تولد نویسنده قرارداد ترکمانچای

الکساندر گریبایدوف، دیپلمات، نظامی و نمایشنامه‌نویس روس ۱۵ ژانویه ۱۷۹۵ در مسکو به دنیا آمد. او ۱۱ فوریه ۱۸۲۹ در ۳۴ سالگی در تهران به دست مردم کشته شد. گریبایدوف نویسنده پیش‌نویس قرارداد استعماری ترکمانچای بود که پس از امضای فتحعلیشاه آن را به سن‌پترزبورگ برد و به تزار وقت (نیکلای اول) ارائه داد.

گریبایدوف که در جریان جنگ روس و ایران، همه‌جا در کنار ژنرال پاسکویچ بود پس از قرارداد ترکمانچای به سمت سفیر روسیه (اصطلاحا وزیر مختار) در تهران منصوب شد. وی در سفارت روسیه در تهران به یک خواجه حرمسرای فتحعلیشاه که از مردم قفقاز بود، پناهندگی داد. این خواجه فراری گریبایدوف را در جریان سرنوشت دختران قفقازی و به‌ویژه گرجی‌ها در حرمسراهای شاه و شاهزادگان و مقامات ایران قرار داد و گریبایدوف که تحت‌تاثیر حرف‌های او قرارگرفته بود، باتوجه به مفاد قرارداد ترکمانچای که بازگشت قفقازی‌ها را از ایران به شهرهایشان (درصورت تمایل) شامل می‌شد، نخست به دو زن قفقازی که از خانه یک شاهزاده قاجار فرارکرده بودند، پناه داد و سپس دستور داد که درصورت لزوم برای پس‌گرفتن این زنان که در حرمسراها و احیانا مادر فرزندان اعیان کشور بودند به زور متوسل شوند.

انتشار این تصمیم در تهران، ایرانیان را که از قرارداد ترکمانچای ناخوشنود بودند، خشمگین ساخت و به نام جلوگیری از تعرض به حرمسراها و توقیف نوامیس مردم به سفارت حمله بردند و با وجود مقاومت قزاق‌های سفارت وارد آن شدند و گریبایدوف، کارکنان سفارت، قزاق‌ها و حتی خواجه پناهنده شده را کشتند و جسد گریبایدوف را به میان زباله‌ها افکندند که سه روز بعد به دست آمد و به تفلیس حمل شد. فتحعلیشاه از بیم آغاز جنگ سوم روسیه با ایران، نوه خود خسرو میرزا را با جمعی از رجال کشور از جمله میرزا تقی‌خان فراهانی (امیرکبیر) جهت پوزش‌خواهی به سن‌پترزبورگ فرستاد. تزار از این رفتار راضی شد و حتی قسمتی از غرامت جنگ را به ایران بخشید.