چشم‌انداز سرمایهگذاری خارجی در سلطنت عمان
تصویب قانون جدید سرمایهگذاری خارجی در سال ۲۰۲۰ گام مهمی در جهت جذب بیشتر سرمایهگذاری مستقیم خارجی در عمان بود. مناطق ویژه اقتصادی نیز نقش مهمی در جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی داشته‌اند. سه منطقه آزاد عمان قوانین تجاری جذابی برای سرمایهگذاران خارجی ارائه می‌کنند که به موجب آن سرمایهگذاران خارجی می‌توانند به مدت ۳۰ سال مالکیت ۱۰۰درصدی داشته باشند و فعالیت‌های آنان معاف از مالیات خواهد بود که این موضوعات محیطی اطمینان‌بخش را برای معامله‌گرانی که به دنبال دسترسی به بازارهای منطقه شورای همکاری، اروپا و آفریقا هستند، فراهم می‌آورد.
عمان همچنین مشوق‌‌‌‌های جدید شامل معافیت‌‌‌‌های مربوط به هزینه‌‌‌‌های خاص و الزامات عملیاتی را برای پروژه‌‌‌‌های در دست انجام در مناطق کمتر توسعه‌‌‌‌یافته عمان معرفی کرده است که این خود تعهد دولت را برای تسهیل رشد تجارت نشان می‌دهد. عمان در حال برداشتن گام‌‌‌‌های مهمی در تنوع بخشیدن به اقتصاد خود فراتر از نفت است و بر جذب سرمایهگذاری خارجی در بخشهای تولید، لجستیک، گردشگری، خدمات مالی و املاک و مستغلات تمرکز دارد. در سال ۲۰۲۲، حجم سرمایهگذاری مستقیم خارجی (FDI) به ۴۳.۲درصد از تولید ناخالص داخلی عمان رسید، که نشانه روشنی از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های اقتصادی رو به رشد این کشور عربی است.
سرمایهگذاری مستقیم خارجی تا پایان سال ۲۰۲۳ با سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی که از سوی انگلیس، آمریکا، چین، امارات متحده عربی، کویت، قطر و بحرین انجام شد، ۳.۷۸ درصد رشد داشت. همچنین پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۲۰۲۴ به میزان ۱.۲درصد رشد داشته باشد. در سال‌جاری میلادی و همچنین سال‌های آتی جذب سرمایهگذاری خارجی در پروژه‌‌‌‌های ریلی، جاده‌‌‌‌ای، انرژی‌‌‌‌های تجدیدپذیر و مسکن قابل پیش‌بینی خواهد بود. طرح‌های جدید شامل ساخت چند پروژه زیرساختی ریلی و فرودگاهی مانند پروژه ریلی حفیت است که صحار در عمان را به العین و ابوظبی در امارات متحده عربی متصل می‌کند و همچنین شبکه متروی برنامه‌ریزی شده برای شهر مسقط است.
عمان همچنین آکادمی سلطنتی مدیریت را با تمرکز بر ایجاد قابلیتهای رهبری و مدیریت راهاندازی کرده است. این آکادمی قصد دارد از ابتکارات متنوع‌سازی و توسعه اقتصادی عمان از طریق کسب دانش، افزایش مهارت و رشد سرمایه انسانی حمایت کند. دولت عمان صندوق آینده به ارزش ۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار را در سال ۲۰۲۴ برای سرمایهگذاری در بخشهای راهبردی و حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط و استارت‌آپ‌ها راهاندازی کرده است. صندوق تازه‌تاسیس در هشت بخش راهبردی سرمایهگذاری خواهد کرد: گردشگری، تولید، انرژی سبز، فناوری اطلاعات و ارتباطات، بنادر و لجستیک، معدن، شیلات و کشاورزی.
عمان همچنین تحول در بخش دیجیتال را دنبال می‌کند و خدمات سرمایهگذاری را از طریق ابتکاراتی مانند پلتفرم تجاری عمان بهبود می‌بخشد. وزارت تجارت، صنعت و توسعه سرمایهگذاری عمان متعهد به بهبود ارتباطات، کارآیی عملیاتی و خدمات مشتریان از طریق پلتفرم‌‌‌‌های الکترونیکی راهاندازی شده است و با استفاده از این پلتفرم‌ها ارزشی که برای سرمایهگذاران ایجاد می‌شود، قابل رویت است.
در همین حال سلطنت عمان برای جذب سرمایه‌‌‌‌های مستقیم خارجی بیشتر باید با موانعی از جمله ادامه تمرکز بر سوخت‌های فسیلی مقابله کند. صادرات نفت همچنان بیش از ۳۰درصد از تولید ناخالص داخلی عمان، ۶۰درصد از صادرات و بیش از ۷۰درصد درآمد دولت را تشکیل می‌دهد و اقتصاد را در برابر نوسانات قیمت و تقاضای جهانی آسیب‌پذیر می‌کند. ساده‌سازی فرآیندها و کاهش تشریفات اداری می‌تواند به جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی بیشتر کمک کند. برای مقابله با این چالش‌‌‌‌ها، عمان با اجرای اصلاحات برای تسهیل مقررات، ارائه انگیزه‌های هدفمند، سرمایهگذاری در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه مهارت‌‌‌‌ها و ارتقای موقعیت راهبردی و محیط تجاری دوستانه، خود را برای جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی پایدار و متنوع‌‌‌‌تر، فراتر از حوزه‌های نفت و گاز، آماده می‌کند.
سرمایهگذاری در زیرساخت‌‌‌‌ها و مهارت‌‌‌‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) برای تبدیل آن به مقصدی جذابتر جهت جذب سرمایهگذاران خارجی که به دنبال استفاده از قابلیتهای دیجیتال پیشرفته هستند، گامی مهم برای دولت عمان به شمار می‌آید و در صورت تحقق این امر، این کشور مقصدی جذابتر برای سرمایهگذاری مستقیم خارجی پایدار خواهد بود.
بر اساس آنچه مطرح شد، به طور کلی، چشم‌انداز سرمایهگذاری مستقیم خارجی برای سال ۲۰۲۴، با حکمرانی باثبات، اصلاحات سیاستی و تنوع اقتصادی پایدار، مثبت به نظر می‌رسد. گفتنی است، جذب سرمایهگذاری خارجی در عمان، یکی از راه‌‌‌‌های اصلی تقویت اقتصاد این کشور به شمار می‌آید. عمان با داشتن موقعیت جغرافیایی راهبردی، پایگاه بندری و زیرساخت‌‌‌‌های مناسب، جذب سرمایهگذاری خارجی را در دستور کار خود قرار داده است. عمان با داشتن پتانسیل‌‌‌‌های بالقوه در حوزه‌های نفت و گاز و همچنین صنایع گردشگری، حمل‌ونقل و فناوری اطلاعات، فرصت‌های بسیاری برای جذب هر چه بیشتر سرمایهگذاری خارجی دارد و این کشور در آینده نیز مانند سال‌های اخیر می‌تواند مقصدی جذاب برای سرمایهگذاران خارجی محسوب شود. مرکز ملی آمار و اطلاعات عمان در فوریه ۲۰۲۴ اعلام کرد تا پایان سال ۲۰۲۲ مجموع سرمایهگذاری خارجی صورت گرفته در این کشور بیش از ۹۲ میلیارد دلار بوده که ۷۵.۹درصد آن یعنی رقمی در حدود ۷۰ میلیارد دلار در قالب سرمایهگذاری مستقیم خارجی صورت پذیرفته است. بیش از ۷۱درصد از سرمایهگذاری مستقیم خارجی در عمان در حوزه‌های نفت و گاز است.
