دنیای اقتصاد از رویکرد صنعتی شدن با اهرم توسعه پایین‌دست گزارش میدهد
آنالیز شرکت‌های اشتغال‌زای زنجیره ارزش
گسترش زنجیره ارزش از جمله رویکردهای بسیار مهمی است که در استراتژی صنعتی برخی از کشورها به وضوح به کار گرفته شده و با تکمیل آن شاهد رونق واقعی بسیاری از صنایع در جهان هستیم تا جایی که برخی از کشورها همچون چین یا مخصوصا کره جنوبی بخشی از صنعتی شدن خود را مرهون همین رویکرد در استراتژی صنعتی خود هستند. زنجیره ارزش در سال‌‌‌های اخیر در صنایع ایران بسیار جدی گرفته شده است و موفقیت‌‌‌های برجسته‌‌‌ای را می‌توان در این خصوص مشاهده کرد.
شرکت‌های فعال در زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی در سال‌‌‌های اخیر موفقیت‌‌‌های بزرگی داشته‌‌‌اند که چند برابر شدن خرید مواد اولیه در ۱۰ سال اخیر را می‌توان یکی از خروجی‌‌‌های اصلی آن به شمار آورد. اینکه بخش اعظم مواد اولیه خریداری شده از بورس‌کالا به صورت مستقیم به تولید ختم می‌شود بر کسی پوشیده نیست و همین نکته است که نگاه تصمیم‌‌‌سازان اقتصادی را به سمت توسعه زنجیره ارزش معطوف کرده است. هم‌‌‌اکنون توجه به تکمیل زنجیره ارزش در ادبیات اقتصادی کشور به یک رویه بدل شده و فعالان برجسته در حوزه تصمیم‌‌‌سازی در بخش دولتی یا نمایندگان تشکل‌‌‌ها به این مهم توجه کرده‌‌‌اند. تکمیل زنجیره ارزش را در تمامی صنایع شاهد هستیم مخصوصا آن دسته از صنایعی که از صنایع بالادستی قدرتمندی برخوردار هستند. هرچقدر زنجیره ارزش بیش از قبل تکمیل شود به معنی آن است که اشتغال بیشتری در کشور ایجاد شده همچنین ارزش آفرینی بالاتری را شاهد هستیم. توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی را باید به عنوان یک رکن ملاحظه و مشاهده کرد و آن را یک رویکرد مهم در استراتژی توسعه صنعتی کشور به شمار آورد.
لزوم پیگیری توسعه متوازن صنعت پتروشیمی با هدف تکمیل زنجیره ارزش
معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت: هدف گذاری‌‌‌ها برای تکمیل زنجیره ارزش، باید به‌‌‌عنوان راهبردی مهم در همه بخش‌‌‌ها مورد توجه قرارگیرد و سبد محصولات پتروشیمی ایران را با هدف توسعه متوازن متنوع کرد.
به گزارش نیپنا، مرتضی شاهمیرزایی با بیان اینکه ظرفیت‌‌‌های بسیاری برای توسعه صنعت پتروشیمی در کشور وجود دارد اظهار کرد: همزمان با افزایش ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی ایران در سال‌‌‌های آینده و گسترش بازارهای هدف، باید درایجاد ارزش افزوده بیشتر و تولید محصولات نهایی با همکاری و همگرایی هلدینگ‌ها و شرکت‌های پتروشیمی گام برداریم. وی ادامه داد: می‌توان همسو با تکمیل زنجیره ارزش، محصولات مختلف پلیمری و شیمیایی را به صنایع تکمیلی تبدیل و با کاهش خام فروشی به سوی تولید محصولات نهایی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر حرکت کرد.
معاون وزیر نفت افزود: فعالیت‌‌‌ها و دستاوردهای کسب‌‌‌شده در صنعت پتروشیمی ایران، به همت و تلاش نیروهای متخصص کشور تحقق یافته است و همین موضوع سبب شده است که شاهد تقاضا برای همکاری‌‌‌های تخصصی پتروشیمیایی از سوی برخی کشورها و تقاضای خرید کالاها، تجهیزات و کاتالیست از شرکت‌های ایرانی باشیم.
وی اظهار کرد: باید با برنامه‌ریزی دقیق و منسجم و استفاده از ظرفیت‌‌‌های دانشگاهی، مراکز پژوهشی و همچنین توانمندی‌های سازندگان داخلی، برنامههای توسعهای در مسیر تکمیل زنجیره ارزش را تحقق بخشید و نقش‌‌‌آفرینی شرکت‌های دانش‌‌‌بنیان و پارک‌‌‌های علم و فناوری نیز می‌تواند اثربخش باشد. شاهمیرزایی گفت: با تلاش و پشتکار می‌توان برنامههای توسعهای را در مسیر تکمیل زنجیره ارزش تحقق بخشید و نقش جوانان برای توسعه این صنعت ارزش‌‌‌آفرین دارای اهمیت خاصی است.
ابزارهای توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی
اما توسعه زنجیره ارزش مخصوصا در صنعت پتروشیمی به سادگی به دست نیامده و ابزارهای مختلفی در این مسیر به کمک آمده‌‌‌اند. شاید مهم‌ترین دلیل توسعه زنجیره ارزش را بتوان در افزایش حجم تولید در صنایع بالادستی دانست که خروجی آن به تغذیه بیشتر صنایع تکمیلی و پاییندستی منتهی شده است. در کنار آن حضور بورس کالا به عنوان ابزاری برای رابطه معقول بین خریدار و فروشنده نیز شایان ذکر است اگرچه در نهایت باید به تلاش‌‌‌ها در حوزه صنایع تکمیلی با افزایش ظرفیت تولید و رشد فناوری‌‌‌ها نیز اشاره کرد.
صنعت پتروشیمی قابل قیاس با قبل از ورود به بورس‌کالا نیست. رئیس انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در خصوص شایعه توقف برخی فعالیت‌‌‌های بورس‌کالا که البته تکذیب شد، گفت: شرایط صنعت پتروشیمی قبل از ورود به بورس‌کالا قابل قیاس با امروز که شرکت‌ها نیازهای خود را از بورس تامین می‌‌‌کنند، نیست و طرح مواردی این چنینی با هدف تضعیف بورس کالا است.
«سعید ترکمان» در گفت‌‌‌وگو با «ایرنا» به کمبود عرضه پت گرید بطری و ناهماهنگی‌‌‌های ایجاد شده برای تامین کافی این محصول اشاره کرد و اظهار کرد: اعضای کمیته تنظیم بازار با توجه به التهاباتی که هر ساله در تابستان برای بازار پت اتفاق می‌‌‌افتد، در انتهای سال قبل مصوبه‌‌‌ای را ابلاغ می‌‌‌کنند که اواخر سال گذشته نیز طبق آن مصوبه، کمبود پت پیش‌بینی و به پتروشیمی تندگویان تکلیف شد تا عرضه تلفیقی را برای ابتدای سال ۱۴۰۲ داشته باشد.
ترکمان ادامه داد: براساس آمارها تاکنون واردات محدود چند‌هزار تن پت صورت گرفته و حتی همین میزان کم هم توانست از التهابات بازار کم کند و رقابت‌‌‌ها را پایین بیاورد.
رئیس انجمن ملی صنایع پلیمر ایران با تاکید بر اینکه اگر پت در بورس‌کالا عرضه نمی‌‌‌شد بدون شک امروز شاهد رقابت‌‌‌های شدیدتر و قیمت‌های به مراتب بالاتری بودیم، گفت: بررسی بازار پتروشیمی قبل و بعد از ورود محصولات به بورس‌کالا نشان میدهد که در گذشته و قبل از ورود کالاها به بورس، ناکارآمدی‌‌‌های زیادی وجود داشت و تصور صنایع پاییندستی این است که قسمتی از اتفاقات فعلی به اقتصاد کلان کشور بازمی‌گردد.
سیاستگذاران در اقتصاد کلان باید توجه کنند که بستری همچون بورس کالا، دماسنج بازار است و اگر نوسانی در قیمت مشاهده می‌شود ناشی از فرآیند‌های عرضه و تقاضا در بازار است و این موارد باید با هماهنگی همه دستگاه‌ها مرتفع شود.
