کاهش نسخ حاوی آنتیبیوتیکها به ۳۶ درصد
سازمان بهداشت جهانی چهار دلیل برای کاهش اثربخشی داروهای ضدمیکروبی شامل مصرف خودسرانه، تجویز غیرمنطقی توسط درمانگران، عدم اتمام دوره درمان توسط بیماران و مصرف باقیمانده داروهای ضدمیکروبی در گوشت دام و طیور عنوان کرده است. آمار مصرف آنتی بیوتیکها در ایران، نسبت به برخی کشورهای دنیا بالاتر است. بهطوریکه میزان مصرف سالانه آنتی بیوتیکهای سیستمیک که عمدهترین آنتی بیوتیکهای مصرفی در این گروه قرار دارد، در کشور ما سه برابر بیشتر از میانگین مصرف سالانه آن در کشورهای عضو OECD (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی) است.
افزایش مصرف بیرویه آنتیبیوتیکها، میتواند باعث افزایش عوارض ناخواسته جدی، حتی تهدیدکننده حیات نیز شود. از طرفی این مساله، تاثیرات بسیار بزرگی بر سلامتی جامعه دارد، چرا که برخی بیماریهای قابل درمان، حالا چالشی بزرگ برای پزشکان، داروسازان و سیاستگذاران به شمار میروند. بنابراین آگاهسازی جامعه برای کنترل مقاومت میکروبی بسیار حیاتی است. به همین دلیل، هفته آگاهسازی آنتیبیوتیک در ترویج فرهنگ استفاده صحیح و مناسب آنتیبیوتیک و کاهش مصرف کنترلنشده آنتی بیوتیکها و درنهایت کنترل مقاومت میکروبی تاکید دارد.
براساس شاخص اعلام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، میانگین نسخ حاوی آنتی بیوتیک در ایران از ۵۵ درصد در سال ۱۳۷۵ به ۳۶درصد در سال ۱۴۰۱ کاهش یافته است. این کاهش نشاندهنده ثمربخش بودن آموزشها و نظارتهای به عمل آمده توسط وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو و دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور است. در حال حاضر کاهش شاخص نسخ حاوی آنتی بیوتیک کافی نیست و توجه به نوع آنتی بیوتیک تجویزی بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت، ضروری است. گروه درمانگر نسبت به گروه آنتی بیوتیکی که پتانسیل مقاومت بالاتری دارند و در معرض خطر نسبتا بالای مقاومت باکتریایی هستند، توجه ویژهای داشته باشند. چرا که عدم مصرف مسوولانه از این گروه، تهدید جدی به شمار میآید و با ادامه این روند کم کم به طور کامل در مقابل میکروبها خلع سلاح میشویم.
بنابراین توجه جدی به رعایت پروتکلهای بهداشتی، رعایت اصول تجویز و مصرف منطقی داروهای ضدمیکروبی، عدم مصرف خودسرانه داروهای ضدمیکروبی و کنترل عفونتهای بیمارستانی، راهحل جدی و مهم، برای پیشگیری از بروز مقاومت میکروبی و کاهش مصرف داروهای ضد میکروبی است. رسالت سازمان غذا و دارو در این خصوص، آموزش و آگاهسازی عمومی، نظارت و پایش مصرف داروهای آنتیمیکروبیال و تدوین پروتکلهای استفاده صحیح و بهینه از ضدعفونیکنندهها در مراکز درمانی است. بنابراین برای تحقق پیشگیری از مقاومت به داروهای ضد میکروبی، باید همه با هم، با مشارکت مسوولانه جامعه پزشکی و عموم مردم در این راه گامهای موثری برداریم.