ناتوانی صنعت گچ در تولید انرژی تجدیدپذیر

در عرصه صادرات نیز در دو دهه اخیر صنعت گچ تحولات بسیاری را پشت سر گذاشته و محصولات پیش ساخته با کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما در ایران کماکان در بر همان پاشنه ۵ دهه پیش می‌چرخد و هنوز گچ‌های پودری در کیسه‌های سفید تنها محصول موجود در بازار است و متاسفانه توان مالی برای به‌روزرسانی فناوری‌ها وجود ندارد؛ در چنین شرایطی که این صنعت از نظر کیفی دچار مشکلات عدیده‌ای شده و بانک‌ها تمایلی به همکاری با این صنعت برای پرداخت تسهیلات ندارند، قطع برق در تابستان و گاز در زمستان عملا بن بست ۶ ماهه در تولید را به وجود آورده است؛ مضاف بر اینکه اجرایی شدن ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان که صنایع انرژی‌بر را ملزم به تامین ۵‌درصد برق موردنیاز از منابع تجدید‌پذیر ظرف ۵ سال می‌کند، (سال اول یک‌درصد و افزایش یک‌درصدی در سال‌های آتی تا سقف ۵ درصد) شرایط را پیچیده‌تر کرده، چراکه گفته می‌شود احداث هر مگاوات انرژی تجدید‌پذیر حدود ۲۵ میلیارد تومان برای شرکت‌ها هزینه دارد و اگر چه صنایعی مانند پتروشیمی و فولادی ممکن است بتوانند این الزام قانونی را اجرا کنند، اما صنعت گچ وضعیتی بسیار متفاوت از سایر صنایع انرژی‌بر دارد.

در همین خصوص عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان صنعت گچ به «دنیای‌اقتصاد» گفت: بعد از قطعی چند ماهه برق و کاهش، واحدها خوشبختانه تولید را از سر گرفته‌اند اما طرح برخی مباحث مانند افزایش ۳۰ درصدی بهای برق از ابتدای مهر نگرانی از ادامه تولید را به همراه داشته است؛ ضمن اینکه باید آماده قطعی گاز باشیم. ابوالفضل اقبالیون ضمن اشاره به این مطلب افزود: طبق برآوردها در سال‌جاری میزان صدور پروانه‌ها ۱۵ تا ۲۰‌درصد نسبت به سال گذشته کاهش می‌یابد و این خبر برای صنعت گچ که صرفا تمام تولیدش را باید در ساختمان مصرف کند، اصلا خبر خوبی نیست که اولین پیامد آن پیشی گرفتن هر چه بیشتر عرضه از تقاضا و جلوگیری از افزایش قیمت‌ها همپای هزینه‌ها می‌شود.

وی با اشاره به اینکه بازار گچ کشش افزایش قیمت ندارد، اظهار کرد: تعداد بسیار بالای واحدهای تولیدکننده گچ که چند برابر نیاز داخلی است، باعث رقابت منفی قیمتی می‌شود و همواره به نرخ‌هایی کمتر از قیمت مصوب خرید و فروش گچ انجام می‌شود. وی با اشاره به اینکه علاوه بر ناترازی برق با ناترازی گاز هم مواجه هستیم، گفت: بسیاری از شرکت‌ها برای تامین برق موردنیاز به سمت استفاده از ژنراتورها رفته‌اند اما از آنجا که با کمبود گاز مواجهیم، به نظر می‌رسد این اقدام شرایط را برای تامین گاز کشور به مراتب بحرانی‌تر می‌کند. عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان گچ با اشاره به سختگیری‌های بی‌مورد برای بخش تولید خاطرنشان کرد: از آنجا که در فصل زمستان گازوئیل لازم برای ماشین‌آلات نداریم، برخی شرکت‌ها مجبور به خرید گازوئیل از دولت به قیمت هر لیتر ۳۰‌هزار تومان و به نرخ فوب خلیج فارس برای ادامه تولید در زمستان شده‌اند تا سراغ گازوئیل قاچاق نروند و جالب اینکه همین مخازن هم از طرف مسوولان پلمب شده‌اند.

اقبالیون با اشاره به ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان و تامین ۵‌درصد برق موردنیاز از محل منابع تجدید‌پذیر در سال پنجم اجرای قانون گفت: بر اساس برآوردها برای احداث هر یک مگاوات نیروگاه تجدید‌پذیر باید ۲۵ میلیارد تومان هزینه شود و طبیعی است که صنعت گچ برخلاف بسیاری از صنایع دیگر که علاوه بر تقاضای بالا در داخل و قیمت‌های مناسب، فروش صادراتی دارند، قادر به تامین این مبالغ نیست. ضمن اینکه تامین ارز موردنیاز برای واردات تجهیزات و ثبت‌سفارش و همچنین مشکلات گمرکی نیز شرایط را پیچیده‌تر می‌کند.

این مقام صنفی ادامه داد: اینکه دولت وظیفه خودش را به صنایع محول کند و از صنعت بخواهد که مشکل را حل کند، به هیچ وجه تناسبی با قانون ندارد؛ چرا که ما هر کدام تولیدکننده یک محصول خاص هستیم و صنعت برق هم یک صنعت بسیار تخصصی است که متاسفانه در بیش از یک دهه اخیر بی‌توجهی به بخش تولید، ناترازی کنونی را برای کشور به همراه داشته است. وی افزود: ممکن است برخی صنایع مانند پتروشیمی‌ها توانایی احداث نیروگاه را داشته باشند و ترجیح دهند برای زمان‌هایی که ناترازی وجود دارد، از این پتانسیل برای جلوگیری از عدم‌النفع‌های سنگین استفاده کنند اما صنعت گچ که فقط در ساختمان کاربرد دارد و امروزه ساخت‌وساز هر ساله ۲۰‌درصد کاهش می‌یابد، از چنین توانایی مالی برخوردار نیست؛ ضمن اینکه حتی صنایعی که اقدام به احداث نیروگاه با هزینه‌های خودشان کرده‌اند، در مواردی زمان ناترازی و پیک تابستان اجازه استفاده از برق تولیدی خودشان را ندارند و برق تولیدی این صنایع باید در اختیار شبکه قرار بگیرد. وی با اشاره به اینکه صادرات گچ منحصر به برخی کشورهای اطراف شده است، گفت: اغلب صادرات گچ به کشورهایی نظیر عراق انجام می‌شود، اما در همین موارد معدود هم پرداخت‌ها به صورت ریالی صورت می‌گیرد.