دگردیسی در باشگاه ذخایر امن
اصول کلاسیک بازارهای جهانی تغییر کرد
موسس گروه ذخایر امن
طلای فیزیکی قرن‌ها مهم‌ترین ذخیره برای سرمایه‌گذاران و افرادی بود که برای حفظ ارزش دارایی‌های خود در مواجهه چالش‌ها به‌دنبال پناهگاه بودند. طلا در نیمه پایانی هزاره دوم میلادی جایگاه بلامنازع خود را در نظام پولی استاندارد تثبیت کرده بود. قبل از اینکه نقش پول جدید (اسکناس) در اقتصاد کشورها گسترش پیدا کند، سکه طلا یک وسیله پرداخت معتبر در اکثر نقاط جهان تلقی می‌شد و برای انجام مبادلات خارجی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت. پس از انقلاب صنعتی و شروع عصر تولید انبوه، با توجه به افزایش چشمگیر حجم تجارت بین‌المللی، جابه‌جایی مقادیر زیاد طلا برای انجام مبادلات پرتعداد غیرعملی و غیر‌علمی به‌نظر می‌رسید. با این دیدگاه دولت‌ها و دست‌اندرکاران تجارت به فکر ایجاد یک وسیله پرداخت آسان‌تر و مطمئن‌تر افتادند که همان پول کاغذی بود. اما همچنان به موازات پول کاغذی، پول‌های سکه‌ای از رده خارج نشدند؛ چراکه ارزش ذاتی مبتنی بر فلزات گرانبها و محتوای فیزیکی آنها تعیین‌کننده ارزش ذاتی بود. با توجه به این موضوع که ارزش پول کاغذی باید مبنایی معتبر و شناخته شده داشته باشد، طلا به‌عنوان این مبنا انتخاب شد. به مرور پول همه کشورها وابستگی بیشتری به طلا پیدا می‌کرد. بنابراین تعیین نرخ تبدیل پول‌های کشورهای مختلف نیز براساس مقدار محتوای طلای آنها که به صورت رسمی و قانونی تعریف شده بود، به آسانی انجام می‌گرفت. تا پایان قرن نوزدهم اکثر کشورهایی که نقش مهمی در تجارت بین‌المللی داشتند نظام پولی پایه طلا را در کشورهای خود پیاده کرده بودند. ایالات متحده، انگلستان، آلمان و ژاپن از جمله این کشورها به شمار می‌روند. با تعیین یک استاندارد جهان‌شمول بر حسب طلا، مقوله تبدیل پول همه کشورها به یکدیگر به‌سادگی امکان‌پذیر شد؛ چراکه ارزش پول برحسب طلا تعریف شده و نسبت محتوای طلا و پول نرخ تبدیل آنها را مشخص می‌کند. به‌عنوان مثال، دولت انگلستان پوند یا لیره استرلینگ را به‌عنوان پول رسمی و رایج کشور معرفی کرده و ارزش یک پوند را معادل ۲/ ۰ گرم طلای خالص تعیین کرد. دولت فرانسه فرانک را به‌عنوان پول رسمی کشور نامیده و ارزش آن را معادل ۱/ ۰ گرم طلا تعیین کرد. پس از این، نرخ برابری یا تبدیل پوند به فرانک با بیان نسبت محتوای طلایی آنها مشخص می‌شود.
ذخیره کلاسیک؛ ذخیره موقت
دلار آمریکا یک نمونه کلاسیک از ذخایر امن برای سرمایه‌گذاران است. زمانی که بحران مالی آمریکا در سال‌های بین ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ میلادی به سرتاسر دنیا کشیده شد، انتظار می‌رفت دلار جایگاه خود را در این گروه از دست بدهد؛ چراکه طلا در حال بازدهی قابل توجهی نسبت به سایر ذخایر امن داشت؛ اما دلار به مرور قدرت خود را بازیابی کرد. چشم‌انداز سرمایه‌گذاران در دوره بحران مالی نشان داد، اعتماد حافظه‌ای (تاریخی) نقش مهمی در عضویت و ماندگاری در باشگاه ذخایر امن بر عهده دارد. علاوه بر دلار آمریکا، ین ژاپن و فرانک سوئیس نیز ذخایر قابل اعتماد مشهوری هستند. شهرت این دو ارز علاوه بر ثبات پایدار اقتصادی ژاپن و سوئیس، به جریان ورودی سرمایه‌ها همزمان با بروز بحران‌های مالی است. یورو و کرون نروژ نیز در برخی دوره‌ها شمایلی از یک ذخیره امن را از خود بروز دادند. اما به‌عنوان مثال، یورو نتوانست به‌طور کامل عضو باشگاه پناهگاه‌های امن شود تا تنها به‌عنوان یک ذخیره امن موقتی در کنار کرون نروژ قرار بگیرد.
چالش نماینده اژدها برای عضویت در امن‌ها
نماینده ارزهای بازارهای نوظهور، یوآن چین نیز سودای عضویت دائمی خود را مدت‌ها است به طرق مختلفی پیگیری می‌کند. از یکسو موانعی برسر راه وجود دارند. این موانعی که می‌توانند علیه ورود یوآن به ذخایر امن عمل کنند. اول اینکه چین همچنان جریان سرمایه ورودی و خروجی را به واسطه دولت‌های منسجم محلی و در صدر آنها دولت مرکزی کنترل می‌کند. دوم اینکه مراکز مالی معتبر دنیا هنوز در نیویورک و لندن مستقر هستند. برای راهیابی به این گروه، اداره بازارهای قدرتمند الزامی است. البته چین هم در حال اصلاحات ساختاری است که بتواند شرایط را آماده کند. چین حتی با ترویج آموزش زبان انگلیسی بین مردمش، در تلاش برای حل‌کردن یکی دیگر از مشکلات جهانی شدن است. فضای بسته سیاسی و مقررات خاص اقتصادی در چین نیز جزو معایب به‌شمار می‌روند.
ارسال نظر