هشدار به همه حکمرانان
دموکرات‌ها قصد دارند برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آمریکا یک سیاستمدار کهنه‌کار و باتجربه را نامزد کنند، اما آنهایی که پیش‌بینی می‌کنند ساختارهای سیاسی به وضعیت معمول و همیشگی قبلی بازمی‌گردد، دچار اشتباهی بزرگ هستند. شورش علیه وضعیت موجود ادامه پیدا خواهد کرد و آنچه در انتخابات ریاست جمهوری اوکراین رخ داد، نشانه‌ای جدید از تغییر طرز فکر رای‌دهندگان است.
ولادیمیر زلنسکی که تجربه سیاسی او به بازی کردن در نقش یک رئیس‌جمهوری در سریال تلویزیونی محدود است، توانست در این انتخابات اوکراین در برابر پترو پوروشنکو رئیس‌جمهور کنونی این کشور به پیروزی قاطع دست یابد و ۷۳ درصد آرا را کسب کرد، در حالی که میزان آرای آقای پوروشنکو حدود ۵۰ درصد از او پایین‌تر بود. به عبارت دیگر اوکراینی‌ها بزرگ‌ترین مخالفت را با طبقه سیاسی حاکم بر کشورشان به نمایش گذاشتند و طبیعی است که این پیروزی برای فردی غیرسیاسی سبب بروز واکنش‌هایی از سوی عناصر سیاسی حاکمیت اوکراین شد. اما همزمان نشان داد دموکراسی راهی موثر برای تغییر است.
برخی رسانه‌های اوکراین در حال پیش‌بینی خطرات انتخاب یک کمدین به بالاترین جایگاه سیاسی در این کشور هستند. از سوی دیگر برخی کارشناسان سیاست خارجی زلنسکی را با ترامپ مقایسه می‌کنند و به مردم هشدار داده‌اند که انتخاب یک فرد بدون تجربه سیاسی که ستاره تلویزیون است چه عواقبی می‌تواند برای کشور داشته باشد و یک نکته دیگر این است که پیروزی زلنسکی امواج شوک را به حلقه‌های اندیشه‌ورزی در واشنگتن فرستاده است. در این حلقه‌ها برخی معتقدند به ریاست جمهوری رسیدن زلنسکی به دلیل بی تجربه بودن او یک فاجعه خواهد بود.
اما واقعیت چیست؟ حاکمیت سیاسی اوکراین طی سه دهه اخیر وعده‌های بزرگی به مردم این کشور داده و همواره در تحقق بخشیدن به این وعده‌ها ناکام بوده است. اگرچه غربی‌ها از آقای پوروشنکو به دلیل پیشرفت در اجرای اصلاحات ستایش کرده‌اند، اما این پیشرفت اگر سبب بهتر شدن وضعیت مردم نشود، بی‌معناست. اوکراین به فقیرترین کشور اروپایی تبدیل شده در حالی که درآمد شخصی آقای پوروشنکو سال قبل تقریبا ۱۰۰ برابر شد و اصلا تعجب‌آور نیست که رای‌دهندگان مشتاق چهره جدید هستند.
انتقاد حاکمیت اوکراین از بیگانگان سیاسی اغلب نتیجه عکس دارد زیرا آنچه رای‌دهندگان از پیش می‌دانند را تایید می‌کند: بسیاری از آنهایی که درون سیستم سیاسی هستند هیچ درکی از زندگی مردم عادی ندارند. برای مثال به دیدگاه برخی از این داخلی‌ها درباره ترامپ توجه کنید: مردم متوسط اوکراین که با کمتر از ۳۰۰ دلار در ماه زندگی می‌کنند خواهان فرصت و رونقی هستند که ترامپ در آمریکا به‌وجود آورده است.در سال‌های اخیر ارتباطی بین دیدگاه‌های کارشناسی با واقعیت زندگی مردم اوکراین وجود نداشته و این گسست شدت پیدا کرده است. طبیعی است که انباشته شدن فساد، فقر و سوءاستفاده از قدرت در نهایت به رای مخالف مردم اوکراین به پوروشنکو منجر شد. آقای زلنسکی، شبیه ترامپ و دیگر رهبران غیرمتعارف موفق شد نارضایتی عمومی را جهت دهد زیرا از قدرت رسانه‌های اجتماعی برای صحبت کردن مستقیم با مردم آگاه بود. او در دوران تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، به‌جای آنکه در جمع مردم سخنرانی کند یا پوسترهای زیرنویس شده را در خیابان‌ها به نمایش بگذارد، با هواداران از طریق شبکه اجتماعی فیس‌بوک سخن می‌گفت و در اینستاگرام ویدئو منتشر می‌کرد.
این مسیر تبلیغات آسان نبود، زیرا در اوکراین اخبار جعلی بسیار شایع است و اقدامات مختلف علیه او انجام شد. اما آقای زلنسکی با بهره‌بردن از پلت‌فرم آنلاین خود برای برقراری ارتباط با رای‌دهندگان توانست پیام خود را به آنها برساند و با رای بالا در انتخابات پیروز شود. اما نبرد واقعی از حالا به بعد آغاز می‌شود. رای‌دهندگان آقای زلنسکی را انتخاب کردند تا سیستم کنونی را از ریشه تغییر دهد و انجام این کار اصلا آسان نیست. با این حال من از هر زمان دیگری بیشتر به آینده اوکراین امیدوار و خوشبین هستم. علت این خوشبینی آن است که وعده اصلی زلنسکی یعنی از میان‌بردن سیستم ناکام و فاسد کنونی و ساختن یک سیستم صحیح از ریشه، تنها از دست یک فرد خارج از سیستم برمی‌آید. به‌عنوان رئیس‌جمهوری گرجستان آموختم که در کشورهای استقلال یافته از سلطه شوروی سابق، پیشرفت تنها اگر رادیکال باشد موفقیت‌آمیز خواهد بود. حکومتی که دچار فساد مالی، زدوبند و... است نمی‌تواند به سمت اصلاحات واقعی حرکت کند. سیستم باید از ریشه دگرگون شود و من به همراه تیم خود بر مبنای همین باور و روش توانستیم گرجستان را به یک کشور توانمند تبدیل کنیم.
برخلاف پوروشنکو که غرور و خودبینی‌اش سبب شد بسیاری از مشاورانش او را ترک کنند، زلنسکی به تخریب خلاق سیستم حاکم بر اوکراین تمایل دارد. او به دنبال اجرای اصلاحات عمیق در سیستم قضایی، محدود کردن نقش دولت در اقتصاد و ایجاد زیرساخت‌های ضدفساد است و برای حرکت در این مسیر در حال تشکیل یک تیم از متخصصان با گرایش‌های غربی است و اعلام کرده از نظرات من استقبال خواهد کرد. پیروزی زلنسکی در انتخابات ریاست‌جمهوری اوکراین پیامی روشن به تمام سیاستمداران در این کشور و دیگر کشورها ارسال کرد: روند جهانی مخالفت با سیستم‌های جاافتاده ادامه پیدا خواهد کرد و معکوس نخواهد شد.
آنچه که کارشناسان نتوانستند درک کنند این بود که زلنسکی به دلیل آنکه خارج از سیستم حکومتی اوکراین بود، در انتخابات پیروز شد. نه به‌رغم آنکه یک فرد خارج از سیستم بود. در ماه‌های آینده مردم اوکراین شاهد برنامه‌ها و اقدامات زلنسکی خواهند بود و این امیدواری وجود دارد که او بتواند به وعده اصلی خود یعنی دگرگون کردن بنیادی سیستم حاکم بر اوکراین عمل کند. البته مسلما او با مشکلات بزرگ مواجه خواهد بود و نیز شرایط کنونی اوکراین بسیار چالش برانگیز است.
ارسال نظر