گزارش بانک جهانی از تورم بالای غذا در ۲۰۲۲ خبر میدهد
جهان از منظر امنیت غذایی
دادهها خبر از آن دارند که در فاصله زمانی اوت تا نوامبر ۲۰۲۲ تورم بالا در تقریبا همه کشورهای با درآمد پایین و متوسط وجود داشته است. ۲/ ۸۸درصد از کشورهای کمدرآمد، ۷/ ۹۰درصد از کشورهای با درآمد متوسط پایین و ۹۳درصد از کشورهای با درآمد متوسط بالا، تورم بالای ۵درصد را تجربه کردهاند. این درحالی است که بسیاری از کشورها در ۲۰۲۲ تورم دو رقمی را تجربه کردهاند. سهم کشورهای پردرآمد با تورم قیمت مواد غذایی بالا به ۸/ ۸۱درصد افزایش یافتهاست. کشورهایی که بیشترین سهم از تجربه تورم را داشتهاند در آفریقا، آمریکایشمالی، آمریکایلاتین، آسیایجنوبی، اروپا و آسیایمرکزی هستند.
براساس این گزارش، ایران نیز با تورم اسمی مواد غذایی ۸۴درصدی و تورم واقعی (تورم مواد غذایی منهای تورم کل) ۳۲درصدی درمیان ۱۰ کشور با بالاترین تورم مواد غذایی در این بازه زمانی جای گرفتهاست. کشور زیمبابوه با تورم واقعی مواد غذایی ۵۲درصدی در صدر این لیست قرار گرفتهاست؛ و پس از آن به ترتیب لبنان، ایران، روآندا، مجارستان، ترکیه، اوگاندا، کلمبیا، مونتهنگرو و لیتوانی حضور دارند.
براساس دادههای سیستم اطلاعات بازار کشاورزی (AMIS) در دسامبر ۲۰۲۲، پدیده جوی لانینا تاثیرات متفاوتی بر عملکرد کشاورزی مناطق تولیدکننده اصلی در نیمکرهجنوبی داشته است. لانینا که در هر سه تا هفت سالاتفاق میافتد، وضعیتی است که در قسمت مرکزی و شرقی استوایی اقیانوس آرام آب سردتر از حالت طبیعی میشود. این پدیده حاصل تغییر اختلاف فشار منطقه است و اجازه میدهد سطح آبهای اقیانوس در قسمت شرقی سردتر از حالت معمول شود و در قسمتهای حاره غربی گرمتر از حالت عادی گسترش یابد. آرژانتین خشکسالیهای طولانیمدتی را تجربه کردهاست که ناشی از سومین سالمتوالی لانینا است، در نتیجه، چشمانداز تولید گندم کمتر از سالگذشته است.
در مقابل، در سوی دیگر اقیانوس، لانینا منجر به شرایط غیرعادی بارانی در استرالیا شدهاست که باعث افزایش برداشت گندم نسبت به حد معمول میشود. در آسیای جنوبشرقی، برداشت برنج در فصل مرطوب در کشورهای شمالی در اوج قرار دارد، این درحالی است که اندونزی در حال اتمام برداشت برنج در فصل خشک است. دادههای سیستم اطلاعات بازار کشاورزی همچنین نشان میدهد که نوسانهای قیمت ناشی از سفتهبازی میتواند امنیت غذایی بهویژه برای کشورهای کمدرآمد را دچار مشکل کند.
شاخص جهانی گرسنگی ۲۰۲۲ نیز نشان میدهد که همپوشانی بحرانهای مختلف، ضعف سیستمهای غذایی را آشکار کردهاست و پیشرفت جهانی دربرابر گرسنگی در سالهای اخیر تا حد زیادی متوقف شدهاست. بر اساس این گزارش، تاثیر درگیریهای منطقهای، تغییرات آبوهوایی، همهگیری کرونا، جنگ در اوکراین، اختلالات زنجیره تامین و قیمتهای بالا و پرنوسان مواد غذایی، کود و سوخت، سببشده سیستمهای غذایی ناکافی و ناپایدار جهان بهشدت تضعیف شوند، در نتیجه تمامی این موارد دست بهدست هم دادهاند تا جهان شاهد سومین بحران غذا در کمتر از دو دهه باشد. آسیایجنوبی و جنوب صحرایآفریقا از مناطقی هستند که بالاترین امتیازها را از شاخص جهانی گرسنگی گرفتهاند و خطر آسیب در این مناطق جدی تلقی میشود.
براساس گزارش سازمان تجارتجهانی (WTO)، کشورهای عضو درحال اعمال محدودیتهای تجاری با سرعت فزایندهای هستند. هجمه این محدودیتها برای اولینبار از ۲۰۰۹ که سازمان تجارتجهانی مسوولیت نظارت بر تجارت را داشته است، بهصورتی بودهاست که محدودیتهای صادراتی از محدودیتهای واردات پیشیگرفتهاند.