تجارت جهانی

دنیای اقتصاد -گروه اقتصاد بین‌الملل: دولت‏‏‌ها در گذشته از ابزاری به نام «سیاست‏‏‌ صنعتی» برای کمک به تولیدکنندگان داخلی و رونق بخشیدن به صنایع خاص استفاده می‏‏‌کردند. این سیاست‏‏‌ شامل مداخلات هدفمند در اقتصاد می‌شود. اگرچه برخی از کشورهای در حال توسعه هنوز از سیاست‏‏‌ صنعتی استفاده می‌کنند، اما این رویکرد به دلیل پیچیدگی و عدم‌‏‏‌قطعیت در مورد مزایای آن، در بیشتر نقاط جهان طی سال‌های گذشته محبوبیت خود را از دست داده است.

دنیای‌اقتصاد – گروه اقتصاد بین‌‌‌‌الملل: پس از یک سال‌نزولی، نغمه امید در سپهر تجارت‌جهانی کالا نواخته می‌شود. گزارش سازمان تجارت‌جهانی حاکی از آن است که حجم مبادلات در سطح جهان با رشدی ۲.۶‌درصدی در سال‌۲۰۲۴ و ۳.۳‌درصدی در سال‌۲۰۲۵ روبه‌رو خواهد شد. این خبر مسرت‌‌‌‌بخش، نویدبخش رونقی دوباره پس از افت ۱.۲‌درصدی در سال‌۲۰۲۳ است که سایه جنگ اوکراین و چالش‌های اقتصادی متعدد بر آن سنگینی می‌کرد. سال ۲۰۲۳ با رکودی ناخوشایند در تجارت‌جهانی همراه بود، درحالی‌که در سال‌پیش از آن رشدی سه‌درصدی ثبت شده‌بود.

دنیای اقتصاد -گروه اقتصاد بین‏‏‏‏‌الملل: از اواسط سال‌۲۰۲۲، گویی رخوت بر تجارت‌جهانی سایه افکنده است. ارزش تجارت کالا به‌طور مداوم رو به کاهش گذاشته، به گونه‌ای که نبض حیاتی اقتصاد جهانی در حال ضعیف‌شدن است. در این میان، تجارت خدمات همچون شعاعی از امید، به رشد خود ادامه داده‌است. گزارش به ‏‏‏‏‌روزرسانی شده تجارت‌جهانی آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان‌ملل)، برآوردهای ناخوشایندی را به تصویر می‌کشد. تجارت‌جهانی در سال‌۲۰۲۳ به حدود ۳۱‌تریلیون دلار آمریکا رسید ‌که به‌معنای کاهش یک‌تریلیون دلاری (یا ۳‌درصدی) نسبت به رکورد سال‌۲۰۲۲ است…

سازمان تجارت جهانی شاهد افزایش ضعیف تجارت در اوایل سال ۲۰۲۴، همراه با خطرات ژئوپلیتیک‌ است.

بندر جبل‌علی که در امتداد خط ساحلی دبی قرار دارد، به عنوان یک فانوس درخشنده دریایی قد علم کرده است و دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌های قابل‌توجه است که آن را به مثابه یک مرکز تجاری محوری معرفی می‌کند.

بندر اسلامی جده علاوه بر قابلیت‌‌‌های عملیاتی در سطح جهانی که شامل چهار پایانه و ۶۲اسکله چند‌‌‌منظوره با عمق ۷.۵متر تا ۱۸متر است، در محیطی به مساحت ۱۲.۵کیلومترمربع و ظرفیت سالانه ۱۳۰میلیون تن سکوی جهش تجارت به سمت بنادر مراکش است. در سال ۲۰۲۱، بندر اسلامی جده ۶۰.۶میلیون تن محموله و همچنین در مجموع ۴.۸۸میلیون TEU کانتینر جابه‌‌‌جا کرده است. بندر اسلامی جده بزرگ‌ترین دروازه واردات و صادرات عربستان‌سعودی و برترین نقطه صادرات مجدد دریای سرخ با ۷۵‌درصد از کل صادرات و حمل‌ونقل ورودی کشور است.

بهره‌برداری از «بندر دوبا» در سال ۲۰۲۲ براساس طرح «نئوم» (NEOM) و ابتکارات اداره بنادر عربستان برای تبدیل بنادر منطقه به هاب لجستیک رقابتی بین‌المللی به «تنظیم‌کننده‌های ملی دریایی» یعنی «موانی» و «نئوم» واگذار شد. بندر «دوبا»، بندر اصلی ورودی به شمال غربی عربستان، به بندر نئوم تغییر نام خواهد داد. این بندر در نزدیکی «اکساگون»، مرکز صنایع مدرن در نئوم واقع شده است. تا پایان مه ‌۲۰۲۳، بیش از ۷.۵میلیارد ریال سعودی برای این بندر سرمایه‌گذاری شد. «شون کلی»، مدیرعامل بندر نئوم گفت: «قراردادهایی…

دنیای اقتصاد-گروه خبر: بعد از همه‌گیری ویروس کرونا به تدریج شاهد شکاف در زنجیره تامین جهانی یا جهانی شدن بودیم؛ در این بین جنگ روسیه و اوکراین آغاز شد که همچنان ادامه دارد. در ماه‏‏‌های اخیر نیز جنگ بین اسرائیل و فلسطین در خاورمیانه درگرفته است. به نظر می‏‏‌رسد همه این عوامل باعث شده که مفاهیم زنجیره تامین جهانی تا حد زیادی تغییر پیدا کند و متغیرها و ریسک‏‏‌های جدیدی خود را به این زنجیره تحمیل کنند. در نشست بحران در زنجیره‌های ارزش جهانی که توسط گروه نقد و نظر «دنیای‌اقتصاد» برگزار شد، نقش این ریسک‏‏‌ها و متغیرها…

دنیای اقتصاد-گروه اقتصاد بین‏‏‏‏‌الملل: کنفرانس تجارت و توسعه سازمان‌ملل (آنکتاد) در گزارشی به ارزیابی اثرات اختلال در مسیرهای کشتیرانی در دریای سرخ، دریای‌سیاه و کانال پاناما بر تجارت‌جهانی پرداخته و نسبت به وضعیت نامساعد حمل‌ونقل دریایی در این «آب‏‏‏‏‌های ناآرام» ابراز نگرانی کرده‌است. برای اولین‌بار جهان با اختلال همزمان در دو آبراه اصلی تجارت بین‌الملل مواجه شده‌است؛ اتفاقی که پیامدهای گسترده‌ای برای تورم جهانی و امنیت غذایی و انرژی خواهد داشت.

دنیای اقتصاد: پیش‌بینی‏‏‏‌ها حاکی از آن است که تقاضای‏‏‏‌ جهانی‏‏‏‌ مس‏‏‏‌ با رشدی‏‏‏‌ تقریبا دو برابری‏‏‏‌، از کمی‏‏‏‌ بیش‏‏‏‌ از ۲۵میلیون ‌تن در سال‌٢٠٢١ به‏‏‏‌ نزدیک‏‏‏‌ به‏‏‏‌ ۴۹میلیون ‌تن در سال‌٢٠٣٥ برسد. براساس بررسی‏‏‏‌های صورت‌گرفته، همچنین افزایش‏‏‏‌ میانگین‏‏‏‌ سالانه‏‏‏‌ قیمت‏‏‏‌ جهانی‏‏‏‌ کاتد مس‏‏‏‌ در ٢٠ سال‌اخیر ٣٠٠‌درصد بوده‌است‏‏‏‌. با افزایش‏‏‏‌ نوسانات قیمتی‏‏‏‌، سهم‏‏‏‌ تجاری‏‏‏‌ بالادست‏‏‏‌ زنجیره مس‏‏‏‌ از ۶۶ به‏‏‏‌ ٨٣‌درصد افزایش‌یافته ‏‏‏‌است. نکته قابل‌تامل در این روند این است که…

چه چیزی باعث توسعه اقتصادی می‌شود؟ چرا برخی کشورها ثروتمند هستند و بقیه کشورها نیستند؟ و چرا درون جوامع شاهد این همه نابرابری هستیم و چگونه ممکن است نابرابری به فرآیندهایی مرتبط باشد که جوامع را ثروتمند می‌سازد؟ بیشتر کارهای «بئاتا یاورچیک» بر این موضوع از دیدگاه‌های متفاوت متمرکز می‌شود و به نقشی که نهادها در تحریک بروندادهای اقتصادی در گذر زمان ایفا می‌کنند، نگاه می‌کند.

محمدحسین باقی: آسیای مرکزی و به طور اخص قزاقستان در حال تبدیل شدن به قطب بزرگ تجارت جهانی است. موقعیت استراتژیک آسیای مرکزی، این منطقه را به قلب تحولات جهانی تبدیل کرده و سبب پیوند شرق و غرب شده است. در یکی از گزارش‌های این پرونده به‌درستی چنین آمده است: «آسیای مرکزی که از لحاظ تاریخی تقاطع جاده ابریشم باستانی است، در حال بازپس گرفتن نقش خود به عنوان یک منطقه ترانزیت کلیدی در تجارت جهانی است. قزاقستان به عنوان بزرگ‌ترین کشور منطقه، در این تجدید حیات نقش اساسی دارد.» این گزارش‌ها نشان می‌دهد که چگونه کشورها…

پتانسیل ترانزیت آسیای مرکزی با وجود قزاقستان در مرکز آن به‌طور فزاینده‌ای برای اتصال جهانی قابل‌توجه شده است. درگیری‌های جاری در اوکراین و بن‌بست بین روسیه و غرب بر نیاز فوری به مسیرهای ترانزیتی جدید و جایگزین برای تسهیل تجارت بین آسیا و اروپا تاکید کرده است. موقعیت استراتژیک آسیای مرکزی فرصتی را برای کشورهای آسیایی و غربی فراهم می‌کند تا تعاملات اقتصادی خود را متنوع کرده و منافع استراتژیک خود را تقویت و پیوند جدیدی برای تجارت جهانی برقرار کنند.

از آنجا که کانال سوئز به جبهه جدیدی در درگیری اسرائیل و حماس تبدیل می‌شود و دریای سرخ برای اکثر کشتی‌ها «منطقه ممنوعه» است، ژئوپلیتیک بر چشم‌انداز تجارت بین‌المللی سایه افکنده است. با گرفتار شدن صنعت کشتیرانی در آتش متقابل یک درگیری ژئوپلیتیک فزاینده، وضعیت امنیتی متزلزل عملا کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا را که بسیار مورد تجلیل قرار گرفته و البته مرده به دنیا آمده، متوقف کرده است. در طول تاریخ، رویدادهای ژئوپلیتیک تاثیرات گسترده‌‌‌ای بر شبکه‌‌‌های تجاری، ترسیم مجدد مسیرهای جهانی و…

بسیاری، کالاهای فناوری اطلاعات و ارتباطات را قلب تپنده اقتصاد مدرن جهانی می‌‌‌دانند. همه‌گیری کووید-۱۹ و اجرای قرنطینه‌‌‌های گسترده در اقصی‌نقاط جهان، اهمیت کلیدی کالاهای فناوری اطلاعات و ارتباطات را بیش از پیش آشکار کرد. در این برهه حساس تاریخ مدرن، کسب‌وکارها بیش از پیش به سمت دورکاری و ایجاد دفاتر خانگی سوق یافتند؛ امری که تنها با دیجیتالیزه شدن عملیات و خدمات ممکن شد. از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، شاهد افزایش چشمگیر ۱۳.۵درصدی در واردات کالاهای فناوری اطلاعات و ارتباطات بودیم، به‌‌‌ویژه در بخش…

دنیای‌اقتصاد: حملات مداوم به کشتی‌‌‌های کانتینری در دریای سرخ باعث می‌شود که حامل‌‌‌های کشتیرانی، واردکنندگان و صادرکنندگان جهانی، مسیرهای تجاری و برنامه‌‌‌های تجاری خود را در اوایل سال ۲۰۲۴ بازنگری کنند. از اواسط نوامبر، شبه‌نظامیان حوثی در واکنش به جنگ بین اسرائیل و فلسطین به کشتی‌‌‌های کانتینری در دریای سرخ حمله کردند. در پاسخ به این حملات، ایالات متحده، بریتانیا، چین و سایر کشورها نیروهای دریایی را برای کمک به محافظت از کشتی‌‌‌هایی که بین اروپا و آسیا سفر می‌کنند، اعزام کرده‌اند.

جهانی‌سازی طی ۷۰ سال اخیر و پس از جنگ جهانی بیش از هر زمان دیگری در تاریخ رشد داشته است و یکی از پایه‌های این مقوله رشد تجارت است. رشد تجارت جهانی و توسعه قوانین مرتبط با آزادسازی سرمایه‌گذاری و اتصال بازارهای مالی باعث شد حوادث سیاسی و طبیعی و... در یک نقطه از جهان با سهولت و سرعت بیشتری به سایر نقاط جهان سرایت کند، و این یعنی افزایش منابع بروز ریسک در سطح جهان، ریسک‌هایی که به لطف جهانی‌سازی قابلیت انتقال از نقطه‌ای به نقطه دیگر را پیدا کرده‌اند و به لطف توسعه ارتباطات و شبکه جهانی اینترنت،…

دنیای اقتصاد - گروه اقتصاد بین‌الملل: سال جدید برای پرترددترین مسیرهای کشتیرانی جهان خوشایند نبوده است. حوثی‌های یمن در هفته‌های اخیر کشتی‌هایی مرتبط با اسرائیل و حامیانش را که از طریق تنگه باب‌المندب وارد دریای سرخ می‌شوند، مورد هدف قرار داده‌اند. این حملات باعث شده‌اند که کشتی‌ها از مسیر خود منحرف شده و از سواحل جنوب آفریقا عبور کنند. این امر موجب کاهش ۴۰درصدی حجم تجارت از طریق کانال سوئز شده است. حجم تجارت از طریق کانال پاناما هم از ماه نوامبر تاکنون ۳۰درصد کاهش یافته است.

دنیای اقتصاد-پیمان قناعتی‌فرد: در هفته‌های اخیر، حملات موشکی و پهپادی به کشتی‌های باری که از دریای سرخ عبور می‌کنند، بزرگ‌ترین اختلال را در تجارت‌جهانی از زمان همه‌‌‌‌‌گیری کووید-۱۹ ایجاد‌کرده است. با وجود تاخیر در عرضه، شاهد آن هستیم که قیمت نفت به طرز شگفت‌‌‌‌‌انگیزی ثابت مانده‌است. به گزارش الجزیره، در واکنش به جنگ اسرائیل علیه غزه، مبارزان یمنی که شمال یمن و خط ساحلی غربی آن را کنترل می‌کنند، موجی از حملات را به کشتی‌‌‌‌‌ها در دریای سرخ آغاز کرده‌‌‌‌‌اند. آنها با هدف قرار‌‌‌‌‌دادن کشتی‌هایی که با اسرائیل ارتباط دارند،…

در سه‌دهه اخیر گسترش جهانی شدن و پراکندگی بین‌المللی تولید به‌واسطه جهش‌‌‌های فناورانه در صنعت حمل‌ونقل و ICT، به شکل‌‌‌گیری سازمان نوین تولید و تجارت جهانی به نام زنجیره‌‌‌های جهانی ارزش (GVCs) منجر شد. گسترش GVCs، در کنار کمک به افزایش بهره‌‌‌وری، درآمد سرانه و رفاه کشورها، عاملی برای همگرایی، گسترش برون‌سپاری فرامنطقه‌‌‌ای تولید و البته وابستگی متقابل میان اقتصادهای بزرگ و کوچک بوده است. در همین حال، با وجود تمام منافعی که مشارکت در GVCs برای کشورها به ارمغان آورده، ناگزیر آسیب‌پذیری آنها…

تنگه باب‌المندب، گلوگاه باریکی که دریای سرخ را به اقیانوس هند متصل می‌کند، در سال‌های اخیر به جبهه جدیدی برای شطرنج پیچیده خاورمیانه تبدیل شده است. حوثی‌‌‌ها، گروه شبه‌‌‌نظامی شیعه که کنترل بخش‌‌‌های زیادی از غرب یمن را در اختیار دارند، با حمله به کشتی‌‌‌های تجاری در این تنگه، تلاش می‌کنند فشار بر اسرائیل را افزایش دهند، اما فراتر از آن می‌کوشند در بازی بزرگی نقش ایفا کنند که از سال ۲۰۱۴ تاکنون برای ورود به آن آماده می‌شوند. در این بازی بزرگ، نقش حوثی‌ها چیست و تا چه اندازه این نقش را ایفا…

دنیای اقتصاد-علیرضا کتانی: اندونزی به‌عنوان چهارمین کشور پرجمعیت جهان در سال‌های اخیر رشد اقتصادی زیادی را تجربه کرده است. تخمین زده می‌شود اندونزی در سال۲۰۲۴ به هفتمین اقتصاد بزرگ دنیا با تکیه بر معیار قدرت خرید تبدیل شود. اندونزی سال‌هاست که مقصد خوبی برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی شده و بخش عمده رشد اقتصادی خود را مدیون تجارت بین‌المللی با جهان است. این کشور در سال‌های پایانی دهه۹۰ میلادی با وقوع بحران مالی شرق آسیا از تورم و بدهی بالا رنج می‌برد.

دنیای اقتصاد: تنها چند ساعت از سال ۲۰۲۴ گذشته بود که ایران یک ناو جنگی به نام ناوچه البرز را به دریای سرخ اعزام کرد. فارن پالیسی در گزارشی تحلیلی نوشت: ورود البرز به دریای سرخ خبر بسیار بدی برای کشتیرانی بود، زیرا در حال حاضر کشتی‌‌‌ها در دریای سرخ با بحران حملات ارتش یمن به کشتی‌‌‌های تجاری مواجه هستند و روزهای اول سال نیز نیروهای یمنی حملاتی را علیه کشتی‌‌‌ها انجام دادند.

دنیای اقتصاد: در ماه‌های اخیر زنجیره‌های عرضه جهانی سرانجام پس از سه سال اختلال ناشی از همه‌گیری و حتی انسداد کوتاه کانال سوئز بهبود یافتند. اما«مارکو فورجیون» مدیرکل موسسه صادرات و تجارت بین‌الملل با اشاره به حوادث دریای سرخ گفت: «زنجیره‌های عرضه جهانی به‌عنوان سلاح مورد استفاده قرار می‌گیرند.» تاکنون، مشکلات موجود در دریای سرخ، زنجیره تامین جهانی را به آن میزانی که بیماری همه‌گیر ایجاد کرد، مختل نکرده است. فورجیون گفت: «اما ما به این سمت می‌رویم.»

اقتصاد جهان مانند همیشه به کشتیرانی متکی ا‌ست و حدود ۸۰درصد تجارت جهانی از طریق دریا صورت می‌گیرد. تحولات اخیر دریای سرخ و حمله نیروهای نظامی یمن به برخی کشتی‌های تجاری، موضوع «امنیت تجارت دریایی» را در صدر توجهات فعالان اقتصادی در سراسر جهان قرار داده است. تجارت پدید‌ه‌ای است که به‌شدت به جنگ و ناامنی حساسیت دارد. دریای سرخ، به‌واسطه ترافیک ۱۲ تا ۱۵درصدی تجارت جهانی و ۳۰درصدی حمل کانتینری، یک مسیر مهم ترددی است و متعاقب تحولات اخیر نگرانی‌های جدی برای کشورهای مختلف به‌وجود آمده است. در کنار…

محمدحسین شاوردی: گزارش اخیر مجمع جهانی اقتصاد، به‌وضوح از بازتعریف زنجیره‌های جهانی ارزش و امکان‌‌‌های جدید این تحول برای بازیگران علاقه‌مند به مشارکت در اقتصاد جهان سخن گفته است. عبارت سیم‌‌‌کشی مجدد تجارت جهانی که در این گزارش مورد تاکید قرار گرفته، به‌روشنی فرصت‌‌‌های ورود به بازی تجارت جهانی را برای بازیگران تازه و قدیمی بیان می‌کند.

۱. مقدمه : برآورد سازمان‌های بین‌المللی نشان می‌دهد ۵۵ تا ۷۰‌درصد تجارت جهانی اکنون در بستر زنجیره‌‌‌های جهانی ارزش (از این پسGVCs ) انجام می‌شود و سهم تجارت سنتی به طور خوش‌بینانه به ۳۰ تا ۴۵‌درصد رسیده است که آن هم چشم‌اندازی نزولی دارد. در حالی اغلب کشورها، حتی کشورهای در حال توسعه، در تکاپوی بهره‌برداری از ظرفیت‌های GVCs هستند که اهمیت GVCs در اقتصاد ایران آن‌طور که باید درک نشده و اغلب سیاست‌ها، مطالعات و فعالیت‌های اقتصادی همچنان بر تولید و تجارت سنتی متمرکز هستند و در سیاستگذاری‌‌‌ها…

دنیای اقتصاد - گروه اقتصاد بین‌الملل: چشم‌انداز تجارت جهانی در سال ۲۰۲۴ همچنان «نامطمئن» و «بدبینانه» خواهد ماند. کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد) در گزارش «به‌روزرسانی تجارت جهانی» که اخیرا منتشر شد، این موضوع را تایید کرده است. این گزارش با توجه به عواملی مانند تنش‌های ژئوپلیتیک، افزایش بدهی‌ها و آسیب‌پذیری گسترده اقتصاد جهانی، نسبت به تجارت جهانی در سال ۲۰۲۴ بدبین است.

ایرنا: رئیس جمهوری فرانسه ضمن انتقاد از سیاست های آمریکا در زمینه تجارت جهانی، تاکید کرد که با مذاکره برای یک 'توافق گسترده تجاری' میان اتحادیه اروپا و آمریکا موافق نیست.

ايسنا: رقم واردات رسمی لوازم آرایشی و بهداشتی از ۱۱ میلیون دلار در ماه نخست سال جاری گذشت.