استاندارد حسابداری تورمی
این تورم آثار زیادی را از ابعاد مختلف به همراه دارد به‌طوری که در یکی از این موارد، دارایی‌های شرکت‌ها را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌توان گفت به نوعی ارزش روز آن دارایی را افزایش می‌دهد. این واقعیتی است که شرکت‌ها بر اساس آن باید تصمیماتی اتخاذ کنند. بیشتر سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مختلف معمولا از اطلاعات صورت‌های مالی استفاده می‌کنند و اولین صورت‌های مالی که به آن توجه می‌کنند ترازنامه و صورت سود و زیان است که با استفاده از تجدید ارزیابی و افزایش سرمایه شرکت از این محل شرکت از زیان انباشته خارج شده و در اثر افزایش سرمایه نیز سودی بین سهامداران تقسیم می‌شود . این در حالی است که ممکن است در عمل هیچ اتفاقی در عملکرد و سودآوری شرکت رخ ندهد و تنها شرکتی که مالک دارایی‌های ثابت فراوان است با افزایش ارزش آن دارایی‌ها، ارزشش افزایش پیدا کرده باشد. این نکته را نیز باید مدنظر قرار داد که متاسفانه در ایران استاندارد حسابداری تورمی وجود ندارد، در صورتی که هر چند سال یک بار آثار تورم بر بسیاری از شرکت‌ها قابل ملاحظه است و باید داده‌های مالی شرکت‌ها بر اساس اعمال آثار تورمی تعدیل شوند که این خود می‌تواند به واقعی بودن داده‌های ارائه شده توسط شرکت کمک کند.
تجدید ارزیابی واژه‌ای است که توجه بسیاری از شرکت‌ها را به خود جلب می‌کند. تجدید ارزیابی اصلاح ساختاری است که بیشتر از اصلاح ساختار مالی شرکت باید گفت باعث حساب‌آرایی و ارائه زیباتر صورت‌های مالی شرکت‌ها می‌شود. حال آنکه برای بسیاری از شرکت‌ها این کار می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلاتشان باشد. بسیاری از شرکت‌ها با افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش دارایی‌های ثابت خود در ترازنامه و برون‌رفت از احتمال ورشکستگی، مجدد برای تامین سرمایه در گردش و تامین نقدینگی با زیبا جلوه دادن وضعیت خود، اقدام به تامین مالی می‌کنند. این تامین مالی چه از طریق بازار سرمایه و چه از طریق بازار پول برای شرکت حیاتی است، ولی لزوما وضعیت بنیادی شرکت را بهبود نمی‌بخشد و چه بسا حتی این عمل آثار نامطلوبی نیز بر وضعیت صنعت و اقتصاد خواهد داشت و تنها راهکاری لحظه‌ای برای بهبود است در حالی که بیماری باید اساسی درمان شود. درست است که با تغییرات در متغیرهای اقتصادی دارایی‌های شرکت نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند و ارزش روز آنها برای خرید افزایش می‌یابد، ولی باید گفت که این دارایی‌ها چقدر می‌توانند برای شرکت خلق ارزش کنند و مفید واقع باشند؟
مقوله تجدید ارزیابی تا پایان سال ۱۳۹۴ طبق برنامه سوم تا پنجم توسعه اقتصادی و نیز قانون رفع موانع تولید با رعایت ضوابط و آیین‌نامه مالیاتی معاف از مالیات بود. (چه تجدید ارزیابی و چه انتقال آن به سرمایه هر دو معاف از مالیات بودند.) در این سال‌ها شرکت‌های بسیاری از این فرصت استفاده کرده و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی‌ها را اعمال کردند. به‌طوری که بسیاری از شرکت‌هایی که مشمول ماده ۱۴۱ اصلاحیه قانون تجارت بودند. از این فرصت برای برون رفت از این بحران و نیز اصلاح ساختار مالی استفاده کردند. کما اینکه باید این موضوع را مد نظر داشت که افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی تنها آراستن ترازنامه شرکت بود و لزوما بهبودی در عملکرد شرکت‌ها در برخی صنایع حاصل نشد.
اما تجدید ارزیابی از ابتدای سال ۱۳۹۵ به بعد با رعایت ضوابط ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم معاف از مالیات بود. ولی هر گونه انتقال به سرمایه یا توزیع یا کاهش زیان انباشته آن مشمول مالیات می‌شد. در عین حال استثنایی نیز در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ برای شرکت‌ها در نظر گرفته شد به این صورت که برای شرکت‌هایی که در سال ۱۳۹۶ مشمول ماده ۱۴۱ اصلاحیه قانون تجارت باشند و با تجدید ارزیابی از شمول ماده ۱۴۱ خارج شوند، انتقال مازاد به سرمایه مشمول مالیات به نرخ صفر است. هزینه استهلاک دارایی تجدید ارزیابی شده نیز هزینه غیر قابل قبول مالیاتی است. استفاده از مفاد بند «ز» تبصره ۱۰ ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۹۷ درخصوص انتقال مازاد تجدید ارزیابی شرکت‌ها به حساب افزایش سرمایه تا پایان سال ۱۳۹۸ نیز تمدید شد.
همچنین به موجب بخشنامه مورخ تیرماه سال جاری به منظور رونق تولید و ایجاد اشتغال از طریق اصلاح ساختار مالی افزایش بهای ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های اشخاص حقوقی موضوع تبصره ۱ ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم افزایش سرمایه از این محل را مجاز و مشروط به این می‌داند که ظرف یکسال پس از تجدید ارزیابی به حساب سرمایه منتقل شود و این امر فقط یک بار در هر پنج سال امکان‌پذیر است. با استفاده از این فرصت جدید نیز بسیاری از شرکت‌ها به تجدید ارزیابی روی می‌آورند و اگر شرکت‌ها در حال حاضر از این معافیت مالیاتی و فرصتی که برای آنها پیش آمده به نحو احسن استفاده نکنند و در یک بازه زمانی مناسب نتوانند اقدام به بهبود فرآیندهای عملیاتی خود با اتخاذ تدابیر مناسبی کنند، در بلندمدت به وضعیت قبل شاید هم بدتر از قبل آنها را برگرداند.
ارسال نظر