر صندوق توسعه ملی قصد حمایت از طرحی را دارد از طرح‌های نزدیک دریای عمان حمایت کند و انجمن قادر است طرح‌ها را در قالب‌های بهینه به صندوق توسعه ملی ارائه دهد. وی همچنین ادامه داد: در بحث توسعه صادرات فولاد نیز تاکید داریم که استرداد مالیات بر ارزش افزوده سرعت گیرد و باید ظرف یک ماه به صنعت باز‌گردد.

  تشویق دولت برای حضور پر‌قدرت در بازار‌های صادراتی

احمد خوروش، عضو هیات‌مدیره انجمن فولاد در نشست خبری این انجمن با اشاره به مجوزهای بی‌رویه در حوزه فولاد و پدید آمدن مشکلات در چرخه فولاد اظهار کرد: با صدور مجوز‌های بی‌رویه در دولت‌های نهم و دهم، مشکلات زیادی در چرخه فولاد ایجاد شد، خوشبختانه در دولت یازدهم در زمان آقای نعمت‌زاده طرح جامع فولاد کلید خورد و در ستاد فولاد اکنون مطرح و در حال اجرا شدن است.وی درخصوص تشکیل ستاد فولاد گفت: تامین مواد اولیه و زیرساخت‌ها و توجه به مصارف داخلی و نهایتا چشم‌انداز تولید در افق ۱۴۰۴ و صادرات از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد و خوشبختانه از سوی دکتر محمد شریعتمداری مورد تاکید قرار گرفته است.خوروش افزایش قدرت و سهم صادرات فولاد را منوط به حمایت دولت دانست و عنوان کرد: اگر قرار است صادرات‌محور باشیم باید قدرت رقابت با رقبا را از طریق جوایز صادراتی بالا ببریم.

وی همچنین تصریح کرد: درخواست نوردکاران فولادی از دولت، توجه و حمایت از صادرات در مقاطع فولادی است، این دسته از تولید‌کنندگان همچنین در تامین مواد اولیه نیز با مشکلاتی روبه‌رو‌ هستند.این عضو هیات مدیره انجمن فولاد همچنین به مشکلات بانکی اعضای انجمن فولاد اشاره کرد و گفت: یکی از اساسی‌ترین مشکلات تولید‌کنندگان و صنعتگران کمبود نقدینگی و ناتوانی تامین آن از طریق تسهیلات بانکی به دلیل نرخ‌های کارمزد بالا نسبت به عرصه بین‌المللی است.

  چالش صنعت فولاد

بهادر احرامیان نیز در این نشست گفت: نیاز امروز صنعت فولاد چالش خصوصی‌سازی است که به معنای واقعی صورت نگرفته است.به گفته وی، در مقطعی از زمان ما مقام دوم یا سوم واردات فولاد در جهان را داشتیم و به‌طور طبیعی دولت باید برای تنظیم بازار دخالت می‌کرد و حتی برای کنترل بازار روی تولیدکنندگان داخلی اعمال نفوذ بیشتری می‌کرد اما هم‌اکنون با افزایش ظرفیت تولید وتامین نیاز داخل و تبدیل ایران به جرگه صادرکنندگان مطرح دنیا، باید رویکرد خود را تغییر دهد.

این عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران تاکید کرد: در شرایط کنونی که صنعت فولاد کشور از رشد خوبی در زمینه تولید و صادرات برخوردار است دولت باید برای آزادسازی قوانین و مقررات، خروج کامل از بنگاهداری و همچنین اجرای خصوصی‌سازی واقعی، بستر لازم را فراهم کند.احرامیان بر کمبود مواد اولیه در کشور تاکید کرد و افزود: با افزایش تولید، کمبود این مواد بیشتر احساس می‌شود و باید به واحدهای جدید که وارد مدار تولید شدند مواد اولیه از جمله سنگ‌آهن تزریق شود.وی با بیان اینکه ایران طی سال‌های آینده به واردکننده سنگ‌آهن تبدیل خواهد شد، تصریح کرد: برای برون‌رفت از این مشکل باید سرمایه‌گذاری در بخش معدن تشویق شود و سیاست‌ها و مشوق‌های بیشتری در این بخش تدوین شود.

عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران خاطرنشان کرد: باید تدابیری اندیشیده شود که مواد اولیه برای واحدهای تولیدی از منابع داخلی تامین شود.وی به کمبود شمش و آهن اسفنجی در زنجیره تولید فولاد نیز اشاره و تصریح کرد: باید تدابیر و سیاست‌‌های لازم در این زمینه اندیشیده شود.احرامیان با بیان اینکه به هدف ترسیم شده در افق ۱۴۰۴ برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد نزدیک‌تر شده‌ایم، افزود: از این میزان حدود ۱۵ میلیون تن صادرات باید صورت بگیرد از این رو ۴۰ میلیون تن باقی مانده به‌عنوان مصرف ظاهری کشور در نظر گرفته شده است.وی با اشاره به اینکه نیمی از فولاد دنیا در چین تولید می‌شود، افزود: باید به دورنمای بازار فولاد دنیا نیز اهتمام ویژه داشت.

احرامیان خاطرنشان کرد: چین که تا پیش از این صادرات قراضه را ممنوع کرده بود هم‌اکنون آزاد کرده و این امر موجب شد تا قراضه این کشور وارد بازارهای جهانی شود که شاهد این اتفاق در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ خواهیم بود.به گفته وی، تاکنون حدود ۲ میلیون تن قراضه از چین صادر شده است که این امر موجب کاهش قیمت این محصول و همچنین سنگ‌آهن در بازار شده که برای اجرای سیاست‌های داخلی صنعت فولاد باید مورد توجه قرار گیرد.عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان گفت: چین همچنین عوارض صادرات شمش تولیدی خود را از ۴۰ درصد به صفر رسانده و آزادسازی کامل انجام داده است، از این رو ورود شمش‌های چینی به بازارهای جهانی تبعات زیادی به همراه خواهد داشت. بنابراین وزارت صنعت باید سیاست‌های لازم را درخصوص تعرفه شمش اعمال کند.

   مشکلات بخش خصوصی تولید‌کننده فولاد

رضا شهرستانی، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد نیزدر این نشست با تاکید بر خصوصی‌سازی در صنعت فولاد کشور گفت: به دلیل حفظ اشتغال‌زایی بالا و همچنین به علت افزایش حجم تولید به جای کیفیت از سوی بخش دولتی فولاد، رقابت سالمی بین این بخش با بخش خصوصی‌ وجود ندارد زیرا که مهم‌ترین عامل برای تولیدکنندگان بخش‌خصوصی سودآوری، بهبود کیفیت و بهره‌وری است.شهرستانی تصریح کرد: باید نسبت به سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در صنعت فولاد ترغیب و تشویق صورت بگیرد تا بتوان خصوصی‌سازی واقعی را در این بخش انجام داد.وی با اشاره به اینکه یکی از مدل‌های سرمایه‌گذاری خارجی خرید فناوری‌های جدید است، خاطرنشان کرد: هم‌اکنون فناوری موج چهارم در دنیا در بخش فولاد استفاده می‌شود این در حالی است که استفاده از فناوری موج دوم در صنعت فولاد کشور موجب شده تاکنون نتوانیم در زمینه صادرات رقابت داشته باشیم.

شهرستانی، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد با تاکید بر خصوصی‌سازی در صنعت فولاد کشور گفت: هم‌اکنون بیش از ۸۰ درصد فولاد کشور در بخش دولتی و نیمه دولتی تولید می‌شود که این امر مشکلات زیادی را برای بخش‌خصوصی به منظور رقابت سالم ایجاد کرده است.عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد با اشاره به اینکه تا چشم‌انداز ۱۴۰۴ باید به ۵۵ میلیون تن فولاد دست یابیم، گفت: از این میزان حدود ۲۵ میلیون تن باید صادر شود از این رو یکی از نکات قابل تامل این است که اگر بخواهیم فولاد میانی با ارزش افزوده بالاتر ایجاد کنیم باید صنایع پایین‌دستی صنعت فولاد فعال‌تر شوند که این امر نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی دارد.

  رشد چشمگیر صادرات «فولاد میانی»

در این نشست همچنین فولاد خام با واژه جدیدی به نام «فولاد میانی» مطرح شد و مدیر اجرایی انجمن فولاد آمار تولید و صادرات فولاد را صعودی عنوان کرد و گفت: در ۸ ماه نخست امسال ۱۴ میلیون تن فولاد میانی تولید شد که نسبت به مدت مشابه ۱۵ درصد رشد داشته، میزان تولید آهن اسفنجی ۱۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۲ درصد رشد نشان می‌دهد و همچنین کل محصولات نهایی شامل میلگرد، تیرآهن و انواع ورق نیز ۱۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تن شد که نسبت به مدت مشابه پارسال ۹ درصد رشد داشته است.وحید یعقوبی افزود: میزان صادرات فولاد میانی نسبت به مدت مشابه سال قبل جهش صادراتی داشته و با رشد ۸۴ درصدی همراه بوده اما در حوزه محصولات نهایی به دلیل افت صادرات انواع ورق صادرات ۳۵ درصد کاهش داشته این در حالی است که صادرات انواع میلگرد نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴ برابر شده است.وی تصریح کرد: طی ۸ ماه نخست امسال همچنین مصرف فولاد در مورد همه اقلام به غیر از میلگرد با رشد ۸ درصدی مواجه بوده است.