ترکش‌های جنگ تجاری
از جمله دلایل رشد بازار سرمایه می‌توان به رشد بازارهای موازی از جمله بازار ارز و طلا اشاره کرد. افزایش نرخ ارز آزاد سبب رشد ارز نیمایی و در نتیجه بهبود وضعیت فروش شرکت‌های صادراتی شد. به این ترتیب دور از ذهن نبود که افزایش درآمد، سبب استقبال سرمایه‌گذاران خواهد شد. همچنین افزایش نرخ برخی محصولات خصوصا محصولات غذایی، سبب شد تا استقبال بیشتری از سهام شرکت‌های تولیدکننده این محصولات شود. در کنار این موارد، افزایش خالص ارزش دارایی‌ها یا سرمایه‌گذاری‌ها در شرکت‌هایی از جمله گروه ساختمانی و سرمایه‌گذاری سبب شد تا سهام شرکت‌های مذکور در کنار سهام سایر شرکت‌ها با رشدی قابل قبول مواجه شوند. از جمله نکات جالب دیگر بازار می‌توان به افزایش ارزش معاملات اشاره کرد. ارزش معاملات روزانه بورس و فرابورس به بیش از ۲ هزار میلیارد تومان می‌رسید که نشان از وضعیت خوب بازار در کنار افزایش شاخص داشت.
همان‌گونه که گفتیم علاوه بر رکوردشکنی شاخص بازار در صعود، شاهد ریزش بازار در دو روز متوالی بودیم که در مجموع سبب کاهش بیش از ۱۵ هزار واحدی شاخص کل شد.از جمله مهم‌ترین دلایل ریزش بازار می‌توان به ریسک‌های سیاسی اشاره کرد. ریسک سیاسی را می‌توان به دو بخش داخلی و بین‌المللی تقسیم‌بندی کرد. در ریسک بین‌المللی مهم‌ترین مورد، به جنگ تجاری بین دو ابر قدرت اقتصادی دنیا یعنی آمریکا و چین برمی‌گردد. افزایش تعرفه‌ها، دستکاری قیمت‌های جهانی، تغییر نرخ بهره و... از مهم‌ترین عوامل موثر است که سبب تاثیر بر بازارها می‌شود. اعلام دونالد ترامپ مبنی بر افزایش تعرفه‌های کالاهای چینی و احتمال عدم توافق تجاری، افزایش تحریم‌ها علیه برخی صادرکنندگان نفت و... از جمله عوامل نگرانی بود که کاهش قیمت در بازارهای جهانی و بعضا افزایش قیمت برخی محصولات را به دنبال داشت.
درخصوص ریسک‌های داخلی نیز می‌توان به تحریم‌ها و نرخ‌گذاری دستوری اشاره کرد. افزایش تحریم‌ها از سوی آمریکا در حالی می‌تواند تاثیراتی منفی بر اقتصاد ما داشته باشد که با توجه به جنگ تعرفه‌ای دو ابرقدرت اقتصادی، می‌توان از این فرصت بهره‌ای مناسب برده و اثرات آن را به حداقل برسانیم. هر چند در این دوره، تحریم صادرات ما روالی مناسب داشته که برخی شرکت‌ها مجبور به اعمال برخی تخفیفات شده‌اند (مثلا تخفیف حدودا ۴۰ دلاری برای اوره). همچنین نرخ‌گذاری دستوری سبب شده برخی توازن‌ها در بازار به‌هم ریزد که از جمله این موارد می‌توان به دو گروه اوره‌سازان و روانکاوها اشاره داشت؛ در گروه اوره در حالی نرخ خوراک آزاد به‌صورت آزاد محاسبه می‌شود که این شرکت‌ها باید نیاز داخلی را تامین کنند آن هم با قیمتی حدودا ۴۰ درصد قیمت‌های جهانی. یا در گروه روانکاوها در حالی صحبت از افزایش نرخ ۳۰ تا ۶۰ درصد است که مواد مصرفی این شرکت‌ها نظیر لوب‌کات افزایشی ۱۰۰ درصدی داشته‌اند. بنابراین این قیمت‌گذاری دستوری سبب افزایش ریسک بازار شده است.
از طرفی ریسک قوانین و تغییر آن هم بسیار زیاد است. تغییر در لیست واردات و صادرات، ممنوعیت صادرات یا واردات و... از جمله عواملی بوده که سبب افزایش ریسک سیستماتیک بوده است. تمامی این عوامل سبب شده تا شاهد نوسانات شدید در بازار باشیم. نوساناتی که چه در زمان‌های صعود بازار با جهش‌های قابل‌توجه شاخص کل بورس و چه در زمان‌های نزول با ریزش‌های شدید این نماگر دنبال می‌شود. با همه این تفاسیر، اما بازار هنوز هم فرصتی جذاب برای سرمایه‌گذاری است. افزایش ارزش دارایی‌ها و ارزش جایگزینی یکی از مواردی است که برخی شرکت‌ها به‌وسیله آن توانایی رشد دارند. با وضعیت نرخ ارز، زمین، ساختمان و... ارزش دارایی‌ها بالا رفته که محلی مناسب برای افزایش سرمایه‌شرکت‌ها است. ولی بحث معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از این محل، مورد مهمی است که پس از تایید مجلس و موافقت ریاست جمهوری مبنی بر تقبل بار مالیاتی ناشی از آن، منتظر نظر شورای محترم نگهبان است. این خبر می‌تواند تاثیر مناسب و مثبتی بر بسیاری از شرکت‌ها خصوصا گروه خودرویی داشته باشد.
در مجموع بازار سرمایه در مدت اخیر نسبت به سایر بازارهای مالی رشدی کمتر داشته است. شاید از جمله دلایل آن بتوان به زمانبر بودن تاثیرات نرخ ارز (به سبب افزایش نرخ تسعیر و در نتیجه افزایش درآمد شرکت‌ها)، افزایش ریسک‌های سیاسی و تغییر قوانین و برخی دیگر از عوامل اشاره کرد. اما باید یادآور شد که اثرات یاد شده به مرور سبب ایجاد تغییرات در شرکت‌ها و بازار سرمایه شده و اثر بیشتری نیز به دلیل اهرم‌های مالی شرکت می‌تواند داشته باشد.
ارسال نظر