روبل ظرف ۲ روز ۸ درصد تضعیف شد
سایه جنگ بر بازار مسکو
سقوط ۹ درصدی سهام روس‌ها
کرملین از روز دوشنبه تلاش ناموفق خود برای یافتن راهکار حمایت از بازارها و شرکت‌های بزرگ این کشور و مقابله با تحریم‌های واشنگتن را کلید زده بود؛ اما صف فروش در بازار سهام و روند تضعیف روبل متوقف نشد. انتقال ویروس تحریم هفت الیگارش معروف روسی (سرمایه‌داران حلقه پوتین) و ۱۲ شرکت بزرگ، عمق ریزش بازار سهام را افزایش داد. درج نام غول صنعت فولاد روسیه، «اولگ دریپاسکا» در لیست تحریم باعث شد تا شرکت متعلق به او «روسال»، بیش از ۵۰ درصد ارزش خود در بازار هنگ‌کنگ را از دست بدهد. سقوط روسال تنها بخشی از بحران سهام روسیه را نشان می‌دهد. شاخص MOEX مسکو ظرف یک روز نزدیک به ۹ درصد فروریخت که از زمان تحریم‌های مربوط به بحران اوکراین بی‌سابقه محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاران پس از اوج گرفتن نگرانی‌های مربوط به بلوکه‌شدن دارایی‌های وابسته به افراد و شرکت‌های تحریم‌شده، صف فروش در بازار سهام را تشکیل دادند تا از زیان خود پیشگیری کنند. فروش سهم‌ها باعث افزایش شدت ریزش در بازار شد و وسعت اضطراب حاکم بر فضای اقتصادی روسیه را به وضوح نمایش داد. از طرفی ریسک ناشی از تنش‌های ژئوپلیتیکی که امکان بروز درگیری نظامی در مرزهای سوریه را بالا برده نیز در پرونده سقوط بازارهای مسکو دخیل هستند.
واکنش بانک مرکزی به سقوط روبل
روبل از ابتدای هفته تا عصر دیروز بیش از ۸ درصد نسبت به دلار آمریکا تضعیف شد. ارز روسیه دوشنبه با افت ۲۸/ ۴ درصدی هفته بحرانی خود را استارت زد و این روند دیروز نیز با افت بالغ بر ۸/ ۳ درصدی ادامه پیدا کرد تا زمینه تکرار سقوط هفتگی روبل در سال ۲۰۱۴ میلادی فراهم به نظر بیاید. کارشناسان اقتصادی ضمن بررسی بازیگران مختلفی که در تضعیف روبل نقش داشته‌اند، مهم‌ترین عامل را افزایش ریسک ژئوپلیتیک معرفی می‌کنند. واکنش به سقوط روبل آن هم همزمان با ریزش گسترده در بازار سهام مسکو، حمایت روسیه از بشار اسد را به مرکز سیبل منتقدان تبدیل کرد. واکنش بانک مرکزی روسیه به سقوط روبل بنابر اظهارات مقامات بانکی عدم مداخله است. الویرا نابیولینا، رییس بانک مرکزی روسیه، تاثیر وضع تحریم‌ها علیه این کشور را دلیل ورود بازارهای مالی به قلمرو اصلاح عنوان کرد. او روند روزهای گذشته بازارهای مالی را طبیعی دانست. «روزهای ابتدایی در بازار معمولا با افزایش نوسانات به‌دلیل بروز نااطمینانی‌های سیاسی و اقتصادی همراه می‌شود. بازیگران بازار و سرمایه‌گذاران در این شرایط قادر به درک عواقب بلندمدت نیستند؛ بنابراین هراس فراگیر باعث ریزش بیشتر خواهد شد. این روند تا جایی که منطق به بازار برگردد ادامه خواهد یافت.» رئیس بانک مرکزی روسیه واکنش خود نسبت به این پروسه را عدم مداخله در عملیات بازار آزاد و سیاست نرخ ارز شناور معرفی کرد؛ چراکه سیاست‌های پولی کوتاه‌مدت و عجولانه برای مواجهه با ریسک‌های خارجی کارآیی لازم را ندارد و موجب افزایش بحران خواهد شد.
تکرار بحران «کریمه» در «شام»
فشار بین‌المللی که چرخ اقتصاد روسیه را در سال ۲۰۱۴ فلج کرده بود، اینبار از دمشق نشات گرفته است. تحریم‌های دول غربی علیه کرملین که پس از «تهاجم روسیه به کریمه» وضع شدند، بازارهای این کشور را در سال ۲۰۱۴ به سراشیبی شدیدی انداخته بود. سناریو تکرار وضعیت ۴ سال پیش با انتشار تحریم‌های جدید آمریکا علیه مسکو کلید خورد؛ اما از آخر هفته گذشته میلادی فشارهای بین‌المللی به رهبری دونالد ترامپ وارد مرحله تازه‌ای شد. گزارش استفاده از سلاح‌های شیمیایی در خاک سوریه برخلاف یک ماه قبل، با واکنش جدی واشنگتن همراه بود. دونالد ترامپ دولت سوریه و حامیان آن به‌خصوص روسیه را به «پرداخت بهای سنگین» در صورت تایید گزارش حملات با سلاح‌های کشتار جمعی تهدید کرد. کاخ‌سفید ظرف هفته‌های اخیر موضع سختگیرانه خود علیه کاخ کرملین را آغاز کرده است. مقامات آمریکایی می‌خواهند تبعات اقدامات تشویش‌آمیز روس‌ها علیه اروپا و آمریکا را با شدت بیشتری پاسخ دهند. دخالت در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و تقویت تنش‌های خاورمیانه مهم‌ترین دلایل به جریان افتادن پرونده روسیه در کاخ سفید محسوب می‌شوند.
ارسال نظر