جنگ سرد تکنولوژیک

در حوزه ارزشمندترین شرکت‌های فعال در حوزه فناوری، آمریکا در جایگاه بالاتری قرار دارد و ارزشمندترین شرکت‌های جهان در زمینه نرم‌افزار، تلفن همراه هوشمند، تجارت الکترونیک، جست‌وجوگرها و شبکه‌های اجتماعی، آمریکایی هستند. در پنج سال اخیر بخش فناوری چین رشد چشمگیری داشته و دو شرکت تنسنت و علی بابا در حال حرکت به سمت صدر فهرست شرکت‌های ارزشمند جهان هستند. ارزش یک شرکت صرفا مجموع قیمت سهام آن در بورس نیست، بلکه معیارهایی نظیر توانایی در تصاحب دیگر شرکت‌ها، استخدام نیروی کار توانمند و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

در حوزه نفوذ اینترنت، چین در جایگاه بالاتر نسبت به آمریکا قرار دارد. سال‌های متمادی آمریکا بزرگ‌ترین بازار اینترنت جهان بود، اما جمعیت عظیم چین زمینه را برای سبقت گرفتن این کشور از آمریکا فراهم کرده است. در حال حاضر تعداد استفاده‌کنندگان از گوشی‌های هوشمند در چین چهار برابر آمریکاست و این به آن معناست که چین در حوزه‌هایی نظیر تجارت الکترونیک، صنعت بازی‌ها و پرداخت‌های دیجیتال در صدر فهرست قرار دارد و در این جایگاه باقی خواهد ماند. افزایش ضریب نفوذ اینترنت در چین قطعی است درحالی‌که در آمریکا بازار اشباع شده است.

اینترنت نسل پنجم و آینده ارتباطات، سومین حوزه مقایسه چین و آمریکاست و در این حوزه چین در جایگاهی بالاتر قرار گرفته است. با آنکه الکساندر گراهام بل تلفن را اختراع کرد و آمریکا در زمینه مخابرات پیشرو شد، اما آن دوران خیلی وقت است که گذشته است. در دو دهه اخیر تولید‌کنندگان تجهیزات مخابراتی در آمریکا زمین بازی را واگذار کرده‌اند و سه شرکت بزرگ غیر آمریکایی در این حوزه پیشرو هستند. در بین این سه شرکت، شرکت هوآوی چین قدرتمندترین است و بر بازار تجهیزات ارتباطی نسل پنجم اینترنت سلطه دارد. این یک حوزه پراهمیت است که مورد توجه دولت و کنگره آمریکا قرار دارد. چهارمین حوزه، در اختیار داشتن متخصصان فناوری پیشرفته است. آمریکا در این حوزه یعنی در استخدام داشتن برترین متخصصان هوش مصنوعی و دیگر فناوری‌ها، در جایگاه بالاتری قرار دارد. سال ۲۰۱۷ حدود ۲۸ هزار متخصص فناوری‌های پیشرفته در آمریکا مشغول کار بودند، درحالی‌که رقم مربوط به چین ۱۸ هزار متخصص بود. اما این شکاف در حال پر شدن است. در گزارش منتشر شده از سوی اجلاس جهانی اقتصاد آمده است سه سال پیش چین ۷/ ۴ میلیون فارغ‌التحصیل جدید در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات داشت در‌حالی‌که در آمریکا ۵۶۸ هزار نفر در این رشته‌ها فارغ‌التحصیل شدند.

در حوزه تولید کارخانه‌ای، چین در جایگاه بالاتری قرار دارد. در دو دهه اخیر شرکت اپل و دیگر شرکت‌های پیشرو در حوزه فناوری در آمریکا، بخش‌هایی از فعالیت‌های تولیدی خود را به چین منتقل کرده‌اند. برای مثال گروه فاکسکان تکنولوژیز که تولیدکننده بزرگ گوشی‌های آی‌فون است، در دوره اوج کاری یک میلیون نفر را در استخدام خود دارد. نیروی کار آمریکایی در مقیاس ساعتی بهره‌ور‌تر است و در حوزه فناوری‌های حساس نظیر محصولات هوافضا خوب عمل می‌کند اما حتی اگر ارزش افزوده طی فرآیند تولید را در نظر بگیریم چین در جایگاه بالاتری نسبت به آمریکا قرار می‌گیرد.