ناترازی انرژی

یکی از مسائلی که در سال‌های اخیر در ایران به‌‌‌طور فزاینده‌‌‌ای توجه را جلب کرده، ناترازی انرژی است که به‌ویژه در بخش‌‌‌های تولید، مصرف و توزیع انرژی نمایان شده است. این مشکل که به معنای عدم‌تطابق میان میزان تولید و مصرف انرژی در کشور است، می‌تواند تاثیرات منفی و قابل‌‌‌توجهی بر بخش‌‌‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی داشته باشد.

دنیای اقتصاد- هادی سلگی: از ابتدای هفته گذشته کمپینی به‌منظور جلب مشارکت مردم برای کاهش مصرف گاز از سوی مسوولان و چهره‌های رسانه‌ای شکل‌گرفت. آنطور که وزیر نفت گفته تاکنون این پویش موفقیت‌آمیز بوده و کاهش مصرف ۴۰‌میلیون مترمکعبی گاز را به‌دنبال داشته‌است، اما در نگاهی دیگر آنچه که در پویش کاهش ۲ درجه‌ای دما بیش از هرچیزی مورد تاکید قرار می‌گیرد، موضوع آلودگی هوا به‌عنوان یکی از عواقب افزایش مصرف گاز است. تاکنون در هیچ دوره‌ای این‌گونه صراحتا موضوع آلودگی هوا با مصرف گاز ارتباط داده نشده‌بود. هرچند مدل تحلیلی این…

در شرایطی که دولت درگیر مشکل ناترازی‌ها و کمبود برق و گاز در کشور است، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری در جلسه پیگیری رفع ناترازی انرژی، بر ضرورت تبیین دلایل بروز ناترازی‌ها برای مردم تاکید کرد و از برنامه‌های دولت برای حل این مشکل در سال آینده سخن گفت. همزمان اعضای دولت نیز روز گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت به تشریح چرایی قطع برق و پویش کاهش دو درجه‌ای دما پرداختند و وعده دادند که با برنامه‌های دولت زمستان سال آینده این مشکلات حل خواهد شد.

پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری: رئیس جمهور با اشاره به اینکه دولت چهاردهم ناگزیر از مواجه با مشکلات ریشه‌ای همچون ناترازی‌هاست، گفت: به دنبال مقصر یابی نیستیم و تمام توان خود را برای حل این مسئله و کاستن از مشکلات مردم به کار گرفته‌ایم و با برنامه‌هایی که در دست اجرا داریم، سال آینده با یاری خداوند قطعا چنین مشکلاتی نخواهیم داشت.

حسین عبده‌تبریزی در تحلیلی پیرامون ناترازی انرژی معتقد است، این مشکل، پیش و بیش از هر چیز، ریشه در انتخاب‏‏‏‏‏‏‌ها و سیاست‌های ما در دهه‌های گذشته دارد. ناترازی در تولید و مصرف، فرسودگی زیرساخت‌ها، قیمت‌گذاری نامناسب و کمبود سرمایه‌گذاری تنها بخشی از این دلایل ‏‏‏‏‏‌هستند.

دنیای اقتصاد: شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد سیاستگذار به خوبی از آینده دسترسی به انرژی در ایران آگاه است و دوره زمانی تداوم ناترازی را تا دو دهه آینده تخمین زده است. گزارشی که اخیرا در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی ارائه شده است، شواهد روشنی درباره وضعیت ناترازی گاز تا سال۱۴۲۰ دارد؛ ضمن اینکه در بازه زمان ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۷ به تخمین وضعیت دسترسی کسب‌وکارها به برق نکات مهمی را عنوان کرده است. در بخش گاز این گزارش نشان می‌دهد در افق ۱۴۲۰، شکاف میان عرضه و تقاضای گاز از محدوده کنونی به ورای ۵۰۰میلیون متر مکعب در…

دنیای‌اقتصاد: رئیس اتاق بازرگانی اصفهان با بیان اینکه ناترازی انرژی در کشور به یک مساله جدی تبدیل شده است، گفت: صنعت کشور به ازای هر کیلووات قطعی برق ۲دلار دچار ضرر و زیان می‌شود.

دنیای اقتصاد: درحالی که موج سرما و آلودگی هوا این روزها اکثر شهرهای کشور را به تعطیلات چند روزه کشانده است، روز گذشته رئیس‌جمهور از مردم بابت مشکلات ایجاد شده عذرخواهی کرد. چهارشنبه هفته پیش بود که برخی از شهرهای بزرگ به دلیل آلودگی هوا تعطیل شد. این تعطیلات همزمان با ورود هوای سرد به کشور از روز یکشنبه مجدد برقرار شد. این‌بار بهانه تعطیلی اکثر شهرها، کمبود گاز و برق یا همان مبحث ناترازی انرژی است که مدت‌هاست ازسوی رئیس‌جمهور به عنوان یکی از مشکلات اساسی کشور مطرح می‌شود.

دنیای اقتصاد: در شرایط بحرانی، رسانه‌ها نقشی حیاتی در مدیریت افکار عمومی و هدایت جامعه به سمت آرامش و آگاهی دارند؛ به نحوی که بحران‌ها، خواه طبیعی، خواه اجتماعی یا اقتصادی، باعث افزایش اضطراب عمومی و گسترش شایعات می‌شوند که در چنین موقعیت‌هایی، اطلاع‌رسانی سریع، شفاف و دقیق می‌تواند از تشدید بحران جلوگیری کند.

سه فاکتور «خوراک»، «حجم سرمایه‌گذاری» و «فناوری» از عوامل مهم موثر بر تغییر سرمایه‌گذاری در هنگام ناترازی انرژی است. ناترازی انرژی باعث تغییر سرمایه‌گذاری صنعتی به‌خصوص در حوزه «پتروشیمی» خواهد شد. به دلیل اینکه هنگام سرمایه‌گذاری در یک صنعت، چند فاکتور مهم خواهد بود. یک فاکتور آن فاکتور «خوراک» است و وقتی در یک واحد صنعتی می‌‌‌خواهیم سرمایه‌گذاری کنیم یک سوال مهم این است که این پتروشیمی اگر می‌‌‌خواهد ۲۰ سال فعالیت کند آیا خوراک آن در طی این برهه پایدار است؟ دو حالت در این وضعیت برای تامین…

دنیای اقتصاد: با تصویب هیأت دولت ساعت کاری ادارات به دلیل آلودگی هوا و ناترازی انرژی تا پایان بهمن ماه تغییر کرد.

دنیای‌اقتصاد: در راستای موضوعات اخیر پیرامون بحث ناترازی‌‌‌ انرژی، وزیر صنعت، معدن و تجارت، در ویدئویی که از خود منتشر کرده، از مردم خواست تا با پیوستن به پویش «دو درجه کمتر»، کمک کرده و از توقف چرخ تولید جلوگیری کنند؛ چراکه ایستادن چرخ تولید، اثرات زیان‌‌‌باری برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت و زندگی مردم را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.

دنیای اقتصاد: معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به برنامه دولت برای مدیریت مصرف انرژی، گفت: اجازه نمی‌دهیم در بهترین ساعات کاری، برق و گاز صنعت قطع شود؛ بلکه کار را از دستگاه‌های دولتی و اداری شروع کرده‌ایم و در این مسیر قاطع هستیم.

دنیای‌اقتصاد: رئیس‌جمهور در جلسه هیات دولت اعلام کرد که تا تابستان سال آینده ادارات دولتی به پنل‌‌‌های خورشیدی تولید برق مجهز می‌‌‌شوند.

موضوع انرژی با فاصله‌ای قابل‌توجه از سایر موضوعات، به کانون توجه مردم و سیاستگذار بازگشته است.در حالی که پیش از این، فرمول‌های ساده اندیشانه‌ای چون افزایش‌های دیرهنگام و ناگهانی در قیمت انرژی راه ساده‌ای پیش روی سیاستگذار قرار می‌داد تا خود را وارد سیاستگذاری‌های پیچیده‌تر و کارآمد‌تر در زمینه انرژی نکند، اکنون با این بن بست مواجه شده‌ایم که سطوح ناترازی فزاینده با این نگرش‌های ساده انگارانه به تعادل مطلوب نمی‌رسد.

دنیای اقتصاد: بحران تأمین برق که پیش از این تنها مختص فصل تابستان بود، حالا در زمستان نیز گریبان‌گیر صنایع و مردم شده و این در حالی است که بخش صنعت کشور به هیچ عنوان آمادگی مواجهه با خاموشی‌ها در نیمه سرد سال را نداشت.

دنیای اقتصاد: پس از قطع گاز بیش از ۵۳ هزار باغ‌ویلا توسط شرکت ملی گاز، شرکت توانیر هم از آغاز رصد و قطع برق باغ‌ویلاها و سکونتگاه‌های غیررسمی پرمصرف خبر داد.

دنیای‌اقتصاد: معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان ساتبا گفت: در صورت مشارکت فعالان اقتصادی کشور در بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی تا حدود ۸هزار مگاوات صرفه‌جویی در مصرف انرژی، تنها در بخش کولرهای گازی و آبی محقق خواهد شد و از این طریق ناترازی انرژی کاهش خواهد یافت.

دنیای اقتصاد: رئیس جمهور در جلسه هیات دولت از برنامه دولت برای تولید برق خبر داد و اعلام کرد: تا تابستان سال آینده ادارات دولتی مجهز به پنل‌های خورشیدی برای تولید برق می‌شوند.

ناترازی انرژی به‌ عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اقتصادی ایران، تاثیرات عمیق و گسترده‌ای بر اقتصاد، صنایع، محیط‌زیست و بازار سرمایه گذاشته است. این ناترازی که به معنای عدم تعادل میان عرضه و تقاضای انرژی است، نه‌تنها بهره‌‌وری صنایع بزرگ کشور را تحت‌تاثیر قرار داده، بلکه ثبات اقتصادی را نیز تهدید کرده است. بررسی ابعاد این بحران و پیش‌بینی پیامدهای آن در سال‌های آینده، اهمیت اقدامات فوری و استراتژیک برای مهار این مشکل را برجسته‌تر می‌‌کند.

دنیای اقتصاد: سرگشتگی کسب و کارهای صنعتی در زمینه انرژی ادامه دارد و فقدان تحلیل واحد از علت بی‏‏‌برقی و ناترازی انرژی راه را بر حل این معضل بسته است. در حالی که بحران انرژی بخش صنعت را زمین‏‏‌گیر کرده و نرخ رشد اقتصادی کشور را به محدوده ۱ تا ۲‌درصد تنزل داده است، اقدامات سیاستگذار برای رفع بیماری ناترازی، در حد مسکن باقی مانده است. صبح روز گذشته در آیینی که در محل وزارت نیرو برگزار شد، وزیر نیرو، رئیس سازمان بورس، معاون بهره‏‏‌وری و انرژی‏‏‌های تجدیدپذیر وزارت نیرو و مدیرعامل بورس انرژی مشترکا از نخستین…

«قطعی برق و گاز در سطح صنایع و شرکت‌ها، فعالیت آنها را مختل کرده و همچنین نگرانی و نااطمینانی نسبت به وضعیت کمبود انرژی و احتمال کمبود منابع انرژی و قطعی‌‌‌های بیشتر طی ماه آینده بسیاری از شرکت‌ها را با نااطمینانی نسبت به شرایط ماه‌‌‌های آینده روبه رو می‌کند.» این پاراگراف، تحلیل کارشناسان اتاق بازرگانی ایران، نشان می‌دهد سایه بی‌‌‌برقی و ناترازی جدی‌‌‌تر از هر زمان دیگری بر فراز بخش تولید سنگینی می‌کند و به راحتی نیز رفع نمی‌شود.

در هفته‌‌‌ای که گذشت، پایگاه خبری اتاق ایران به مساله ناترازی انرژی و قطع آن برای صنایع، پرداخت؛ موضوعی که به دلیل اهمیتی که در روند تولید کشور دارد در همین هفته و در دومین گفت‌‌‌وگوی تلویزیونی رئیس‌‌‌جمهور با مردم درباره کارنامه صدروزه دولت چهاردهم نیز مورد توجه قرار گرفت. اتاق ایران آنلاین در بررسی پرونده ناترازی انرژی سعی کرد خسارت‌‌‌هایی را که قطعی گاز و برق به میزان تولید، تجهیزات تولید، رغبت به سرمایه‌گذاری جدید یا توسعه ظرفیت تولید و اعتماد عمومی داشته ارزیابی و از طرف دیگر رویکرد…

دنیای اقتصاد: مسعود پزشکیان در دومین گفت‌وگوی تلویزیونی خود با مردم با تاکید بر اینکه ما با ناترازی‌های بسیار بدی مواجه هستیم، نسبت به تبدیل آنها به بحران در صورت حل نشدن هشدار داد. وی تصریح کرد: ما نهایتا باید مشکل ناترازی‌ها را حل کنیم، وگرنه به جایی می‌رسیم که نمی‌شود کاری کرد.

دنیای‌اقتصاد: در نشست شورای گفت‌وگوی استان اصفهان با تاکید بر لزوم تلاش دولت برای رفع ناترازی‌‌‌‌‌ها، در مورد اقداماتی که می‌تواند این مشکل را برای بنگاه‌های اقتصادی رفع کند، بحث و تبادل‌‌‌‌‌نظر شد.

پرهام پهلوان: تحت فشار تحریم‏‏‌ها و عوامل مختلف بی‏‏‌ثباتی اقتصاد، کشور در دام هزارتویی از ناترازی‏‏‌ها گرفتار شده است که بسیاری از کارشناسان تصور می‌کنند راه فرار راحت و مشخصی ندارد و برای از بین بردن هریک از ناترازی‏‏‌ها باید یک ناترازی در جای دیگر ایجاد کرد. در این میان، بحران کمبود انرژی نیز دست وپاگیر شده و از برق مصرفی شهری تا نیروگاه‏‏‌های مختلف انرژی را تحت‌تاثیر قرار داده است که خاموشی‏‏‌های منظم، تنها یکی از عواقب آن است. یکی دیگر از ‏‏حوزه‏‏‌های پرچالش ناترازی، مساله اضافه تقاضا و…

اخیرا در استان‌‌‌های اردبیل، کرمانشاه، خراسان‌رضوی و تهران به شکل منظم، قطعی برق سراسری روزانه ۲ساعت (بین ساعات ۹ تا ۱۷ از ۲۰ آبان ۱۴۰۳) مشاهده شده است. خاموشی‌‌‌های برق که به آن کاهش بار نیز گفته می‌شود، به قطع عمدی توان الکتریکی در یک یا چند نیروگاه برای تثبیت شبکه برق در نتیجه پیشی گرفتن تقاضای برق از عرضه آن اشاره دارد. ناترازی انرژی باعث کنترل دستوری و کنترل تقاضا از راه کاهش بار شده است.

مساله چیست؟ سابقه خاموشی‌های برق و قطع‌شدن آن به صورت سراسری به دوران قبل از انقلاب و به زمستان ۱۳۵۵ و تابستان ۱۳۵۶ برمی‌گردد. در این سال‌ها استفاده از برق تنها در بخشی از شهرها و در تعداد بسیار کمی از روستا‌ها رواج داشت. علت چنین پدیده‌ای در آن دوران به کم‌کاری و عدم‌تعهد پیمانکار خارجی (شرکت الستوم فرانسه) برای تحویل دیرهنگام نیروگاه یک سد نسبت داده شده است. در چنین شرایطی، برق در بین مناطق کشور جیره‌بندی شده؛ اما ساعت یکسانی برای کل کشور تعیین نمی‌شود و تصمیم درباره تعداد ساعات خاموشی، به…

با ۴۰ لیتر بنزین باک اتومبیل را لبریز می‌‌‌کنم، ۱۲۰‌هزار تومان می‌‌‌پردازم و به منزل می‌‌‌روم تا فرزندانم را به پارک ببرم. دو تا بستنی برایشان می‌‌‌خرم و ۱۲۰‌هزار تومان می‌‌‌پردازم و با فرزندانم در پارک قدم می‌‌‌زنم و می‌‌‌اندیشم که آیا حقیقتا هیچ کشوری را می‌‌‌توان پیدا کرد که قیمت یک باک بنزین معادل دو عدد بستنی باشد؟ تازه این در صورتی است که بنزین سهمیه‌‌‌ای نداشته باشید؛ وگرنه یک باک بنزین معادل یک‌عدد بستنی است!