سهم برابر شرقی‌ها و آمریکایی‌ها در سرمایه‌گذاری جسورانه

آسیا به سیلیکون ولی رسید

دنیای اقتصاد : مدت زیادی است که سیلیکون ولی، پادشاه بی‌رقیب بازار سرمایه‌گذاری است ولی حالا نوبت آن رسیده که تاج و تختش را با آسیا شریک شود. تا یک دهه پیش، در کل جهان بیش از سه‌چهارم تامین مالی برای ابتکارات، نوآوری‌ها، استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا و همچنین بازار بورس و سرمایه‌گذاری شرکت‌های حوزه تکنولوژی، در آمریکا و از سوی سرمایه‌گذاران آمریکایی انجام می‌پذیرفت که سرمایه‌های خود را برای شرکت‌های بومی منطقه اختصاص می‌دادند.

اما طبق گزارش تحلیلی وال استریت ژورنال حالا موج سرمایه جدید عظیمی از سوی چین به بازار تزریق شده که چشم‌انداز متفاوتی برای شرکت‌های VC(شرکت‌های سرمایه‌گذاری جسورانه) به ارمغان آورده است. در گزارش وال استریت آمده است که سال گذشته، سرمایه گذاران آسیایی تقریبا هم اندازه سرمایه گذاران آمریکایی، به استارت‌آپ‌ها سرمایه تزریق کرده‌اند به‌طوری که ۴۰ درصد از مجموع ۱۵۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جهانی به سرمایه‌گذاران آسیایی و ۴۴ درصد به آمریکایی‌ها اختصاص یافته است. حجم عظیم سرمایه جدید تزریق شده به شرکت‌های نوپا می‌تواند کنترل‌کننده دنیای تکنولوژی و نوآوری باشد و دستاوردهای آن را در اختیار خود قرار دهد. دستاوردهایی از هوش مصنوعی گرفته تا خودروهای خودران. Kai-Fu Lee، یک متخصص تکنولوژی کهنه کار است که سابقه رهبری تیم‌های چینی شرکت‌هایی مانند گوگل و مایکروسافت را در کارنامه خود دارد. وی در سال ۲۰۰۹ شرکت سرمایه‌گذاری خود Sinova را در پکن راه‌اندازی کرد. Lee می‌گوید سیلیکون ولی تا مدت‌ها دردنیای فناوری و تکنولوژی یکه تاز بوده اما با رونق بازار سرمایه چین، سیلیکون ولی دیگر به‌عنوان تک قطب دنیای تکنولوژی و سرمایه‌گذاری دیده نمی‌شود.

سرمایه‌گذاران آمریکایی همچنان در جهان به‌عنوان اصلی‌ترین منبع سرمایه‌گذاری VC محسوب می‌شوند و تعداد معاملاتی که آنها انجام می‌دهند، از هر کجای دیگر بیشتر است(بیش از نیمی از معاملات سرمایه‌گذاری VC در سال ۲۰۱۷ به شرکت‌های سرمایه‌گذاری جسورانه آمریکایی تعلق دارد). آمریکا همچنین مهم‌ترین مرکز خلق نوآوری است و بسیاری از شرکت‌های چینی در حال کپی کردن تکنولوژی‌های آنان هستند. اما برای استارت‌آپ‌ها، افزایش عظیم سرمایه‌گذاری شرقی به این معنی است که پول بیشتری برای پشتیبانی از خلاقیت‌ها و تکنولوژی‌های جدید وجود خواهد داشت که این خبر بسیار خوبی است. با این وجود، تغییرات جدید به این معنی است که سرمایه گذاران آسیایی می‌توانند سهامی‌ را در بازار خریداری کنند که بسیاری از شرکت‌های آمریکایی آرزوی آن را داشته‌اند و به دلیل ملاحظات امنیتی از تصاحب آنها ناتوان بوده‌اند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که دولت آمریکا به هیچ عنوان از جلو افتادن چین در زمینه‌هایی مانند تکنولوژی هوش مصنوعی، دل خوش ندارد و محدودیت‌ها و قوانین سفت و سختی در این زمینه دارد.

یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران شرقی، شرکت SoftBank ژاپن است که توانسته عنوان سی و هشتمین شرکت بزرگ جهان به انتخاب فوربس بیشترین منبع تامین‌کننده سرمایه حوزه تکنولوژی در دنیا را به خود اختصاص دهد. این شرکت مالک چند شرکت از جمله بوستون داینامیکس (یکی از مشهورترین شرکت‌های سازنده روبات و سهامدار شرکت‌های صاحبنامی چون علی‌بابا، اوبر، DIDI، فلیپ‌کارت، Nvidia و... است) با این وجود، فعالیت شرکت‌های چینی توانسته تاثیر چشمگیر تری بر این بازار بگذارد.  چین درحال تولید یونیکورن‌های متعددی است (یونیکورن به استارت‌آپ‌هایی گفته می‌شود که ارزش میلیارد دلاری دارند) و سرعت تولیدش نیز کمتر از آمریکا نیست. چین با ایجاد غول‌های پولسازی مانند علی بابا و Tencent و همچنین بیش از هزاران شرکت داخلی دیگر توانست طی سال‌های گذشته، میلیاردها دلار در سال سرمایه تولید کند. سرمایه شرکت‌های چینی حالا ۱۵ برابر اندازه‌ای است که در سال ۲۰۱۳ وجود داشت و این میزان حتی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری آمریکایی نیز جلو زده است. بیشتر شرکت‌های سرمایه‌گذار چینی، سرمایه‌های خود را در اختیار شرکت‌های داخلی قرار می‌دهند.

بیشتر آنها، مانند Meitunan- Dianping به نوعی شبیه به Yelp (شرکت مشهوری که در زمینه نقد و بررسی رستوران) است. این شرکت‌های چینی میلیون‌ها مشتری چینی دارند ولی عملا در دیگر نقاط دنیا شناخته شده نیستند. رقابت سرسختانه و پر سرعت چین، این کشور را مجاب کرده که به دنبال بازار دیگر نقاط دنیا رود. به خصوص بازار چین دیگر در زمینه سرمایه‌گذاری اشباع شده است. سال گذشته، میزان سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در خارج از کشور خود، بیش از دو برابر نسبت به قبل گزارش شده است. شرکت Tencent سرمایه‌گذار مشهور چینی در کنار علی‌بابا سه سرمایه‌گذاری از ۵ سرمایه‌گذاری مهم سال ۲۰۱۷ چین را برعهده داشته است. این شرکت می‌گوید که بر سرمایه‌گذاری روی شرکت‌هایی تمرکز دارد که تکنولوژی‌های برتر ارائه می‌دهند: «جایی که بتوانیم تجاربمان را به اشتراک بگذاریم و در توسعه اکوسیستم اینترنت شریک باشیم.» علی بابا شرکت مشهور تجارت الکترونیکی چین که خود را نزدیک‌ترین رقیب آمازون می‌داند هم شرکت‌هایی را انتخاب می‌کند که بتواند سرویس‌هایش را از طریق آنها گسترش دهد و مشتریان بیشتری جذب کند. پیش‌بینی می‌شود طی ۵ تا ۱۰ سال آینده، شرکت‌های تکنولوژیک چینی بتوانند در زمینه گسترش تکنولوژی سرآمد شوند و رقیب شرکت‌هایی مانند آلفابت، گوگل و فیس بوک شده و بازار دیگر نقاط دنیا به خصوص کشورهای انگلیسی زبان را در دست بگیرند.

سرمایه چینی همچنین در بازار کشور عظیمی مانند هند نیز نقش برجسته‌ای دارد. هند با جمعیتی بیش از ۲/ ۱ میلیارد نفر، به‌عنوان بازار بزرگ اینترنتی محسوب می‌شود.  سرمایه گذاران چینی و ژاپنی سال گذشته هرکدام به میزان ۳ میلیارد دلار روی استارت‌آپ‌های هندی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. سال پیش، Tencent میزان ۱/ ۱میلیارد دلار روی شرکت حمل و نقل شهری مسافر Ola سرمایه‌گذاری کرد. Tencent و SoftBank هر دو در هیات مدیره شرکت اولا جای دارند. این سرمایه به اولا کمک کرد تا رقابت خود را با اوبر در بازار هند ادامه دهد و همچنین اوبر استرالیا را نیز به چالش بکشد. Tencent و SoftBank همچنین روی Flipkart -بزرگ ترین شرکت محلی حوزه تجارت الکترونیک هند - نیز سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این شرکت نیز قابلیت این را دارد تا به زودی رقیب آمازون شود.  با این وجود در حیطه هوش مصنوعی و استارت‌آپ‌های مرتبط، سرمایه گذاران آمریکایی همچنان پول بیشتری تزریق می‌کنند. این رقم در سال گذشته، ۴ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال گذشته‌اش دوبرابر شده است. شرکت‌های چینی موفق شدند ۵/ ۲ میلیارد دلار در حیطه هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کنند که نسبت به قبل حتی کمتر شده بود.

یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری چینی استقلال آنها نسبت به سیاست‌های دولتی است. با این حال آنها هم از طرف دولت تا اندازه‌ای برای حضور در بازار ایالت‌های چین تحت فشار قرار دارند. شرکت‌های ‌آمریکایی یک دهه قبل ۷۳درصد از ۴۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در حوزه سرمایه‌گذاری جسورانه را به خود اختصاص داده بودند. در ۱۹۹۲ از حدود ۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در این زمینه ۹۷ درصد به آمریکایی‌ها اختصاص یافته بود. در سال ۲۰۱۷ حالا سرمایه‌گذاری‌های چینی در حال تغییر موازنه‌اند.  قدرتمندی چینی‌ها در بازار سرمایه‌گذاری جسورانه در نهایت به ایجاد ثروت و نفوذ بیشتر چینی‌ها در دنیای تکنولوژی منجر می‌شود. این چیزی است که به پایان حاکمیت سیلیکون ولی بر جهان نوآوری و استار‌ت آپ‌ها تعبیر می‌شود.