به گفته کارشناسان بیمه، در بحث معافیت موسسات بیمه از مالیات می‌توان به موسسات مشابه بیمه‌ مثل سازمان تامین اجتماعی نگاهی داشت، سازمان تامین اجتماعی هم حق بیمه می‌گیرد، هزینه‌های درمان را می‌پردازد و در پایان دوره و آغاز بازنشستگی بیمه‌گذار به او مستمری می‌دهد، اما این سازمان به‌طور کامل از مالیات معاف است؛ درحالی‌که همان مردمی که بیمه تامین اجتماعی دارند برای گرفتن مکمل بازنشستگی آن از بیمه‌های بازرگانی باید مالیات پرداخت کنند.مسعود حجاریان مدیرعامل انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه درباره معافیت صنعت بیمه از مالیات ارزش افزوده به «دنیای‌اقتصاد» گفت: دولت پس از سال‌ها مطالعه و بررسی و مذاکرات مفصل در بیمه مرکزی، وزارت اقتصاد، و هیات دولت، مردم را از پرداخت مالیات ارزش افزوده معاف کرد و در لایحه اصلاح قانون ارزش افزوده، نام انواع بیمه مستقیم و اتکایی را در لیست خدمات معاف از مالیات قرار داد.

حجاریان با بیان اینکه متاسفانه این لایحه در کمیسیون اقتصادی مجلس تغییر کرد، به‌طوری‌که ابتدا انواع بیمه مشمول مالیات شدند و در ادامه بعضی از آنها را معاف دانستند، متذکر شد: مجلس باید دقت فرماید که لازم است اقلام ضروری مردم از مالیات بر مصرف، معاف باشد، به عبارتی دولت باید در پاره‌ای از اقلام ضروری مانند شیر، یارانه هم بدهد.او با تاکید بر اینکه بیمه نه تنها جزو اقلام ضروری است بلکه اهمیت اساسی برای توسعه کشور و کاهش هزینه‌های دولت دارد، افزود: به‌طور طبیعی مردم در معرض انواع ریسک مانند زلزله، بیماری‌های صعب‌العلاج، آتش‌سوزی و مسوولیت رانندگی و شغلی هستند، بروز خطر برای مردم می‌تواند آنها را زمین‌گیر یا زندانی کرده و حتی خانواده آنها را متلاشی کند، آتش‌سوزی یک کارگاه کوچک بدون بیمه، ده‌ها نفر را بیکار می‌کند.حجاریان یادآور شد: بیمه‌نامه برای مردم یقینا از شیر ضروری‌تر است و باید از مالیات معاف باشد، دولت باید مردم را تشویق کند ‌که همه خطرات خود را بیمه کنند و هزینه‌های آن را خود پرداخت کنند، در غیر این‌صورت باید ردیف‌هایی را برای جبران انواع خطرات عمومی، در بودجه سالانه ببیند که موجب تورم، کاهش ارزش پول ملی، کاهش رقابت‌پذیری تولیدات داخلی، انواع امراض اقتصادی و نهایتا توسعه‌نیایافتگی کشور می‌شود.  مدیرعامل انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه به مجلس توصیه کرد در مورد معافیت بیمه مردم از مالیات ارزش افزوده، به لایحه دولت برگردند و از تجربه کشور‌های پیشرفته تبعیت کنند.

  ادله بیمه‌ها برای معافیت

با انتشار پیش‌نویس کمیسیون اقتصادی مجلس و حذف بیمه از مشمولان معافیت‌های مالیات ارزش افزوده، این سوال پیش می‌آید، در کشوری که بیمه‌گرانش به خاطر پایین بودن ضریب نفوذ بیمه نکوهش می‌شوند چگونه خدمات بیمه مشمول مالیات می‌شود؟  مگر فلسفه بیمه بازرگانی این نیست که مردم در جبران خسارات یکدیگر مشارکت دارند؟ مگر با تجمیع حق بیمه‌ها نزد بیمه‌گر، خسارت زیان‌دیده پرداخت نمی‌شود؟ مالیات ارزش افزوده از این عملیات چه معنایی دارد؟

به عبارتی چنانچه بیمه مشمول مالیات ارزش افزوده باشد به این معناست که دولت به صراحت می‌گوید قبل از جبران هر خسارتی سهم ۹ درصدی خود را مطالبه کند.معصوم ضمیری مدیرعامل بیمه پاسارگاد دراین باره گفت: توجه داشته باشید که یکی از فلسفه‌های مالیات ارزش افزوده برقراری عدالت مالیاتی است؛ یعنی هرکس بیشتر مصرف می‌کند مالیات آن را هم باید بدهد. اگر این قانون به درستی اجرا نشود و منجر به کاهش تقاضا در بازاربیمه شود و شمارخریداران بیمه کاهش یابد، با سیاست دولت در تضاد است.او افزود: تصور کنید از تجمیع حق بیمه‌های اندک افراد مبلغی ذخیره می‌شود که شرکت بیمه در زمان بروز حادثه از آن به زیان‌دیدگان خسارت می‌پردازد. در واقع عملکرد بیمه مانند صندوق تعاون است که افراد در جبران خسارات دیگران مشارکت دارند، مالیات ارزش افزوده این خدمت مانند این است که دولت از این جبران خسارات سهم‌خواهی کند. آیا این با سیاست‌های دولت همسو است؟ این تصور که هرکس بیمه بیشتری می‌خرد مالیات بیشتری بپردازد، فرض اشتباهی است.

  مدافع معافیت مالیاتی بیمه‌گران چه کسی بود؟

در زمان تدوین لایحه پیشنهادی دولت، برخی از کارشناسان بیمه، نگران بودند. این گروه می‌گفتند همه چیز به نحوه دفاعیه نماینده دولت در کمیسیون اقتصادی مجلس از ضرورت معافیت بیمه از مالیات ارزش افزوده بستگی دارد.  زیرا بیمه‌های بازرگانی از بهترین مودیان سازمان امورمالیاتی هستند و باور اینکه دولت از معافیت بیمه‌ها با جدیت دفاع کند، مشکل است، به عبارتی صنعت بیمه برای معافیت از مالیات راه سختی پیش‌رو دارد.  به گفته این کارشناسان دولت در لایحه پیشنهادی خود معافیت بیمه را دید که نشان می‌دهد تلاش صنعت بیمه بی‌نتیجه نبوده اما هم کافی نبود. نماینده دولت باید به این بند لایحه که خدمات بیمه باید از مالیات معاف باشد اعتقاد داشته و در کمیسیون اقتصادی با جدیت دفاع می‌کرد. این گروه به صراحت می‌گویند: چنانچه مسوول سازمان امور مالیاتی دراین باره با مجلس مذاکره کرده باشد، شانس رای موافقت مجلس به این معافیت کم بوده و نتیجه آن همین تصمیم کمیسیون اقتصادی مبنی برحذف بیمه از مشمولان مالیات ارزش افزوده است. کارشناسان بیمه می‌گویند: ما بیمه‌گران با ادله‌ای اعتقاد داریم که کاهش قیمت خدمات بیمه موجب رشد تقاضا می‌شود و رشد تقاضا به خودی خود می‌تواند موجب ترویج عمومی بیمه در جامعه شود، در این شرایط نقش بیمه مرکزی و سندیکای بیمه‌گران ایران حیاتی است، شاید بیمه هنوز شانسی برای معافیت مالیات ارزش افزوده داشته باشد.