قوانین سختگیرانه انتشار گازهای گلخانهای رتبه اعتباری بزرگان نفت و گاز را کاهش خواهد داد؟
غولهای نفتی؛ سیبل افت رتبه اعتباری
بر اساس گزارش پایگاه خبری Bloomberg، مدلهای فیچ نشان میدهد که بیش از یکپنجم شرکتهای بینالمللی در معرض خطر کاهش رتبه اعتباری خود در دههآینده به دلیل قرارگرفتن در معرض مسائل مرتبط با آب و هوا هستند. نیمی از این شرکتهای در معرض خطر، در بخش نفت و گاز فعالند و شرکتهای آب و برق و زغالسنگ نیز در حاشیه امنیت قرار ندارند و بهطور خاص در معرض خطر کاهش رتبه هستند. بیش از نیمی از این شرکتهای چندملیتی در معرض خطر، در حالحاضر دارای رتبه سرمایهگذاری هستند ولی تضمینی در مورد آینده آنها وجود ندارد. تحلیل اخیر آژانس بینالمللی Fitch Ratings بر اساس نمونهای متشکل از ۷۱۵ شرکت تهیه شدهاست.
آژانس بینالمللی انرژی تخمینزده که تقاضای جهانی برای نفت در این دههبه اوج خود خواهد رسید، اما سایر محققان هشدار میدهند که اوج تقاضا زودتر اتفاق خواهد افتد. بر اساس گزارش Inevitable Policy Response، یک گروه پیشبینی که از دادههای آن در تحلیل فیچ استفادهشده، اوج تقاضای نفت ممکن است در سال۲۰۲۵ باشد و پس از آن تقاضا در دو دهه و نیم آینده بیش از ۶۰درصد کاهش یابد.
سوفی کوتو، رئیس ESG برای رتبهبندی شرکتها در آژانس فیچ، در مصاحبهای گفت که مقیاس افت تقاضا در آینده «عدد بسیار بزرگی است.» او گفت: اکنون یک علامت سوال بزرگ وجود دارد که آیا تولیدکنندگان میتوانند خود را با این شرایط سازگار کنند یا خیر. پس از جنگ در اوکراین که منجر به بحران انرژی شد و قیمت سوختهای فسیلی را افزایش داد، صنعت نفت با وجود چالشها و تغییرات در بخش انرژی، در فعالیتهای سنتی و بنیادی خود در زمینه تولید و فروش نفت و گاز اولویتبندی و سرمایهگذاری سنگینتری انجام داده است. اما سود بیش از حد سوختهای فسیلی نشانههایی از کاهش را نشان میدهد. این هفته، BP Plc پس از انتشار نتایجی که کمتر از تخمینهای تحلیلگران بود، به دلیل درآمد ضعیف گاز، شاهد کاهش قیمت سهام خود بود و تحقق بهای نفت ۱۰۰ دلاری که برخی از تحلیلگران همین چند ماه پیش پیشبینی کردهبودند، اکنون دورتر بهنظر میرسد.
موری آچینکلاس، مدیر اجرایی موقت BP، روز سهشنبه گفت که این شرکت انتظار دارد «درآمدهای خود را در این دههافزایش دهد.» او همچنین گفت که اکنون بیشتر این رشد باید از انرژی پاک حاصل شود، نه از سمت نفت و گاز. فیچ به Shell Plc بهعنوان نمونهای از یک شرکت نفت و گاز یکپارچه با قرارگرفتن در معرض صنعت در معرض ریسک «متوسط» انتقال اشاره کرد. شل یک استراتژی کمکربن را تدوین کرده، اما به گفته فیچ، بیشتر سود عملیاتی آن تا پایان دهه همچنان از سوختهای فسیلی بهدست خواهد آمد.
استفاده از فناوری جذب کربن
تعدادی از بزرگترین شرکتهای نفت و گاز جهان امیدوارند که بتوانند با استفاده از فناوری جذب کربن که هنوز بهطور کامل توسعه نیافتهاست، به کاهش انتشار گازهای گلخانهای در آینده دستیابند، با این حال فیچ هشدار میدهد که ممکن است زمان برای تولید برنامههای کاهش انتشار گازهای گلخانهای عملا به پایان برسد. کوتاکس گفت: سرمایهگذاری در فناوری جذب کربن و کاهش انتشار گازهای گلخانهای شروع شده ولی باید تسریع شود. صنعت رتبهبندی اعتباری تاکنون برای کشف بهترین روش برای گنجاندن ریسک آب و هوا در مدلهای خود تلاشکرده و سرمایهگذاران با درآمد ثابت را مجبور میکند تا حد زیادی مسیر خود را در چشمانداز جدید طی کنند.
هازل ایلانگو، تحلیلگر امور مالی انرژی با تمرکز بر بازارهای بدهی در IEEFA، در مصاحبه اخیر گفت: «زنگهای خطر ماههاست که بهصدا درآمدهاند.» در میان انتقاداتی که در مورد کاهش چشمگیر شرکتهای رتبهبندی وجود دارد، نشانههایی وجود دارد که بیانگر این واقعیت است که خطر آب و هوا قبلا بر امتیازات اعتباری غولهای نفتی تاثیر گذاشته است. محققان بانکمرکزی اروپا دریافتهاند که از زمان توافق پاریس، شرکتهایی که بیشتر در معرض خطر انتقال آبوهوایی قرار دارند، در مقایسه با همتایان خود که با سرعت بیشتری خود را تطبیق میدادند، وخامت بیشتری در رتبهبندی خود تجربه کردند. تاثیر رتبهبندی در اروپا بیشتر از ایالاتمتحده بود، زیرا بروکسل قوانین اقلیمی سختتری را درپیش گرفتهاست.
بهطور جداگانه، گزارشی که توسط بانک کانادا در ماه ژوئیه منتشر شد، نشانداد سرمایهگذاران هنگام خرید سهام شرکتهایی که با سطح بالایی از ریسک انتقال اعتبار مواجه هستند، حقبیمه قابلتوجهی را پرداخت میکنند. حقبیمه از ۱۲امتیاز پایه تا ۲۰ امتیاز پایه متغیر است. بانکمرکزی کانادا مینویسد: «شرکتهایی که آمادگی بهتری برای گذار به اقتصاد کمکربن دارند، هزینه کمتری دارند و از تاثیرات سیاستهای گذار در امان هستند.» سایر شرکتهای رتبهبندی نیز بهطور فزایندهای ریسک آب و هوا را در مدلهای خود گنجاندهاند. طبق بیانیه ۲۵ اکتبر، S&P Ratings میگوید در حالحاضر «ریسک نظارتی و سیاستی را بهعنوان مرتبطترین ریسکها با مشخصات اعتباری یک شرکت» درنظر میگیرد.
در همین حال، اتحادهای بینالمللی در حال شکلگیری هستند تا خواستار کاهش شدید تولید سوخت فسیلی شوند و این موضوع قرار است در اجلاس آب و هوای COP۲۸ امسال در دبی به بحث اصلی تبدیل شود. ائتلاف High Ambition - که جزایر مارشال، اتریش و فرانسه را درمیان اعضای خود دارد - آخرین سازمانی است که بهنام مبارزه با تغییرات آبوهوایی چنین فراخوانی را انجام دادهاست. ائتلاف High Ambition در بیانیهای گفت: «سوختهای فسیلی ریشه این بحران هستند. تمام منابع مالی بینالمللی که ممکن است برای توسعه سوختهای فسیلی استفاده شوند باید حذف شوند.»