کارتیه، کاشف بخش فرانسوی کانادا

روح‌اله حاتمی : ژاک کارتیه، دریانورد فرانسوی دوم اکتبر۱۵۳۵ موفق شد بخش فرانسویِ کانادای کنونی را کشف کند. کارتیه ۳۱ دسامبر۱۴۹۱ در خانواده‌‌ای دریانورد در سن ملو، فرانسه به دنیا آمد. داده‌های مشخصی درباره چگونگی زندگی او در نوجوانی وجود ندارد؛ اما برخی مورخان تایید کرده‌اند که او در آغاز جوانی ملوان کشتی بوده است و در جریان دیدار فرانسوای اول از مون سن میشل (Mont Saint-Michel) به درجه ناخدایی رسید.

به گفته مورخان، در همین زمان بود که پادشاه با بودجه تجهیزِ دو کشتی برای رسیدن به هند از مسیر شمال‌‌غربی موافقت کرد. نخستین سفر کارتیه و همراهانش در ۲۰آوریل۱۵۳۴ انجام شد که به کشف رودخانه سن لوران و لابرادور انجامید.  او این سرزمین تازه را ابتدا به نام فرانسوای اول نامید و سپس نام کانادا را با استفاده از واژه سرخ‌پوستیِ «کاناتا» (Kanata) به‌‌معنی «شهر» انتخاب کرد و با پایان سفر اول در ۵سپتامبر۱۵۳۴ به کشورش فرانسه بازگشت.  سفر دوم او با کمک سه کشتی آغاز شد و کارتیه با همراهانش به شهر کبک رسید. کشف سرزمین‌‌های تازه ادامه یافت تا به مون رویال، یعنی مونترآلِ کنونی رسیدند. اما سرمای کشنده و کمبود تجهیزات، ژاک کارتیه و افرادش را مجبور به بازگشت کرد.  او سفر سومی را هم بین سال‌های ۱۵۴۲-۱۵۴۱ انجام داد و اولین ساکنان فرانسوی در سرزمین‌‌های نو در حاشیه رود سن لوران اسکان یافتند؛ اما به‌‌علت بیماری و درگیری‌هایی که با بومیان آنجا داشتند، در بهار۱۵۴۳ مجبور به بازگشت شدند. کارتیه در نخستین روز دسامبر ۱۵۵۷ در زادگاهش سن مالو بر اثر بیماری طاعون درگذشت.