هیات‌های تجاری کشورها در حاشیه ایران اکسپو ۲۰۲۴ مهمان بخش خصوصی بودند
ترافیک‌خارجی در اتاق تجارت
حال‌و‌هوای این روزهای اتاق بازرگانی، روزهای برجامی را یادآور می‌شود، روزهایی که هیات‌ها باید در نوبت می‌ماندند تا بتوانند با تجار ایرانی دیدار کنند. حال نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۴ مورد استقبال هیات‌های تجاری کشورهای مختلف قرار گرفته و همین مساله باعث شده اتاق بازرگانی ایران فرصت داشته باشد با برگزاری نشست‌ها و همایش‌های تجاری، بستر لازم برای همکاری بازرگانان و تولیدکنندگان ایرانی با دیگر کشورها را فراهم کند. در روزهای گذشته، نمایندگان دولتی و بخش خصوصی از کشورهای مختلف مهمان اتاق ایران بودند و در مورد راهکارهای توسعه روابط تجاری، با اعضای پارلمان بخش خصوصی ایران بحث و گفت‌وگو کردند. استقبال از این رویداد را می‌توان به معنای علاقه‌مندی کشورها برای همکاری با ایران دانست و همچنین پتانسیل‌های ایران که تاکنون به دلایلی، از جمله تحریم‌های بین‌المللی، نتوانسته است به‌درستی مورد توجه قرار گیرد.
در جدیدترین دیدارهای انجام‌شده در پارلمان بخش خصوصی، روز سه‌شنبه نمایندگان کشورهای افغانستان، آفریقای جنوبی و ازبکستان به اتاق آمدند؛ هر سه کشور اهمیت زیادی در نقشه تجارت ایران دارند و توسعه روابط اقتصادی با این کشورها می‌تواند به رشد تولید در کشور کمک کند.
توسعه تجارت با همسایه هم‌زبان
همایش تجاری ایران و افغانستان با حضور نایب‌رئیس اتاق ایران، نایب‌رئیس اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان و جمعی از فعالان اقتصادی دو کشور به میزبانی اتاق ایران برگزار شد.قدیر قیافه، نایب‌رئیس اتاق ایران، در این همایش گفت: روابط ایران و افعانستان ابدی است؛ ما زمانی یک ملت بودیم و همواره از تعییر هم‌وطن درباره افغانستانی‌ها استفاده می‌کنم. افغانستان طی چند سال اخیر تحولات زیادی را از سر گذرانده است و شرایط حکمرانی جدید را تجربه می‌کند. با توجه به ثبات به‌وجود‌آمده در این کشور، امیدواریم گام‌های توسعه در افعانستان سرعت بیشتری بگیرد.او افزود: اتاق ایران با درک شرایط حساس اخیر آمادگی دارد برای کمک به توسعه همکاری‌های تجاری دو کشور، گام‌های موثری را بردارد تا فصل جدیدی از احیای روابط تجاری و اقتصادی با افغانستان با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود رقم بخورد.نایب‌رئیس اتاق ایران یادآور شد: تبادلات تجاری ایران و افغانستان با توجه به شرایط این کشور در سال‌های اخیر با کاهش روبه‌رو شده؛ اما این تبادلات در یک سال اخیر رو به رشد بوده و به ۲میلیارد رسیده است و افغانستان در بین ۵ شریک اول صادراتی ایران قرار دارد. این نتیجه توجه حکومت سرپرست افغانستان برای توسعه روابط اقتصادی با کشورهای همسایه به‌خصوص با ایران است.
او افزود: بخش خصوصی ایران در زمینه صنعتی، معدنی، نفت، گاز، محصولات کشاورزی، صنایع غذایی، شوینده‌ها، مصالح ساختمانی و فنی‌و‌مهندسی توانایی قابل‌توجهی دارد و آماده همکاری با افغانستان است و در یک سال و نیم گذشته نیز برخی نیازهای افعانستان را رفع کرده‌ایم.قیافه با بیان اینکه افغانستان در زمینه خشکبار، محصولات زراعی و انواع سنگ‌های معدنی ظرفیت‌های خوبی دارد که برای بازار ایران به عنوان بازار هدف می‌تواند مورد توجه باشد، افزود: بر سر راه توسعه روابط تجاری موانعی وجود دارد که باید برای رفع آنها چاره‌اندیشی شود. دولت‌های ایران و افغانستان باید به مسائلی مانند کاهش هزینه انتقال ارز، تواففات تجاری، پرهیز از ممنوعیت برخی کالاها که نمونه مشابه آنها وجود دارد، تقویت بازارچه‌های مرزی، تسهیل تشریفات گمرکی، توسعه حمل‌ونقل‌و و ترانزیت توجه کنند تا گام‌های جدی را در توسعه روابط تجاری ایران و افغانستان شاهد باشیم.
در ادامه این همایش تجاری، محمد یونس مهمند، نایب‌رئیس اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان، با بیان اینکه افغانستان ۴۵ سال جنگ را پشت سر گذاشته است و به‌تازگی امنیت را تجربه می‌کند، افزود: در دو سال اخیر، توانایی اقتصادی کشور را رشد دادیم و با احیای مراودات تجاری با همه کشورهای دنیا، صادرات افغانستان را از ۷۰۰میلیون دلار به ۲میلیارد دلار رساندیم. او با بیان اینکه امروز شاهد یک افغانستان امن هستیم، گفت: ما انتظار داریم بخش خصوصی ایران با توجه به فضای جدیدی که در افغانستان شکل گرفته است، برای سرمایه‌گذاری به کشورمان بیاید. حضور چینی‌ها در افغانستان به مراتب بیشتر از ایرانی‌هاست و کشور ما به فناوری و تجربه ایران در حوزه تجارت، ترانزیت، دانش‌بنیان، معدن و ... احتیاج دارد.مهمند از تشکیل کمیته‌های مشترک بین افغانستان و استان‌های هم‌مرز با این کشور برای حل مشکل ترانزیت خبر دارد و گفت: نفت، کشاورزی و معدن، از جمله حوزه‌هایی است که ایران می‌تواند در افغانستان برنامه‌ریزی کند.
در بخش کشاورزی هم با توجه به آب و زمین موجود در کشورمان، به تجربه ایران احتیاج داریم و این یک بستر برای سرمایه‌گذاری است. در زمینه معدن سالانه ۵۰۰هزار تن استخراج داریم که زمینه خوبی برای همکاری دو کشور است.مهمند در ادامه گفت: افغانستان ذخایر دست‌نخورده زیادی دارد و و به فناوری و تجربه ایران احتیاج دارد و ما اولویت را به کشورهای همسایه و ایران می‌دهیم. در این رابطه وزارت تجارت افغانستان، بسته‌های حمایتی را در نظر گرفته است که تجار ایرانی می‌توانند برای سرمایه‌گذرای در کشورمان از مزایای آن بهره‌مند شوند.رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان سخنران دیگر این همایش بود.
محمود سیادت به شرایط امروز افغانستان اشاره کرد و گفت: در ۴۵سال گذشته این کشور از جنگ فارغ نبوده است؛ اما در دو سال اخیر با توجه به تسلط دولت مرکزی بر تمام مناطق، این کشور امنیت کامل پیدا کرده و این مساله می‌تواند دستاوردهای زیادی برای تجارت داشته باشد.او معدن و کشاورزی افغانستان را از جمله حوزه‌های قابل‌توجه برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ایران در افغانستان عنوان کرد و گفت: هر کشوری بهاری برای سرمایه‌گذاری دارد و به‌رغم مخاطرات و مشکلاتی که در مرزها داریم، الان بهار سرمایه‌گذاری در افغانستان است و این کشور به تکنولوژی و دانش فنی ما نیاز دارد.سیادت با بیان اینکه توسعه تبادلات تجاری ایران و افغانستان بدون حمایت دولت‌ها ممکن نیست، افزود: باید رویکرد امنیتی و سیاسی ایران و افغانستان به سمت اقتصاد بچربد و به حمایت جدی‌تر دولت و صندوق ضمانت صادرات نیاز داریم.
ظرفیت‌های بریکس برای همکاری با آفریقای جنوبی
آفریقای جنوبی دیگر کشوری بود که فعالان بخش خصوصی آن مهمان اتاق ایران بودند. آفریقای جنوبی جزو کشورهایی است که در بریکس عضویت دارد و ایران می‌تواند از این ظرفیت برای همکاری بیشتر با این کشور استفاده کند؛ همین مساله محور گفت‌و‌گوی روسای اتاق‌های ایران و آفریقای جنوبی بود. در انتهای نشست، دو طرف تفاهم‌نامه‌های توسعه همکاری‌های اقتصادی به امضا رساندند.رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، در این دیدار گفت: عضویت آفریقا و ایران در بریکس و برخی سازمان‌های مهم دیگر، فرصت‌های بسیار خوبی برای همکاری در اختیار دو طرف قرار می‌دهد.صمد حسن‌زاده در نشست با رئیس اتاق بازرگانی و صنعت آفریقای جنوبی، ادامه داد: توانمندی‌های ایران در حوزه‌های مختلف از جمله انرژی، برق و الکترونیک، پتروشیمی، داروسازی، خدمات مهندسی، ماشین‌آلات کشاورزی و معدنی، گردشگری و گردشگری درمانی می‌تواند زمینه مناسبی برای همکاری‌های بیشتر دو کشور باشد.
او افزود: تجار و سرمایه‌گذاران ایرانی بسیار علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در آفریقای جنوبی در حوزه‌های پتروشیمی، کشاورزی، قطعات صنعتی خودرو و نیروگاه هستند. متقابلا سرمایه‌گذاران آفریقای جنوبی نیز می‌توانند در پروژه‌های نفت و پتروشیمی، ساختمان‌سازی، ماشین‌سازی و مترو مشارکت کنند.رئیس اتاق ایران با تاکید بر اهمیت به‌روز بودن اطلاعات تجاری، گفت: تاکنون ایران و آفریقای جنوبی شناخت خوبی از مزیت‌ها و توانمندی‌های یکدیگر نداشته‌اند. این وظیفه اتاق‌های دو کشور است که با اطلاع‌رسانی بیشتر و اعزام هیات‌های تجاری این شناخت را ارتقا داده و فرصت‌های همکاری را افزایش دهند.او با اشاره به امضای تفاهم‌نامه همکاری میان دو اتاق، گفت: اتاق ایران آماده همکاری بیشتر با اتاق آفریقا در همه حوزه‌هاست.
برخی مشکلات در مسیر ارتقای روابط ما وجود دارد. از جمله نبود سیستم مبادلات مالی و مشکلاتی در حوزه حمل‌ونقل، که امیدوارم اتاق‌های دو کشور به رفع این مشکلات کمک کنند.حسن‌زاده افزود: پیشنهاد می‌کنم با امضای این تفاهم‌نامه و ارتقای روابط دو اتاق و با هدف توسعه ارتباطات اطلاعاتی و همکاری‌های دوجانبه، کمیته مشترک ایران و آفریقا تشکیل شود تا زمینه‌ای برای تشکیل اتاق مشترک و اقدامات بعدی توسعه‌ای باشد.متیو زولو، رئیس اتاق بازرگانی و صنعت آفریقای جنوبی، نیز در این نشست گفت: یکی از استراتژی‌های مهم ما مشارکت با سایر کشورها در تجارت است. ما برای افزایش منافع شرکای بین‌المللی خود سعی می‌کنیم از اتاق‌های بازرگانی کمک بگیریم.او افزود: بسیاری از سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری‌های جدید ترس دارند و ما به عنوان اتاق بازرگانی باید موقعیت‌های مناسب سرمایه‌گذاری را معرفی کرده و به آنها اطمینان بدهیم که مشکلی ایجاد نخواهد شد.
رئیس اتاق تجاری مشترک بریکس، با تاکید بر اینکه یکی از مسائل موثر در ارتقای روابط دو کشور عضویت ایران در بریکس است، گفت: امیدوارم اتاق ایران در شورای تجاری بریکس هم وارد شود تا ما بتوانیم تعاملات بیشتری با هم داشته باشیم. زولو، با اشاره به منافع مشترک تجاری دو کشور، گفت: اولویت‌های ما نزدیک کردن بخش‌های خصوصی و صنایع کوچک و متوسط دو طرف به یکدیگر است.او با بیان اینکه آفریقای جنوبی در حوزه‌های تامین مالی، انرژی، معدن، کشاورزی و گردشگری خواستار همکاری‌های مشترک با ایران است، ادامه داد: امضای یادداشت تفاهم همکاری خوب است؛ اما وقتی مفیدتر است که اجرایی شود.او تاکید کرد: برای اجرایی شدن بندهای این تفاهم‌نامه نیاز به ایجاد شورای مشترک داریم. بنابراین امیدوارم بعد از امضای آن بتوانیم شورای مشترک تجاری تشکیل دهیم که دست‌کم هر ۶ ماه تشکیل جلسه داده و برای تبادل هیات‌های تجاری و امور دیگر برنامه‌ریزی کند.در پایان این نشست، روسای هر دو اتاق ایران و آفریقای جنوبی با امضای یادداشت تفاهم همکاری، بر موضوعات مختلفی از جمله تبادل هیات‌های تجاری، مبادله اطلاعات تجاری و ارتقای همکاری‌های دوجانبه تاکید کردند.
ظرفیت یک‌میلیارد دلاری تجارت با ازبکستان
منطقه آسیای میانه از دیگر نقاط هدف‌گذاری دولت برای توسعه تجارت است. ازبکستان یکی از کشورهای مهم این منطقه محسوب می‌شود و بازرگانان این کشور استقبال خوبی از مراسم ایران اکسپو ۲۰۲۴ نشان دادند. هیات ۸۰نفری فعالان اقتصادی ازبکستان دیگر مهمانان اتاق بازرگانی ایران بودند. این هیات را سفیر ازبکستان در تهران سرپرستی می‌کرد. آنچه در همایش تجاری ایران و ازبکستان مورد توجه دو طرف قرار گرفت، تلاش برای تقویت حجم مناسبات بین دو کشور از ۵۰۰میلیون دلار تا یک‌میلیارد دلار در سال بود.در همین ارتباط نیلوفر اسدی، مدیر اداره آسیا و اقیانوسیه معاونت بین‌الملل اتاق ایران، با نگاهی به موانع موجود در برابر تجارت و سرمایه‌گذاری مشترک بین ایران و ازبکستان، به حل مشکلات حمل‌ونقل و تشکیل شورایی با حضور نمایندگان دو کشور اشاره کرد.اسدی انتقال اطلاعات در این حوزه را موضوعی اساسی توصیف کرد و افزود: اتاق‌ها و وزارتخانه‌ها باید سعی کنند اطلاعات اقتصادی را در اختیار فعالان اقتصادی دو طرف قرار دهند.
در ادامه فریدالدین نصریف، سفیر ازبکستان در تهران، گفت: در این دوره از نمایشگاه ایران اکسپو، به دلیل اهمیت موضوع و علاقه‌مندی بالای فعالان اقتصادی ازبکستان به حضور در بازار ایران، یک هیات ۸۰نفری به سرپرستی معاون اول وزیر انرژی عازم تهران شد و بعد از آن به سایر شهرها سفر می‌کنند تا از نزدیک توانمندی‌های تولیدی و صادراتی ایران را ببینند.او افزود: مقامات دو کشور روی سرمایه‌گذاری مشترک متمرکز شدند و برای همین بخش خصوصی دو کشور باید برای تحقق این امر تلاش کند. سال گذشته حجم روابط تجاری ایران و ازبکستان بالغ بر ۵۰۰میلیون دلار بوده که راضی‌کننده نیست.سفیر ازبکستان در تهران با بیان اینکه دولت ازبکستان از هر سرمایه‌گذاری در این کشور حمایت می‌کند، گفت: امنیت سرمایه‌گذاری در ازبکستان تضمین شده است و سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند از خدمات بانکی در این کشور بهره ببرند.
از سویی مناطق صنعتی و تجاری گسترده‌ای در اختیار داریم که هر کدام با شرایط ویژه‌ای سرمایه‌های جدید را جذب می‌کنند.سفیر ازبکستان در تهران از نیاز دارویی در این کشور سخن گفت و افزود: زمینه برای صادرات محصولات دارویی از ایران وجود دارد و حتی امکان تاسیس خطوط تولید دارو در ازبکستان مهیاست.در ادامه موسی آقایی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ازبکستان، از فراهم نشدن بسترها برای تسهیل رفت‌وآمد گردشگران دو طرف به کشورهای یکدیگر گفت و تاکید کرد: برای تقویت روابط تجاری باید سعی کنیم زمینه گردشگری بین دو کشور را گسترش دهیم.این فعال اقتصادی حجم مبادلات بین دو کشور را ۵۰۰میلیون دلار عنوان کرد و افزود: با توجه به توانمندی‌های موجود و علاقه دو طرف به ترویج روابط با هم، باید اذعان داشت که شرایط نامناسب است.
