«دنیای‌‌اقتصاد» وضعیت بازار پنل‌های خورشیدی را بررسی کرد
تولید برق از خورشید به‌صرفه است؟
رضا اردکانیان وزیر نیرو اما اخیرا در این خصوص گفته حدود ۳۵۰۰ مگاوات کاهش ظرفیت تولید برق در کشور داریم. همچنین امسال با گرمای زودرس مواجه بودیم که باعث شد نیروگاه‌ها که توان خروجی متناسب با دما دارند با مشکلاتی مواجه شوند. وی خشکسالی، افزایش دما و رمزارز‌ها را سه عامل اصلی خاموشی برق در کشور اعلام کرده است. همین اتفاق باعث شد که برخی از مردم برای خلاص‌شدن از این وضعیت به فکر چاره باشند، به همین دلیل عده زیادی در طول دو ماه گذشته به تولید برق توسط پنل‌های خورشیدی فکر کردند. تولید برق از انرژی خورشید یکی از انواع انرژی‌های پاک برای محیط‌زیست محسوب می‌شود اما مقرون‌به‌صرفه بودن و اینکه استفاده از آنها در ایران برای مصارف خانگی یا حتی صنعتی، صرفه اقتصادی خواهد داشت موضوعی است که در ادامه آن را بررسی خواهیم کرد.
سلول یا پنل‌خورشیدی، بیشتر مناسب مناطقی است که امکان برق‌رسانی به آنجا وجود ندارد یا اینکه هزینه‌های برق‌رسانی بسیار زیادی باید پرداخت شود؛ مانند مزرعه‌ها، ویلاها، باغ‌ها، دامداری‌ها، مراکز پرورش حیوانات و مراکز مشابه. در منطقه خاورمیانه کشورهایی مثل عربستان، امارات و قطر با توجه به شرایط جغرافیایی و وجود نور کافی خورشید و همچنین دارا بودن منابع مالی هنگفت، در استفاده از تولید انرژی از طریق صفحات خورشیدی پیشرو هستند.
ایجاد طرح تشویقی
سخنگوی صنعت برق کشور در آذرماه سال گذشته از عرضه پنل‌های خورشیدی برای استفاده روی کولر‌های آبی خبر داده و گفته بود: «استفاده از این پنل‌ها، ۲۰ درصد کاهش مصرف برق و ۱۵ درصد کاهش مصرف آب را به‌همراه دارد. پرداخت هزینه این پنل‌ها به صورت اقساطی خواهد بود و سود یارانه تسهیلات برای آنها در نظر گرفته شده است و مشترکان هیچ هزینه سودی پرداخت نخواهند کرد.» مصطفی رجبی‌مشهدی با بیان اینکه هدف این است که قیمت‌ها ارزان‌تر از قیمت‌های تک‌فروشی باشد گفته بود: «با تولید‌کنندگان داخلی در این‌خصوص مذاکره شده است و پیش‌بینی می‌کنیم که قیمت هر پنل خورشیدی ۵ تا ۶ میلیون تومان باشد.»
قیمت تجهیزات در بازار
اما برای تولید برق یک منزل مسکونی چند پنل خورشیدی نیاز است و چقدر باید هزینه شود؟
برای تولید نیروی برق از خورشید، به‌جز پنل‌هایی که زیر آفتاب پهن می‌شوند، نیاز به تعدادی باتری و همچنین مبدل‌هایی است که برق مستقیم را به متناوب تبدیل کنند، به همین دلیل باید کل این هزینه‌ها را در نظر گرفت. بنابر اعلام یک کارشناس صنعت برق به «دنیای‌‌اقتصاد» کل نیاز یک منزل مسکونی چیزی بین ۸۰ تا ۱۷۵ کیلو وات ساعت است که برای تولید این میزان برق خورشیدی با توجه به کیفیت تجهیزات یاد‌شده چیزی بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان نیاز است. اما اگر یک خانواده قرار باشد فقط برای ۳ساعت (در مواقع قطعی برق) از یک دستگاه یخچال، یک تلویزیون و ۳ عدد لامپ کم‌مصرف ۱۰ وات استفاده کند به دو پنل نیاز دارد که هزینه تجهیزات برای این میزان استفاده از انرژی تولید شده ۲۰ میلیون تومان خواهد بود!
البته به دلیل محدودیت فروش تجهیزات تولید برق از خورشید در کشور، منابع بسیار محدودی نیز برای دریافت لیست هزینه‌ها می‌توان پیدا کرد اما با جست‌وجو در فروشگاه‌های اینترنتی به قیمت‌های مختلفی خواهید رسید. به‌عنوان مثال یک پنل‌خورشیدی با ظرفیت ۳۳۰ وات با قیمت ۴میلیون و ۳۲۰هزار تومان فروخته می‌شود. البته فعالان این بازار اعلام می‌کنند به‌دلیل بالا بودن قیمت پنل‌های خورشیدی مردم بیشتر متمایل به خرید دستگاه‌های «یو‌پی‌اس» هستند که قیمت‌های آنها بسته به حجم ذخیره از ۴ تا ۱۰ میلیون تومان است. سال قبل از سوی توانیر اعلام شده بود برای نصب هر پنج کیلو‌وات (برای هر ساعت) پنل خورشیدی بر روی پشت بام منازل، حدود ۴۵میلیون تومان نیاز است. امسال و با شرایط بازار این عدد به ۵۷ میلیون تومان رسیده است، بنابراین با این شرایط کاملا مشخص است که خرید و استفاده از پنل‌های خورشیدی در ایران برای مصارف خانگی مقرون‌به‌صرفه نیست.
کارشکنی ها
کارشناسی که با ما گفت‌وگو کرده در توضیح اینکه چرا استفاده از این نوع انرژی در ایران مقرون‌به‌صرفه نیست، گفت: «چند مورد دخیل است. مهم‌ترین آنها این است که قیمت انرژی برق در ایران نسبت به کشورهای دیگر بسیار ارزان است و مردم رغبتی برای رفتن به سمت استفاده از انرژی‌های دیگر ندارند. مورد دوم این است که ما تحریم هستیم و ورود این تجهیزات به کشور که عمده آنها وارداتی است هزینه خواهد داشت.» وی در بخشی از صحبت‌های خود تاکید کرد متاسفانه گروهی از ذینفعان استفاده از سوخت‌های فسیلی هم در کشور هستند که آنها به دلیل استفاده‌های کلان مالی خود، مانع از ورود گسترده و ارزان‌شدن تجهیزات تولید برق خورشیدی می‌شوند.
