تعرفه‌های دندانپزشکی در دوره قاجار
دستمزد او طبق قراردادهایی با دربار ایران به‌طور کلی و سالانه پرداخت می‌شد. در «قرارنامه دندانساز مورخه هشتم ژوئیه ۱۸۷۲ عیسوی» بخش‌های مربوط به مسائل مالی چنین است:
فقره دویم: مسیو هیبنت از دولت ایران به رسم مواجب هر سال ۸۰۰ تومان خواهد گرفت و مبلغ مزبور سه ماه به سه ماه در چهار قسط کارسازی شود.
فقره سیم: مسیو هیبنت به‌خرج و مصارف مخصوص خود جمیع ملزومات و اسبابی که تعلق به‌کسب خود داشته باشد و در ایران پیدا نمی‌شود متقبل می‌شود که آنها را در پاریس تحصیل کند و وقتی که به‌جهت اشخاص و عیال خانه شاهی از قبیل طلا و پلاتین و طلای سفید و دندان‌های مصنوعی و غیره اقتضا شود قیمت آنها علی‌حده باید کارسازی نمایند و کذالک از قبیل ادویه و گرد و آب دندانی و غیره که در عمل خود مقتضی شود.
فقره چهارم: مسیو هیبنت دندانساز قبل از حرکت خود از پاریس مبلغ صد تومان به‌جهت مخارج تا دارالخلافه طهران خواهد گرفت و همان قدر نیز در وقت مراجعه خود بعد از اتمام خدمت یا قبل از اتمام خدمت که مجبور و بی‌میل خود واقع شود خرج سفر را از طهران تا به‌خاک فرانسه دریافت خواهد کرد.»
همین‌طور گاهی شاه علاوه بر دستمزد مقررش به او هدایای گرانقیمتی نیز می‌پرداخته است. شرق‌شناس سوئدی «پروفسور اسون آندرس هدین» هموطن هیبنت که در آن سال‌ها با او در ایران دیدار کرده بود اشاره به این مساله دارد:
«ناصرالدین شاه به‌دلیل نزدیکی با دکتر هیبنت، مقدار بسیار زیادی طلا و جواهر و زیورآلات بسیار گرانبها به دکتر هیبنت هدیه داده بود که او نیز همه را مستقیما به موزه ملی شهر گوتنبرگ (زادگاهش) درغرب سوئد هدیه کرده بود.»
دیگر بزرگان نیز به‌عنوان دستمزد درمان هدایای نقدی و غیرنقدی به دندانساز می‌پرداخته‌اند و همچنین به نوشته اعتمادالسلطنه چادر و اسب و امکانات از دیوان داشته است.
به‌نظر می‌رسد که او پس از مدتی اقامت در ایران به‌طور گسترده‌تری به انجام خدمات دندانپزشکی برای بزرگان و عموم مردم مشغول شده بود. عین‌السلطنه در دوره احمدشاه قاجار اشاره‌ای به گران بودن خدمات دندانپزشکی و دستمزدهایی دارد که هیبنت طلب می‌کرده است:
«دندانساز هم ۳۰ تومان می‌خواهد بیاید الموت، چون ۳۰ تومان هم مخارج دیگر او می‌شد لهذا تمول من اجازه نداد که برای پرکردن یا کندن دو دندان ۶۰ تومان مایه بگذارم.»
او در بخشی دیگر نیز چنین آورده است:
«اما از چیزهای خوب دنیا و اختراع پرمنفعت که منفعت آن عام است یکی این فقره دندان است. خیلی اسباب زینت انسان و راحتی شده، هر دندان منفردی را که بسازد پانزده قران اجرت و قیمت می‌گیرد.»
در سال‌های بعد که تعداد دندانپزشکان فرنگی در ایران افزایش یافت و دندانسازی و دندانپزشکی معمول و همه‌گیر شد در مطب‌ها و محکمه‌ها برای خدمات، قیمت و تعرفه تعیین شده و از مردم دریافت می‌شد و احتمالا تابع هیچ قانون و قاعده مشخصی هم نبود.
شرحی از بهای خدمات دندانپزشکی را سدیدالسلطنه در سال ۱۳۱۴ ه.ق چنین آورده است:
«منزل دندانساز رفته و دندان... را دادم مرمت کنند. قرار شد ۲۰ تومان مزد ترمیم بپردازیم. یک عدد دندان نمره اول یک تومان. یک دست دندان با فنر ۳۰ تومان و بی‌فنر ۲۵ تومان می‌گیرد. اجرت پر کردن دو نمره ۸ هزار و ۹ هزار. پاک کردن دو نمره ۵هزار و ۳ هزار است. دوای محکم کردن گوشت دو مثقال یک‌هزار. کشیدن دندان دو نمره ۲هزار و یک‌هزار.»
او در سفری دیگر به تهران در حدود ۳۰ سال بعد در سال ۱۳۰۹ شمسی نیز این‌طور نوشته است: «عصر حاج شیخ احمد نزد میچارسکی دندانساز رفته برای ساختن یک‌دست دندان در ۱۵۰ تومان. از خیابان نادری وارد کوچه نوبهار شوند اول کوچه از دست راست خانه اول از میچارسکی است. نگارنده همراه او بود.»
یک مورد دیگر مربوط به سال ۱۲۹۸ شمسی است که سیدمحمد کمره‌ای یکی از نمایندگان مجلس از قیمت نوع جدیدی از دندان مصنوعی نوشته است: «به خانه استومپ رفته تا نوبت من شد غروب بود. دندان‌ها را گرفته مسیو گل گفت دندان‌های جدیدی از جنس چینی تازه وارد کرده‌ام خوب است شما یک دست از آنها بگیرید. گفتم اگر از این نمره بهتر است می‌گیرم. گفت بهتر است. قیمت پرسیدم. گفت ۳۵ تومان. قرار شد سه چهار روز دیگر بروم ببینم.»
ارسال نظر