ورود سایکس به ایران
در دو سال نخست جنگ جهانی اول، ایرانیان که از انگلیسی‌ها به سبب مداخلاتشان در اوضاع ایران خشمگین بودند به تشویق آلمانی‌ها و با کمک آنان در چند مورد به کنسولگری‌های انگلستان و سازمان‌های انگلیسی حمله برده بودند و عده ای از آنها را کشته بودند. ژنرال سرپرسی مولسورث سایکس، در سال ۱۸۶۷م. در شهر کنتربوری زلاندنو متولد شد. او که یکی از چهره‌های برجسته شرق‌شناسی و ایران‌شناسی انگلستان بود، پس از کسب تحصیلات مقدماتی، وارد دانشکده افسری شد. سایکس در سال ۱۸۹۲م در هنگ‌های ارتش هندوستان خدمت کرد و از همان وقت به مسافرت و سیر و سیاحت در ایران علاقه‌مند بود و از آنجا با زبان فارسی آشنا شد. دو سال بعد به ایران آمد و کنسولگری انگلیس را در کرمان تاسیس کرد. در همان سال هنگام جشن تولد ناصرالدین شاه به تهران آمد و به حضور شاه رسید. خود وی در این باره نوشته است:
«وزیر مختار بریتانیا، نگارنده را به حضور ناصرالدین شاه معرفی کرد و او نیز راجع به نقاط دوردست کشور خود سوالات مفصلی از من نمود و از توضیحات اینجانب اظهار مسرت و خوشوقتی کرد و گفت: اخباری که افسران انگلیسی در اختیار من می‌گذارند، به مراتب مفیدتر از اطلاعات ماموران ایرانی می‌باشد.» سایکس، در سال ۱۸۹۸م. کنسولگری سیستان را راه انداخت و در سال ۱۹۰۱ بنا به تقاضاهای مکرر خود، برای شرکت در جنگ‌های ترانسوال(جنگ انگلیس و آفریقای‌جنوبی)، رهسپار آفریقای جنوبی شد. وی از سال ۱۹۰۵ تا ۱۹۱۳ سرکنسول انگلیس در خراسان بود و ماموریتش در مشهد، مقارن همان ایامی است که روسیه تزاری و دولت انگلیس در نتیجه معاهده منحوس ۱۹۰۷ و تعیین مناطق نفوذ در ایران، با یکدیگر موافقت و هماهنگی داشته‌اند.
سایکس، در سال ۱۹۱۵سرکنسول ترکستان چین بوده و در سال ۱۹۱۶ به فرماندهی «پلیس جنوب» ایران منصوب شد. او مقر فرماندهی خود را شهر شیراز قرار داد و با همکاری عبدالحسین فرمانفرما و دیگر متنفذان هواخواه انگلیس، به سرکوبی نهضت جنوب پرداخت. وی، تا سال ۱۹۱۸ در ایران بود و بعد از آن، برای گذراندن دوران بازنشستگی به انگلستان برگشت. سایکس، سرانجام در سال ۱۹۴۵ در ۷۸ سالگی در لندن درگذشت.
ارسال نظر