رکن معدنی کشاورزی مدرن

منطقه پان آمازون از نمونه‌‌‌های مهمی است که ادبیات بازار و صنعت کود در آمریکای جنوبی را تغییر داده است اگرچه هنوز در مراحل نخستین آن هستیم. رشد کشاورزی در جهان به موازات مشکلات تامین آب از ویژگی‌‌‌های مهمی است که نمی‌‌‌توان به سادگی از کنار آن عبور کرد.  بسیاری از کودهایی که امنیت غذایی جهان را تضمین می‌کنند توسط مواد معدنی پشتیبانی می‌‌‌شوند. سال‌ها این ترکیبات از کشورهای مختلف می‌‌‌آمدند اما اخیرا در آمازون کشف شده‌‌‌اند. پتاس، فسفات و آهک کشاورزی، عملکرد زمین‌‌‌های کشاورزی را بهبود می‌‌‌بخشد، اما تقاضاها و انتقادات جدیدی را از سوی جوامع بومی و فعالان محیط‌زیست ایجاد می‌کند.

به گزارش mongabay‌؛ گسترش مداوم مزارع صنعتی برزیل، بازاری قوی برای مواد اولیه معدنی مورد استفاده برای تولید کودهای شیمیایی ایجاد کرده است. از لحاظ تاریخی، تقاضا تا حد زیادی از طریق واردات تامین می‌‌‌شد، اما ترکیبی از ملاحظات هزینه و ژئوپلیتیک، تجارت کشاورزی و دولت را به سرمایه‌گذاری در تولید کود داخلی برانگیخت. بیشتر این سرمایه‌گذاری در معادن و کارخانه‌‌‌های تولیدی در سایر نقاط برزیل خواهد بود. با این حال، آمازون برزیل دارای منابع معدنی است که مقرون‌‌‌به‌‌‌صرفه و از نظر استراتژیک حیاتی هستند. کشورهای‌ آند نیز به واردات متکی هستند و اگرچه پرو علاقه‌‌‌مند به تقویت منابع داخلی است، اما مواد اولیه کودها منشأ آمازونی ندارند. گویان از اقتصاد کشاورزی کافی برای توجیه سرمایه‌گذاری در کارخانه‌‌‌های کود شیمیایی برخوردار نیست و ظاهرا ذخایر معدنی کافی برای ایجاد صنعت صادراتی ندارد.

پتاس؛ یک منبع معدنی جدید در قلب آمازون

برزیل بزرگ‌ترین واردکننده کود پتاس در جهان است و تقریبا به طور کامل (۹۵ درصد) به واردات از سه کشور کانادا، بلاروس و روسیه متکی است. با این حال، زنجیره تامین کود به دلیل تلاش مداوم برای توسعه یک ذخیره پتاس در سطح جهانی که مستقیما در زیر دشت سیلابی رودخانه آمازون قرار دارد، در شرف تغییر اساسی است.

این پتاس توسط زمین‌شناسان پتروبراس زمانی که در دهه ۱۹۸۰ در حوضه‌‌‌های آمازون و سولیمیز در حال اکتشاف نفت بودند، کشف شد. این کانسار شامل یک نوار سنگی رسوبی به طول ۴۰۰ کیلومتر است که ضخامت آن یک تا چهار متر است و در عمق ۶۵۰ تا ۹۰۰ متری زیر سطح دشت سیلابی آمازون مدفون شده است. بدنه سنگ معدنی نمکی و رسی است که به «سیلوینیت» معروف است، که در لایه اولیندای جدید قرار دارد که در دوران کرتاسه حدود ۱۰۰ میلیون سال پیش تشکیل شده است. این اساسا لایه‌‌‌ای از نمک است که در یک زیستگاه دریایی با آب کم‌عمق واقع در مصب رودخانه پروتو آمازون در طی دوره‌‌‌ای با آب و هوای تبخیری قوی تشکیل شده است. تخمین زده می‌شود که این کانسار حاوی حداقل ۲۵۰ میلیون تن سنگ معدنی با درجه خلوص متوسط ۳۱.۵‌درصد کلرید پتاسیم (KCl)  باشد.

این منابع توسط یکی از شعبه‌‌‌های یک بانک تجاری کانادایی، فوربس و منهتن، که در سرمایه‌گذاری‌‌‌های معدنی گرین‌‌‌فیلد تخصص دارد، توسعه می‌‌‌یابد. شرکت برزیل پتاس، حقوق معدنی را در سال ۲۰۱۰ به دست آورد و از آن زمان، مطالعات امکان‌‌‌سنجی و زیست محیطی را انجام می‌دهد و ابعاد این منبع معدنی را مستند کرده است. پیشنهاد پروژه بر اساس یک معدن زیرزمینی است که از روش‌های معمولی برای استخراج تخمینی ۸.۵ میلیون تن در سال سنگ معدن استفاده می‌کند و سنگ معدن استخراج‌شده تغلیظ خواهد شد. تاسیسات فرآوری برای تولید ۲.۵ میلیون تن پتاس تجاری، حدود ۳۰‌درصد از مصرف داخلی پیش‌بینی شده است.

بازار تجاری اولیه مزارع صنعتی در ماتو گروسو خواهد بود و پتاس از طریق آبراه مادیرا به پورتو ولهو و بزرگراه BR-۳۶۴ تحویل داده خواهد شد. این معدن در بالای رودخانه از پایانه‌‌‌های غلات در ایتاکواتیارا و سانتارم قرار دارد، که به شرکت‌های کشاورزی اجازه می‌دهد تا از قایق‌‌‌های خالی غلات و کامیون‌‌‌هایی که به مزرعه بازمی‌‌‌گردند، استفاده کنند.

این معدن قرار است در سال ۲۰۲۳ با عمر معدنی ۳۴ سال شروع به کار کند. توسعه‌‌‌دهندگان مطمئن هستند که منابع اضافی در میان‌مدت پیدا شده و توسعه خواهند یافت. کل سرمایه‌گذاری ۲.۱ میلیارد دلار آمریکا گزارش شده است که درآمد ناخالص آن حدود ۱.۴ میلیارد دلار در سال برآورد شده است. از ژوئن ۲۰۲۲، سرمایه‌گذاران ۱۰۰ میلیون دلار برای توسعه پروژه آن اختصاص داده‌‌‌اند. این شرکت تخمین می‌‌‌زند که صرفه‌‌‌جویی در هزینه تقریبا ۸۰ دلار آمریکا در هر تن باشد که حدود ۱۵‌درصد کل هزینه پتاس حمل شده از کاناداست که به معنای صرفه‌‌‌جویی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار آمریکا در سال برای کشاورزان ماتو گروسو است.

گفته می‌شود، توسعه‌‌‌دهندگان پروژه به اصول استوا پایبند هستند و آب را بازیافت می‌کنند تا از تخلیه فاضلاب از تاسیسات پردازش جلوگیری کنند و تمام سنگ‌‌‌های زباله را به چاه‌‌‌ها و گالری‌‌‌های متروکه معدن بازگردانند. به گفته این شرکت، معدن پیشنهادی ۲۶۰۰ شغل مستقیم در مرحله ساخت و ۱۳۰۰ شغل مستقیم در مرحله بهره‌‌‌برداری ایجاد خواهد کرد.

محیط‌‌‌بانان با این معدن به دلیل تاثیرات منفی آن بر جنگل‌‌‌های ورزیا و زیستگاه‌‌‌های پسابی که مشخصه دشت سیلابی آمازون هستند، مخالفت می‌کنند. مخالفت رهبران بومی مبتنی بر ادعاهای دیرینه و محقق‌نشده مردم مورا برای مناطق بیشتر است. اگرچه معدن پیشنهادی در داخل یا زیر یک سرزمین بومی (TI)  نیست، با وجود این‌، از آنجا که یکی از ذخایر آنها در مجاورت معدن پیشنهادی است، تأیید آنها تحت شرایط FPIC مندرج در قانون برزیل موردنیاز است. این معدن از حمایت قاطع دولت‌‌‌های محلی، ایالتی و فدرال و همچنین بخش تجارت کشاورزی برخوردار است، که معتقدند معدن می‌‌‌تواند با پادمان‌‌‌هایی برای به حداقل رساندن و خنثی کردن هر گونه اثرات ناخواسته توسعه یابد، در حالی که هر گونه اثرات منفی را بر جوامع بومی جبران می‌کند.

فسفر

برخلاف پتاس، برزیل در تولید سنگ فسفات (P۲O۵)  تقریبا خودکفاست. هشت شرکت در هفت ایالت از معادن بهره می‌‌‌برند تا حدود ۸۰‌درصد مصرف ملی را تامین کنند. بیشتر تولیدات در میناس گرایس (۷۰ درصد) است، اما دو شرکت ایتافوس و کود ریالما معادن نواری را در توکانتین‌‌‌ها افتتاح کرده‌‌‌اند و سومین قرار است در جنوب شرقی پارا افتتاح شود. تا سال ۲۰۲۲، ۹۳۸ امتیاز وجود داشت که فسفات را به عنوان ماده معدنی مورد نظر در آمازون قانونی شناسایی کردند. با این حال، تنها هشت مورد برای بهره‌‌‌برداری تایید شده بود که همه آنها متعلق به دو شرکت ذکر‌شده قبلی است.