بهبود نقدشوندگی سهام

چنان‌چه از زاویه تحلیل، نگاهی به بازار سرمایه بیندازیم، بسیاری از صنایع از منظر ارزندگی در محدوده‌های قیمت به سود آینده‌نگر (P/ E Forward)  بین ۴ تا ۶ قرار گرفته‌اند که از ارزندگی و حباب منفی آنها حکایت دارد. همچنین اگر از منظر تکانه‌‌‌های قیمتی آن را بررسی کنیم، درمی‌‌‌یابیم که بسیاری از سهام موجود در بازار سرمایه، در محدوده حمایت قیمتی خود قرار دارند. این در حالی است که بیشتر سهام صنایع کوچک و متوسط که ریزش‌‌‌های شدیدی را تجربه کرده‌اند، به قیمت‌های ریالی سال ۹۸ و قیمت‌های دلاری قبل از سال ۹۷ رسیده‌اند.

در این میان، یکی از ریسک‌‌‌های بازار سرمایه که اخیرا وجود آن، مانع گسیل حجم نقدینگی به سمت این بازار شده و همچنان در فهرست دغدغه‌‌‌های اصلی فعلان این بازار است، ریسک نقدشوندگی است. در ادبیات مالی، هرچه احتمال فروش دارایی به قیمت بازار یا به ارزش روز و منصفانه کم باشد یا برای فروش دارایی زمان بیشتری نیاز باشد، ریسک نقدشوندگی این دارایی بالا خواهد بود. در این میان، ریزساختاری همچون حجم مبنا و دامنه نوسان و همچنین، توقف مکرر نمادهای معاملاتی، دو عامل عمده‌‌‌ای هستند که افزایش ریسک نقدشوندگی در بازار سرمایه را به دنبال داشته‌اند. در این راستا باید عنوان کرد که در بند «۲» مصوبه دستورالعمل سازمان بورس آمده است، اگر سهام یک شرکت طی ۱۵روز، ۵۰‌درصد نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، طبق دستورالعمل قبلی باید متوقف می‌‌‌شد و ناشر اقدام به برگزاری کنفرانس خبری و پاسخگویی به سوال‌‌‌های سهامداران و کارشناسان می‌‌‌کرد، آنگاه نماد معاملاتی حداکثر دو روز کاری بعد با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می‌‌‌شد که به زعم بنده، بستن و بازگشایی این نمادها به افزایش هیجانات و کاهش نقدشوندگی این سهام منجر می‌شد. از طرف دیگر، طبق واقعیت و در زمان ریزش سهم، چون مبنای محاسبه کاهشی بود، بنابراین هیچ‌‌‌وقت طی ۱۵روز به رقم منفی ۵۰‌درصد افت نمی‌‌‌رسید که به دلیل محاسبات اشتباه یا عدم‌محاسبه این مورد در نظر نگرفته شده بود. در اقدامات پسندیده اخیر از طرف گروه ناظر بازار سرمایه، هیات‌مدیره جدید سازمان بورس در مصوبه‌ای جدید، توقف نمادهای بازار سرمایه پس از نوسان ۲۰درصدی (مثبت و منفی) و همچنین توقف به علت نوسان منفی ۵۰ درصدی به طور کامل لغو و صرفا توقف و برگزاری کنفرانس پس از رشد ۵۰درصدی و افت ۳۰درصدی اعمال خواهد شد که این اقدام به کاهش ریسک نقدشوندگی نمادها منجر خواهد شد. همچنین در اقدامی دیگر، فرابورس در اطلاعیه‌‌‌ای مهم در خصوص حجم مبنای نمادهای دارای صف خرید و فروش در بازار پایه، تصمیم گرفت حجم مبنای نمادهای بازار پایه را در صورتی که به مدت ۲۰روز معاملاتی در صف فروش یا صف خرید باشند، به «یک» تغییر دهد که به معنای حذف حجم مبنا برای نمادهایی خواهد بود که عمدتا در ۱۶ ماه اخیر درگیر صف فروش بودند.

همچنین بسیاری از فعالان بازار خواستار تجدید نظر درباره حجم مبنا و دامنه نوسان سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار سرمایه هستند؛ زیرا بازاری که نقدشوندگی کافی نداشته باشد، در اولویت‌‌‌های سرمایه‌گذاری منابع مالی پارک‌شده فعلی قرار نخواهد گرفت و نقدینگی به سمت بازارهای موازی خارجی با ریسک‌‌‌های بین‌المللی سرازیر خواهد شد. از این رو، از مسوولان مربوطه انتظار می‌رود، در راستای اقدامات پیشین، این مسائل را در اولویت تصمیم‌گیری و اصلاحات مدنظر قرار دهند.