ورود آمریکا به فاز رکودی
گذشته اقتصاد آمریکا
بعد از بحران سال ۲۰۰۸، چند سالی طول کشید که اقتصاد آمریکا به اوج خود برگردد و با ریاست‌جمهوری ترامپ و افزایش ۶ تریلیون دلاری بدهی‌‌ها، نرخ بیکاری آمریکا به پایین‌‌ترین میزان ۲۰ سال خود رسید. اما دقیقا زمانی‌که آمریکا در اوج خود قرار داشت و همه‌چیز در یک ثبات نسبی بود، کرونا شوک بزرگی به اقتصاد جهان وارد کرد. نرخ بیکاری ۱۵ درصد، تورم منفی و کاهش تولید ناخالص داخلی همه آمارهای اقتصادی دردناکی بودند که دولت و بانک مرکزی آمریکا را مجبور به اقدام فوری کردند. اما این اقدام‌ها چه بود؟ بعد از بحران کرونا، بانک مرکزی آمریکا با تزریق بیش از ۳ تریلیون دلار پول، خرید اوراق قرضه دولت آمریکا و همچنین کاهش نرخ بهره به ۲۵/ ۰ درصد تلاش کرد تا به توسعه و رشد کسب‌و‌کارها کمک کند و نتیجه آن، رشد اقتصادی قابل توجه آمریکا در سال ۲۰۲۱ بود. بعد از اقدامات بانک مرکزی، نرخ بیکاری آمریکا به طرز چشمگیری کاهش پیدا کرد و به سطوح قبل از کرونا رسید، کسب‌و‌کارها رشد کردند و نتیجه این رشد در بازار رمزارزها و بورس آمریکا نمایان شد.
دقیقا در همین دوران با کمک‌های بانک مرکزی آمریکا، بسیاری از مردم آمریکا شغل‌‌های خود را رها کردند و گسترش کسب‌و‌کار و استارتآپها در آمریکا بسیار رونق گرفت. اما این اتفاق همیشگی نبود و بالاخره زمان کنترل اقتصاد هم رسید. در این شرایط اقتصادی، زمانی‌که مردم حس امنیت مالی میکنند و پول زیادی در دست دارند، سراغ سرمایه‌گذاری‌‌های ریسکی مثل بازار بورس و رمزارزها می‌‌روند و دقیقا در همین دوران نسبت به کرونا، بورس آمریکا بازدهی ۱۴۰ درصدی و بیت‌کوین رشد بیش از هزار درصد را تجربه کرد. تقریبا پولی که بانک مرکزی به اقتصاد تزریق کرد، خودش را در رشد بازار سهام و رمز‌ارز نشان داد. با اعمال این سیاست‌های انبساطی و تزریق پول به اقتصاد، هم تولید ناخالص داخلی آمریکا رشد کرد و هم قیمت‌‌ها و تورم برای نخستین بار در ۴۰ سال اخیر، به عدد حیرت‌انگیز ۵/ ۸ درصد رسید. عددی نگران‌کننده برای اقتصاد آمریکا که تحت تاثیر جنگ اوکراین و روسیه، قحطی گندم و غلات و افزایش قیمت نفت نگران‌کننده‌تر هم می‌شود.
وضعیت کنونی اقتصاد آمریکا
بعد از اقدامات انبساطی بی‌سابقه بانک مرکزی آمریکا و داده‌های تورمی، فدرال رزرو تصمیم به کنترل تورم و رشد اقتصادی کرد و برای این موضوع دست به دامان افزایش نرخ بهره، کاهش ترازنامه بانک مرکزی و همچنین کاهش نرم وام‌دهی شد. طی ماه‌های گذشته، بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را از محدوده ۲۵/ ۰ با دو مرحله افزایش به یک درصد رسانده و همچنین نرخ اوراق قرضه ۱۰ ساله خزانه‌‌داری آمریکا بیش از ۳ درصد رسیده است. علاوه بر نرخ بهره، بانک مرکزی ماهانه ۱۰۰ میلیارد دلار از حجم ترازنامه خود کم میکند. به بیان بهتر، بانک مرکزی اوراق قرضه دولت آمریکا و شرکت‌ها را خریده و برای انجام سیاست‌های انبساطی یا اوراق قرضه را به صاحبانش برمی‌‌گرداند و اصل پول را دریافت میکند، یا اینکه در اقدامی رایج‌‌تر اوراق را در بازار آزاد می‌‌فروشند که این اتفاق سبب کاهش قیمت اوراق قرضه و افزایش نرخ بهره بلندمدت بازار می‌شود.
تمام این اتفاق‌‌ها نشان از سیاست‌های پولی انقباضی سختگیرانه آمریکا دارد و دقیقا در همین دوران، کسری بودجه دولت هم در حال کم شدن است؛ یعنی دیگر دولت کمک مالی مستقیم برای رشد اقتصادی نمی‌‌کند و بیشتر سرمایه‌‌گذاری‌‌ها در حوزه زیرساخت و طرح آینده آمریکای بایدن متمرکز است. حال با توجه به تمام این عوامل آینده اقتصاد آمریکا چه می‌شود؟ تا به حال سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی آمریکا، ضربه بزرگی به بازار رمزارزها و بورس آمریکا زده و آینده اقتصاد آمریکا تقریبا برای تمام فعالان این بازارها مهم است. در ادامه آینده اقتصاد را در دو سناریوی احتمالی میان‌‌مدت بررسی می‌‌کنیم و احتمال وقوع هر سناریو و جزئیاتش آمده است.
سناریوی اول: موفقیت فدرال رزرو در مهار تورم
خوش‌بینانه‌‌ترین سناریویی که اقتصاددان‌‌های آمریکایی به آن اعتقاد دارند و برای بازار سهام آمریکا و رمزارزها هم خوب است، سناریوی مهار تورم و ادامه رشد اقتصادی آمریکاست! تا امروز اقدامات بانک مرکزی آمریکا برای کنترل تورم کارساز نبوده و فشار جنگ اوکراین و روسیه، کمبود غلات و افزایش قیمت انرژی کار را برای فدرال رزرو سخت کرده، اما اگر این سناریو اتفاق بیفتد می‌توانیم به ادامه شکوفایی آمریکا امیدوار باشیم. جزئیات سناریو: در این سناریو، احتمالا تا میانه سال ۲۰۲۳ بانک مرکزی آمریکا سیاست‌های انقباضی خودش را دنبال میکند و در آن زمان تورم به محدوده تارگت ۲ درصدی می‌رسد. در این دوران توقع رشد و سودهای بلندمدت در بازارهای بین‌المللی نداریم و بازارها مدتی ریزشی هستند و بعد از آن احتمالا یک ثبات میان مدت را تجربه کنند. احتمال وقوع سناریو: بسیاری از فعالان وال‌استریت، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و مردم آمریکا به این سناریو امید چندانی ندارند و فکر میکنند فدرال رزرو در کنترل تورم ناتوان است. اما از نگاه حرفه‌ای این سناریو محتمل‌ترین سناریوی آینده اقتصاد آمریکاست!
سناریوی دوم: رکود تورمی
کرونا و اقدامات بانک مرکزی برای نجات اقتصاد، سبب ایجاد رکوردهای تورمی در آمریکا شد و جنگ اوکراین و روسیه و تبعات آن تورم را تشدید کرد. با توجه به گزارش‌های اخیر جهانی، احتمال افزایش ۵۰ درصدی قیمت گاز جهان در ماه زمستان و همچنین کمبود غلات در فصل سرما است و اگر این اتفاقات بیفتد، اقدامات بانک مرکزی برای مقابله با تورم بی‌تاثیر می‌شود. تورمی مانند تورم نفتی سال ۱۹۷۰! به همین دلیل است که هند، برزیل و آرژانتین در تلاش هستند تولید گندم و غلات را در جهان بیشتر و بتوانند جای روسیه و اوکراین را پر کنند. همچنین دولت آمریکا و اتحادیه اروپا می‌خواهند نفت و از آن مهم‌تر، گاز ایران را جایگزین نفت و گاز روسیه کنند و از این راه جلوی بحران و رکود در زمستان پیش‌‌رو را بگیرند!
جزئیات سناریو: وقوع این سناریو، یعنی رکود بازارهای مالی، ریزش بورس آمریکا و کاهش سرمایه‌گذاری در زیرساخت و استارتآپها و در نتیجه، جا ماندن اقتصاد آمریکا از چین!
احتمال وقوع سناریو: اگر چه این سناریو دور از انتظار نیست، اما عدم قطعیت‌های فراوانی دارد و باید دید آمریکا و اروپا چطور بحران روسیه و اوکراین را مدیریت میکنند. اگر بتوانند تا حدی از نفت، گاز و غلات این کشور را تامین کنند و در زمستان مشکل نداشته باشند، می‌توانیم از یک رکود تورمی بزرگ در جهان جان سالم به در ببریم! اما اگر در این موضوع ناتوان باشند، روزهای سختی در انتظار کشورهای جهان است و باید منتظر شکست بایدن و دموکرات‌ها در دور آتی انتخابات آمریکا باشیم.
نتیجه‌گیری
اگر در بازارهای مالی مختلف فعال هستید و دغدغه‌تان هست آینده اقتصاد آمریکا چه می‌شود یا اینکه دنبال تاثیر اقتصاد آمریکا بر ایران هستید، در دو سال آینده رشد اقتصادی چشمگیری در اقتصاد آمریکا و جهان مشاهده نمی‌شود و در بهترین حالت به سمت یک ثبات پیش می‌رویم! اما در خصوص اقتصاد ایران، اکنون یکی از بهترین دوران‌ها برای توافق با آمریکا و دریافت امتیازات خوب است و دولت ایران هم این موضوع را خوب می‌داند! اروپا به ایران برای تامین نفت و گاز نیاز دارد و برای همین هم است خیلی مشتاقانه پیگیر ایران برای مذاکرات هستند و ما هم امید داریم این پیگیری‌ها نتیجه‌بخش باشد و توافق صورت بگیرد.
