اصلاحات اقتصادی

دنیای اقتصاد: ادبیات جراحی اقتصادی، اشاره به اقدامات سریع و دردآور برای حصول به نتایج مطلوب در اقتصاد دارد اما این شکل از اقدامات از بدو اجرا در دهه‌۸۰ میلادی تاکنون موفقیت چندانی در کشورهای مختلف دنیا نداشته‌است. جراحی اقتصادی، بی‌توجه به پتانسیل‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یک کشور فقط به دنبال از بین بردن ناترازی‏‏‏‏‌ها در یک عملیات مالی و با نگاه به متغیرهای اسمی است. در بیست‏‏‏‏‌ویکمین نشست هیات‌نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، احمد میدری به نکوهش این سیاست پرداخت و تغییر نگاه را راهکار اصلی درمان…

دنیای اقتصاد: دو جامعه شناس در نشست «هم‌اندیشی برای اقتصاد ایران» راهکارهای ترمیم سرمایه اجتماعی را تشریح کردند. مریم زارعیان در این نشست، بهبود سرمایه اجتماعی را از سه مجرای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی لازم دانست. محسن گودرزی از دیگر سخنران این نشست شکاف عمیق بین دولت و ملت، کاهش سرمایه اجتماعی، افول اخلاق و گرایش‌های دینی و رشد احساس زوال اجتماعی را به‌عنوان چالش‌های بزرگ کشور مطرح کرد. او پیشنهاد کرد که بازسازی اعتماد از مجرای سیاسی شروع شود؛ زیرا نتایج آن در کوتاه‌مدت قابل مشاهده است.

قطع برق و تبدیل زمان‌بندی آن به امری روتین، سرانجام وضعیت ناترازی را در هاله‌‌‌ای از ابهام فروبرده است. این وضعیت که در دل خود کاهش رشد اقتصادی، افزایش ریسک‌‌‌های صنعتی و گسترش نااطمینانی را به همراه می‌‌‌آورد، یکی از مسائلی است که تعجیل در حل و فصل چالش ناترازی انرژی در کشور را ضروری می‌‌‌سازد. البته در بسیاری از پیشنهادها، خواه ناخواه بحث به اصلاحات قبلی و شیوه‌‌‌های تنظیم بازار انرژی در ایران ختم می‌شود. در روزهایی که با سالگرد وقایع آبان ۹۸ و اصلاح نه‌چندان موفق قیمت بنزین مصادف است، موضوع…

دنیای اقتصاد: نرخ تورم ماهانه آرژانتین در ماه اکتبر به سطح ۲.۷درصد رسید که کمترین میزان در سه‌سال اخیر محسوب می‌شود؛ درحالی‌که تورم ماهانه آرژانتین در زمان روی کار آمدن خاویر میلی، رئیس‌جمهور کنونی در حدود ۱۳درصد بود، اما اجرای سیاست‌های اصلاحات اقتصادی و کنترل هزینه‌ها باعث شد که نرخ تورم در این کشور روند نزولی داشته باشد. اقتصاددانان تاکید می‌کنند که دلیل اصلی بالا بودن تورم در اقتصادها کسری بودجه و تامین آن از منابع بانک مرکزی است. خاویر میلی تلاش کرده است که در ماه‌های اخیر هزینه‌های دولت را به‌شدت کاهش…

دنیای‌اقتصاد: ویتنام در سال۲۰۲۳ با تولید ناخالص داخلی ۴۳۳.۳ میلیارد دلار به پنجمین اقتصاد بزرگ جنوب شرق آسیا تبدیل شد. براساس گزارش پژوهشکده پولی و بانکی پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که اقتصاد این کشور در سال‌های آینده به رشد خود ادامه خواهد داد و جایگاه خود را در سطح جهانی بهبود خواهد بخشید. این در حالی است که تا سال۱۹۸۶، تورم در کشور ویتنام به ۴۵۳.۳درصد رسید و حدود ۶۰درصد از جمعیت آن زیر خط فقر بودند. اصلاحات اقتصادی در سال۱۹۸۶ نقش مهمی در رشد اقتصادی این کشور ایفا کرده است.

دنیای اقتصاد: آرژانتین با حجم عظیمی از احکام قضایی مواجه است که می‌تواند چالشی بزرگ در مسیر اصلاحات اقتصادی خاویر میلی، رئیس‌جمهور این کشور باشد. در حال حاضر، بسیاری از پرونده‌ها درباره سیاست‌های دولت‌های قبلی، از جمله مصادره‌ها و تغییرات بدهی‌ها، در دادگاه‌های ایالات متحده و اروپا در حال نهایی شدن هستند. حکم ۱۶میلیارد دلاری که به نفع سهامداران سابق YPF که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های انرژی این کشور است توسط دادگاه نیویورک صادر شده، از بزرگ‌ترین موارد احکام مذکور است. علاوه بر این، پرونده‌های متعدد دیگری نیز…

اقتصاددانان اغلب در پشت صحنه کار می‌کنند و سیاست‌هایی را شکل می‌دهند که بر زندگی میلیون‌ها نفر تاثیر می‌گذارد. با این حال، تنها در مواقع بحران، نفوذ و مسوولیت اجتماعی آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ایران امروز که با چالش‌های پیچیده اقتصادی، اجتماعی و حاکمیتی مواجه است، اقتصاددانان باید نقش خود را بازنگری کنند، از یافته‌ها و نگرش‌های دیگر علوم بهره ببرند و حدود ورود خود را به این معنا که جامعه تا چه میزان ظرفیت دریافت اصلاحات اساسی را خواهد داشت و نقطه اعتدال کجاست، درک کنند و به مجاری اصلی…

در دنیای امروز، جایی‌که تغییرات اقتصادی و سیاسی با سرعت سرسام‌‌‌‌‌‌‌آوری رخ می‌دهد، سرمایه‌گذاری به یک فعالیت پیچیده و حساس تبدیل شده‌است. دیگر نمی‌توان با خرید و فروش یک دارایی یا سهم به تنهایی به موفقیت دست‌یافت. سرمایه‌گذاری در شرایط کنونی، بیشتر شبیه به بازی شطرنج است که هر حرکت اشتباه می‌تواند به شکست بزرگی منجر شود.

اگر اتخاذ تصمیمات پیچیده کار سختی نبود، بستنی‌فروش‌ها رئیس‌جمهور، فلافل‌فروش‌ها وزیر اقتصاد و نداف‌‌‌ها دیپلمات یا ژنرال می‌‌‌شدند. این مقدمه‌‌‌ کوتاه، زمانی به ذهنم خطور کرد که متن سخنان پزشکیان در دفاع از لایحه بودجه‌‌‌ ۱۴۰۴ را مرور می‌‌‌کردم: «احتمال اختصاص ۱۳۰‌هزار میلیارد تومان به واردات بنزین در سال آینده.»

بررسی شواهدی از اصلاحات مقررات تجاری در روسیه حقایق جالبی را در مورد نقش و اثر نهادها در پیشبرد اهداف آزادسازی‌های اقتصادی و تجاری آشکار می‌سازد. با استناد به اجرای نامتوازن اصلاحات و آزادسازی مقررات تجاری در سراسر مناطق روسیه با نهادهای مختلف حاکمیتی اثرات نابرابر آزادسازی مشخص می‌شود. قوانین آزادسازی در مناطق محلی با نهادهای حاکمیتی بهتر و شفاف‌تر، جمعیت آگاه‌تر، تمرکز صنعت بالاتر و استقلال مالی قوی‌تر به‌طور موثرتر اجرا شد. در نتیجه، آزادسازی اثر مثبت قابل‌توجهی بر عملکرد شرکت‌های کوچک و…

دنیای اقتصاد -مرضیه احقاقی: فعالان صنعتی و صادرکنندگان در طول سال‌های گذشته همواره خواستار اصلاح شرایط اقتصادی و تک‌نرخی‌شدن قیمت دلار با هدف ارتقای حضور در بازار جهانی بوده‌اند. بودجه‌ سال‌۱۴۰۴ موضوع اجرای اصلاحات تدریجی ارزی را مجددا مطرح کرده‌است. رئیس دولت چهاردهم در جریان تقدیم لایحه بودجه ‌به نمایندگان مجلس شورای‌اسلامی به موضوع اصلاح نظام ارزی کشور تاکید کرد. در کلیات مطرح‌شده بودجه ‌سال‌آتی، نرخ ارز ترجیحی برای تامین کالاهای اساسی، ثابت‌مانده اما به افزایش تدریجی نرخ تسعیر کالاهای اساسی متناسب با تورم تاکید…

رشد اقتصادی و تغییرات ساختاری در ۳ دهه سرنوشت‌ساز، چین را از یک کشور فقیر به بزرگ‌ترین اقتصاد تجاری جهان تبدیل کرده است. به‌عنوان فردی فارغ‌التحصیل در رشته برنامه‌ریزی اقتصادی از دانشگاه اقتصاد پکن که از سال ۱۹۹۰ تا به امروز در جایگاه یک فعال اقتصادی و شاهد پیشرفت چشمگیر چین حضور داشته‌ام، بر خود لازم دانستم تحلیل‌های خود را با هموطنانم به اشتراک بگذارم تا رهنمودی برای شکوفایی اقتصاد کشورمان باشد.

دنیای اقتصاد: اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده که از مهم‌ترین آنها می‌توان به ناترازی‌های ساختاری، کسری بودجه بالا، تورم پایدار، تحریم‌های بین‌المللی، و نوسانات بازار سرمایه اشاره کرد. عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس به‌صراحت به مشکلات عمده اقتصادی کشور اشاره کرد و به نقش این مشکلات در تنگنای مالی و محدودیت دولت در اقدامات اصلاحی پرداخت.

ايسنا: وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: باید بپذیریم، چاره اصلی در انجام اصلاحات جدی اقتصادی و تلاش برای کاهش تحریم‌ها است.

دنیای اقتصاد: سومین نشست از مجموعه نشست‌های «هم‌اندیشی برای اقتصاد ایران» به میزبانی گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» و با ارائه مسعود نیلی برگزار شد. این اقتصاددان با اشاره به چالش‌های اساسی اقتصاد، استراتژی لازم برای گام برداشتن به سوی اصلاحات اقتصادی را تشریح کرد. او در این نشست سه سوال کلیدی را در رابطه با راهکارهای اصلاحات اقتصادی مطرح کرد: اینکه در فرآیند اصلاح، کدام ناترازی اقتصادی باید در اولویت اصلاحات قرار داده شود؟ اصلاحات در چه مقیاسی انجام شود؟ و سوال آخر اینکه با توجه به باقی ماندن ناترازی مادر…

برای پی‌بردن‌ به وضع اقتصادی کشور نیازی به تحلیل‌های پیچیده اقتصادی نیست. هر شهروند عادی با گوشت و پوست خود حس می‌کند که وضعیت معیشتی وی در سال‌های اخیر بهتر نشده و چشم‌اندازی هم برای بهبود آن با ادامه وضع موجود متصور نیست. مسوولان دولتی گرچه ممکن است آشکارا اذعان نکنند، اما به خوبی می‌دانند که مشکلات عدیده ناظر بر ناترازی‌های مالی مدت‌هاست که از آستانه بحران عبور کرده است.

دولت چهاردهم در شرایطی آغاز به کار کرده است که ارائه راهکارها یا بسته‌‌های سیاستی برای مدیریت اثرات بحران‌ها و ناترازی‌ها در عرصه‌‌های گوناگون، ضرورتی گریزناپذیر است. طی سال‌های گذشته، تحت‌تاثیر عوامل مختلف از جمله لزوم ارائه راهکارهای فوری برای مسائل ضروری جاری؛ بارها مشاهده شده است که سیاستگذاری از حالت فعال، منطقی و نظام‌‌مند، تبدیل به سیاستگذاری واکنشی و انفعالی شده و این امر منجر به هدررفت منابع کمیاب، تنش‌‌آفرینی، تشدید بحران و ناترازی، بروز پیامدهای ناخواسته و پیش‌بینی نشده و در نهایت…

دنیای اقتصاد: بسیاری از اقتصادانان با توصیه به آغاز هرچه سریع‏تر اصلاحات اقتصادی از جایی در «درون اقتصاد» بر این نکته پافشاری می‏کنند که می‏توان با تدارک چترهای حمایتی، این اصلاحات را با منطق معمول اقتصاد سیاسی، سازگار کرد. این توصیه‌ها اغلب یک حفره نظری جدی دارند: برای شکاف‏های‏‏ عمیق فرهنگی و اجتماعی، در قیاس با اقتصاد، وزن چندانی قائل نمی‏شوند. به‏لحاظ نظری، نقش ثانویه قائل شدن برای مسائل فرهنگی-اجتماعی با بینش متعارف اقتصاد سیاسی در شرایط نرمال سازگار است. با این حال، این بینش متعارف در جوامع قطبی‏شده…

در ۳۱ ژانویه۱۹۹۰ رستوران زنجیره‌ای مک‌دونالد اولین شعبه خود را در مسکو افتتاح کرد. تصویر طاق طلایی در میدان پوشکین و مشتریان صف‌کشیده در برابر شعبه این رستوران آمریکایی، تصویری استثنایی از سرمایه اجتماعی ویران‌شده کمونیسم در پایان دهه۱۹۹۰ نبود. همان‌طور که ادوارد شواردنادزه در سال۱۹۸۴ به میخائیل گورباچف ​​گفته بود، به‌نظر می‌رسید که «همه چیز پوسیده است و باید تعویض ‌شود.» مساله، فقط اقتصاد نبود، اقتصاد تنها جنبه‌های مادی بحران‌ را به نمایش می‌گذاشت.

صحبت از اصلاحات اقتصادی در ایران هر روز شدت می‌گیرد و بحث بر سر چند و چون‌ گذار و نحوه بده‌بستان دولت و جامعه در جریان اصلاحات، بخش اعظم مباحث را تشکیل می‌دهد. بخشی از موافقان اصلاحات با یادآوری ناترازی‌‌‌های گسترده اقتصادی، دور شدن دولت از رویکردهای پوپولیستی در سیاستگذاری را کلید موفقیت دولت برای گشودن قفل اقتصاد ایران می‌‌‌دانند.

تکرار همیشه ملال‌آور نیست. وقتی در مورد مهم‌ترین مسائل کشور صحبت می‌کنیم که سال‌هاست اصلاح آنها به تعویق افتاده، هرچه بیشتر تکرار کنیم و زوایای پیدا و پنهان مسائل را باز کنیم، امید به حل آنها بیشتر می‌شود.

امروز بیش از هر زمان دیگری از مواجهه دولت با ناترازی‌ها سخن به میان می‌آید و متعاقب آن عده‌ای بر ضرورت انجام جراحی اقتصادی تاکید می‌کنند و عده‌ای دیگر آن را پوست خربزه‌ای زیر پای دولت جدید قلمداد می‌کنند. رئیس‌جمهور محترم، استاد و پزشک حاذقی است که با حکمت نهج‌البلاغه نیز آشناست و اخیرا در مشهد اعلام کرد که «ما مریض را بدون اخذ رضایت عمل نمی‌کنیم و اگر بخواهیم جراحی اقتصادی انجام دهیم، با رضایت مردم خواهد بود.» پرواضح است که کشور بیش از هر زمان دیگری نیازمند مداخلات توسعه‌ای و اصلاحات اقتصادی…

دنیای اقتصاد-زینب طاری: وزارت نیروی دولت چهاردهم وارث انبوهی از مشکلات صنعت برق است که اگرچه اغلب اهداف وزیر برای اصلاح وضعیت به دولت‌‌‌های گذشته بسیار شبیه است، اما مساله مهم برنامه‌‌‌های مورد نظر برای دستیابی به این اهداف است و شاید مهم‌ترین برنامه‌ای که از سوی کارشناسان مورد تاکید قرار می‌گیرد، جذب سرمایه‌گذاری در حوزه تولید، انتقال و توزیع است که باید با ‌سازوکارهای متناسب با شرایط امروز کشور تدوین شود؛ چرا که تجربه نشان داده که طرح اعدادی غیر‌واقعی بیشتر از آنکه کارنامه بهتری رقم بزند، سرمایه‌گذار را به بیراهه می…

پرهام پهلوان: یکی از چالش‌‌‌های اقتصادی مهم حل‌نشده کشور در سطح کلان، مساله نظام بانکی است که امروز، با شبکه‌‌‌ای از مشکلات در هم‌‌‌تنیده روبه‌‌‌روست. واحد‌‌‌های تولیدی و صنعتی که در سال‌ها گذشته‌‌‌ با تورم، افزایش نامرتب و دائمی هزینه‌‌‌های تولید و سرکوب قیمتی مواجه بوده‌‌‌اند، انتظار دارند شبکه بانکی سرمایه در گردش آنها را تامین کند. شبکه بانکی همیشه به‌عنوان راهکاری برای تامین مالی تولید و صنعت در کشور مورد تاکید بوده است، در حالی که تولیدکنندگان از وضعیت تسهیلات‌‌‌دهی رضایت ندارند و از شبکه بانکی انتظار…

هم‌زمان با روی کار آمدن دولت جدید، نظرات و دیدگاه‌‌‌های متعددی در خصوص ضرورت اصلاحات و اقدامات اقتصادی در ابعاد مختلف منتشر شده است.‌‌‌ این نوشتار به‌دنبال ارائه صورت‌‌‌بندی دقیقی از وضعیت فعلی بانکداری بین‌المللی ایران است تا بتواند مبنایی برای «تشخیص» و «تعریف» مسائل موجود و «تجویز» راهکارهای مناسب در چشم‌‌‌انداز آتی فراهم کند. اگرچه بانک‌های مرکزی در کشورهای مختلف طیف متنوعی از وظایف را برعهده دارند، اما در حوزه بانکداری بین‌المللی، نظام بانکی با محوریت بانک‌مرکزی همواره دو کارکرد اساسی دارد:

دنیای اقتصاد: به‌دلیل ابهامات در سامانه‌های جامع تجارت و متقاضیان داده، بخشی از بارنامه‌ها به‌صورت صوری صادر می‌شود و بار مالیاتی آن بر دوش بنگاه‌های تولیدی قرار می‌گیرد و نفع آن به جیب قاچاقچیان ضایعات، سوخت و سایر کالاهای تولیدی می‌رود. عدم‌النفع این فرآیند به جامعه تحمیل می‌شود و رفاه مردم را کاهش می‌دهد. در این بین با بررسی‌های میدانی مشخص شد تعداد بارنامه‌های ثبتی بنگاه‌های اقتصادی در سامانه جامع تجارت با سامانه متقاضیان داده همخوانی ندارد.

دنیای‌اقتصاد: در دیدار وزیر اقتصاد با اعضای کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی، ناترازی‌های بانکی به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور مطرح شد. عبدالناصر همتی بر ضرورت اصلاحات ساختاری و همکاری همه‌جانبه برای رفع این مشکلات تاکید و خاطرنشان کرد که با اراده و همفکری، می‌توان بر این موانع غلبه کرد. همتی همچنین بر اهمیت اولویت‌بندی مشکلات و ارائه راهکارهای عملی و فوری برای بهبود وضعیت نظام بانکی تاکید کرد. وزیر اقتصاد با اشاره به وام ازدواج، خواستار تسهیل شرایط دریافت آن برای جوانان شد و پیشنهاد…

هفته پیش رئیس‌جمهور، مسعود پزشکیان، در اولین مصاحبه تلویزیونی خود لازمه رسیدن به رشد اقتصادی ۸درصدی را که به دولت او از برنامه هفتم به ارث رسیده است، سرمایه‌گذاری حداقل ۲۰۰میلیارد دلاری دانست. بر مبنای مشورت‌هایی که به او داده شده بود، وی معتقد بود نیمی از این مبلغ درون کشور موجود است و برای نیمی دیگر باید چاره‌ای بیندیشند. در این مقاله، این جمله کوتاه را بهانه قرار می‌دهیم و بررسی می‌کنیم که آیا کمبود اقتصاد این کشور فقط ۲۰۰میلیارد دلار است؟

دنیای اقتصاد: با آغاز دولت چهاردهم بار دیگر صحبت‌ها درباره اصلاحات اقتصادی و رفع ناترازی‌ها بر سر زبان‌ها افتاده است. نکته قابل تامل در این رابطه این است که وجه غالب این سخنان، پویایی و اثرگذاری ناترازی‌ها بر یکدیگر است. به بیان دیگر، اغلب ناترازی‌ها با یکدیگر ارتباطی نزدیک دارند و به همین دلیل، برای رفع این ناترازی‌ها باید دیدی جامع نسبت به همه آنها داشته باشیم. برای مثال، ناترازی برق باعث قطع برق صنایع و کاهش میزان تولید کشور می‌شود. قطع متناوب برق صنایع باعث ناتوانی آنها در پرداخت دستمزد کارکنان خود…

در دنیایی که به سرعت در حال تغییر است و فشارهای اقتصادی و اجتماعی بر جوامع مختلف رو به افزایش است، یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در سیاست‌های اقتصادی، ایجاد و تقویت اعتماد عمومی و مشارکت فعال مردم در فرآیندهای تصمیم‌گیری است. نهادهای مدنی، به‌عنوان بازیگران کلیدی در این فضا، می‌توانند با ایجاد پیوندی قوی بین جامعه و دولت، نقشی حیاتی ایفا کنند.