مطالبات معوق بانک‌ها بیش از مبلغ اعلام ‌شده است

عکس: حمید جانی‌پور

رییس کل بانک مرکزی در حاشیه نشست هیات دولت در جمع خبرنگاران به تشریح موضوعات مختلفی از جمله برداشت‌ از حساب ذخیره با مجوز، اظهار امیدواری نسبت به تشکیل جلسه شورای پول و اعتبار تا قبل از پایان سال و تهیه بسته سیاستی - نظارتی از سوی بانک مرکزی پرداخت. به گزارش ایسنا، بهمنی درباره بسته سیاستی - نظارتی بانک مرکزی گفت: تهیه این بسته آغاز شده و کارگروهی برای این منظور در بانک مرکزی فعالیت می‌کند که امیدواریم تا پایان بهمن‌ماه آن را برای تصویب آماده کنیم.

وی درباره انتشار چک از سوی بانک‌ها هم گفت: اینکه بانک‌ها اقدام به انتشار چک کنند چنین تصمیمی اتخاذ نشده و چنانچه بانک‌ها اقدام به انتشار چک‌پول کنند باید معادل همان مبلغ بلوکه شود؛ چرا که در غیر این صورت همانند چاپ اسکناس از سوی بانک‌ها است که موجب افزایش نقدینگی می‌شود. بنابراین بانک مرکزی برای کنترل این وضعیت تصمیم به نظارت بر چاپ چک از سوی بانک‌ها گرفته است تا افزایش نقدینگی را به دنبال نداشته باشد. البته در مراحل بعدی نیز در نظر داریم تا اسکناس‌های درشت را جایگزین چک کنیم.

بهمنی با بیان اینکه در حال حاضر ۱۳۶ هزار میلیارد ریال چک داشته‌ایم که به مرور در حال جمع‌آوری است، عنوان کرد: تاکنون حدود۴۰ هزار میلیارد ریال چک بلوکه شده که در جذب نقدینگی تاثیر داشته است به طوری که در حال حاضر رشد نقدینگی به زیر۲۰‌درصد رسیده است.

رییس کل بانک مرکزی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره یکسان‌سازی نرخ سود سپرده‌ها نیز تاکید کرد: هیچ بانکی اعم از خصوصی یا دولتی حق ندارد بیش از ۱۹درصد سود سپرده پرداخت کند، البته میزان ۱۹درصد نیز ویژه سپرده‌های پنج‌ساله است.

وی تصریح کرد: چنانچه هر بانکی اقدام به پرداخت سودی بیش از ۱۹‌درصد کند ناچار به برخورد با آن هستیم، البته تصمیم بر این است که اگر سود بیشتری بردارند پس از پایان سال مالی باید مابه‌التفاوت آن را بین سپرده‌گذاران خود توزیع کنند؛ چرا که با این روش مشخص خواهد شد که کدام بانک بهترین عملکرد را داشته است.

بهمنی اظهار کرد: رقابت در یکسان‌سازی نرخ سپرده‌ها وجود دارد و این رقابت بر اساس سرویس بهتری خواهد بود که از سوی بانک‌ها ارائه می‌شود و با این روش قطعا سپرده‌های جاری به دنبال سرویس‌دهی سریعتر خواهند بود.

رییس کل بانک مرکزی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا ضرر پنج میلیارد دلاری کشور از محل تبدیل ارز صحت دارد یا نه ؟ گفت: این تصمیم در مقطعی اتخاذ شد که فرض برابری یورو و دلار مطرح بود، به این مفهوم که تبدیل ارزهای مختلف به یورو موجب سودآوری خواهد بود که البته محقق شد و در حال حاضر نیز دلار پس از سه سال بین ۹۰۰ تومان دور می‌زند در حالی که یورو تا بیش از این به هزار و ۵۰۰تومان رسید. بنابراین آن مبلغی که تبدیل کرده بودیم در واقع سود هنگفتی نصیب کشور کرد. اما در وضعیت فعلی قیمت یورو۱۰۰ تومان کاهش داشته و در مقابل دلار۳۰ تا ۴۰ تومان افزایش یافته است، بنابراین وقتی محاسبه می‌شود درواقع تفاوت بالایی نیست. البته معتقدم که اگر در آن پایه می‌ماندیم باید چندین برابر ضرر می‌دادیم. به گفته‌ بهمنی در حال حاضر با توجه به اینکه بخش بزرگی از منابع ارزی بر اساس یورو بوده از آن جهت رقم قابل توجهی سود برده‌ایم البته اینکه ارزش ارزهای خارجی پایین‌تر باشد ارزش پول ملی ما را بالاتر می‌برد.

رییس کل بانک مرکزی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره استقلال بانک مرکزی هم گفت: بانک مرکزی تمام آنچه را که یک سازمان مستقل باید داشته باشد، داراست، البته بانک مرکزی همواره آن سوی خط قرمز پا نمی‌گذارد و این به مفهوم از بین رفتن استقلال بانک مرکزی نیست. وی با بیان اینکه یکی از وظایف بانک مرکزی حفظ ارزش پول ملی است عنوان کرد: در شرایط فعلی بانک مرکزی از طریق ابزار سیاست‌های پولی در تلاش است تا تورم را کنترل کند و همان گونه که می‌دانیم در سال جاری نقدینگی به میزان چشمگیری کاهش یافته و از شهریور سال گذشته تا شهریور ماه امسال در عدد ۱/۱۵‌درصد ثابت مانده و رشد نکرده است که موفقیت خوبی است و امیدواریم تا پایان سال این میزان از ۲۰‌درصد تجاوز نکند.

بهمنی حفظ ارزش پول ملی را از وظایف اصلی بانک مرکزی برشمرد و گفت: علاوه بر این وظیفه بحث حساب ذخیره ارزی مطرح می‌شود که بانک مرکزی همواره برداشت‌های خود را بر اساس قانون و با مصوبه مجلس انجام می‌دهد و هیچ کسی حتی یک یورو یا یک دلار یا یک سنت بدون مجوز از حساب‌های بانک مرکزی برداشت نمی‌کند حتی دولت یا من که مسوول بانک مرکزی هستم.

وی در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود پول قبل از ورود به حساب ذخیره ارزی برداشت می‌شود، عنوان کرد: چنین چیزی نباید باشد! چیزی در این زمینه نمی‌دانم، اما پولی که دریافت می‌کنم در مقابل آن مسوولم که به مردم پاسخگو باشم.

وی تاکید کرد: اطمینان می‌دهم که کسی بدون مجوز از منابع حساب ارزی برداشت نمی‌کند؛ چرا که برای این صندوق دستورالعمل مشخص پیش‌بینی شده است و طبق این دستورالعمل بخشی از منابع به طرح‌ها و پروژه‌های بخش خصوصی اختصاص می‌یابد و بخشی دیگر نیز به سازمان‌های دولتی به شرط مجوز مجلس پرداخت می‌شود. بهمنی در ادامه درباره تشکیل جلسه شورای پول و اعتبار تا قبل از پایان سال جاری هم گفت: متنی در زمینه تشکیل و ایجاد شورای پول و اعتبار تهیه شده بود که در انتظار اصلاح آن هستیم البته مشکل خاصی مطرح نیست و امیدواریم تا قبل از پایان سال این شورا تشکیل جلسه دهد. رییس کل بانک مرکزی درباره مطرح شدن حضور صمصامی به عنوان قائم مقام بانک مرکزی نیز گفت: بهتر است این مسائل را به روزنامه‌ها نکشانید قطعا کسی به ما نمی‌گوید که چنین کاری کنیم و اگر تصمیمی‌ هم گرفته شود، خودم خواستم.

بهمنی در ادامه درباره وضعیت بدهکاران کلان بانکی اظهار کرد: بانک مرکزی برای وصول مطالبات چاره‌ای جز پیگیری به ویژه در بخش‌های بازرگانی نداشت؛ چرا که معتقدیم در بخش بازرگانی مطالبات باید سریع‌تر بازگردانده شود، البته در خصوص تولید هم اقدام به طبقه‌بندی آنها کرده‌ایم و معتقدیم که این منابع مجددا و حتی با مبلغ بیشتری باید به تولید بازگردانده شود، اما در مورد کسانی که کالا را فروخته و مبالغ را به بانک بازنگردانده‌اند کمیته‌ای تشکیل داده‌ایم تا کل مطالبات را وصول کنند.

وی تاکید کرد: وصول مطالبات باید محقق شود؛ چرا که در صورت محقق نشدن نمی‌توانیم به آنها بازگردانیم.

وی کل مطالبات معوق بانک‌ها را ۲۹هزار میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: معتقدیم که مقدار مطالبات بیشتر از اینها است.

رییس کل بانک مرکزی درباره اضافه‌برداشت‌ها هم گفت: بانک‌ها حدود ۱۳۷ هزار میلیارد ریال اضافه برداشت داشته‌اند که با توجه به در اختیار گذاشتن چک‌ها و برگرداندن پول به همان مبلغ که موجب شد۷۰ تا ۸۰‌هزار میلیارد ریال به بانک‌ها بازگردد و در مقابل وجوه ایران چک دریافت شود؛ یک خط اعتباری ایجاد کردیم که محاسبه مابه‌التفاوت چک‌ها نشان می‌دهد که۴۰ تا ۵۰‌هزار میلیارد ریال جمع‌آوری شد، به این مفهوم که ۱۳۷هزار میلیارد ریال اضافه برداشت در حال حاضر به ۴۹‌هزار میلیارد ریال کاهش یافته است که امیدواریم از محل فروش دارایی‌ها این مبلغ را نیز به صفر برسانیم.

بهمنی همچنین درباره فرسودگی اسکناس‌ها هم گفت: بانک مرکزی با فرسوده شدن اسکناس‌ها آنها را از جریان خارج کرده و در مقابل با چاپ اسکناس آن را عرضه می‌کند. وی درباره اسکناس‌های خرد هم گفت: در حال حاضر به میزان کافی اسکناس در کشور وجود دارد و موردی درباره کم بودن اسکناس خرد گزارش نشده است.