راهکاری برای خروج از بحران

محمد ناطقی /کارشناس اقتصادی عموما در اکثر قراردادهای تجاری، ‌بندی وجود دارد به نام «فورس‌ماژور» که در صورت تحقق آن شرایط، می‌‌‌توان بخشی از تعهدات آن قرارداد را انجام نداد. بخش مهمی از افراد شاغل در بازارسرمایه نیز اعتقاد دارند در شرایط کنونی بورس ایران مشمول بند فورس‌‌‌ماژور است. تجربه ثابت کرده است در شرایط فورس‌‌‌ماژور در دنیا عموما بازارسرمایه بسته می‌شود و بعد از چند روز و با حضور بازارگردانان و آماده‌شدن شرایط بازگشایی صورت می‌گیرد. می‌‌‌توان نمونه این تجربه موفق را در بازار سرمایه روسیه دید. اما معتقدم با توجه به اینکه بازارسرمایه ایران در دوران ریزش خود قرار دارد، حساسیت فعالان آن افزایش پیدا کرده و آستانه تحمل آنها بسیار پایین است. از این‌رو، هرگونه کاهش و افت شاخص به منزله زیان سنگین این افراد است، به همین دلیل به دنبال قوانینی هستند تا جلوی کاهش بیشتر شاخص کل را بگیرند. در صورتی که به نظر می‌رسد راهکار درست در شرایط کنونی ایران این جنس کارها نیست.

۱. راه‌‌‌اندازی بازار توافقی ارز: با راه‌‌‌اندازی بازار توافقی ارز، رشد قیمت ارز بر بازار سرمایه نیز اثرگذار خواهد بود. در واقع در شرایط بحرانی، مردم غیر از ارز، به فکر خرید دارایی‌‌‌ای که همگام با ارز رشد خواهد کرد نیز خواهند بود. بر همین اساس رشد قیمت ارز در این شرایط می‌‌‌تواند بخشی از ریسک‌‌‌های مرتبط با جنگ را پوشش دهد و شرایطی را برای همراهی بیشتر مردم و فعالان بازار سرمایه فراهم کند.

۲.رفع قیمت‌گذاری دستوری: با رفع قیمت‌گذاری دستوری مخصوصا در بخش خودرو، جان تازه‌ای در کالبد صنعت کشور دمیده می‌شود. بخش خودرو با زیان انباشته سنگین روبه‌روست و رفع قیمت‌گذاری دستوری می‌‌‌تواند آنها را از مشکلات تولید رهایی بخشد. همچنین در صورت حل این مشکل، حتی در شرایط کنونی نیز بازار سرمایه کشور توان رشد خواهد داشت.

۳. افزایش حد اعتباری:  بخش مهمی از افراد، درگیر اعتبار در بازار سرمایه هستند و با ریزش اخیر دچار مشکل کال‌‌‌مارجین شده‌‌‌اند. از این‌رو سازمان با توجه به ریزش سنگین بورس می‌‌‌تواند حد اعتباری را افزایش دهد.