قطعنامه سازمان ملل برای کاهش شکاف در دسترسی به هوش مصنوعی

قطعنامه مذکور توسط نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد، فو کونگ، معرفی شد. او تاکید کرد که فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی نقش بسزایی در توسعه اجتماعی و اقتصادی کشورها ایفا می‌کنند. با این حال، کشورهای در حال توسعه هنوز نتوانسته‌اند به‌طور کامل از این فناوری‌ها بهره‌مند شوند. وی هدف اصلی قطعنامه را افزایش همکاری‌ها در زمینه ظرفیت‌سازی هوش مصنوعی دانست؛ امری که شامل تبادل سیاست‌ها، اشتراک دانش و انتقال فناوری از سوی کشورهای توسعه‌یافته می‌شود.

در حالی که دولت آمریکا نیز به این قطعنامه رای مثبت داده و از آن حمایت کرده است، اما طرف چینی معتقد است که این کشور به روح قطعنامه پایبند نیست. به گفته مقامات چینی، ایالات‌متحده با اقدامات مختلفی مانند محدودیت‌های سرمایه‌گذاری و ممنوعیت عرضه تراشه‌های پیشرفته به شرکت‌های چینی، سعی در کاهش سرعت پیشرفت چین در حوزه هوش مصنوعی دارد. از همین رو، نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد از آمریکا خواست تا با لغو این تحریم‌ها، مطابق با قطعنامه‌ای که از آن حمایت کرده است، عمل کند. وی تاکید کرد که این قطعنامه از کشورها می‌خواهد مزایای مثبت نرم‌افزارهای منبع‌باز، مدل‌های باز و داده‌های باز را در گسترش استفاده از هوش مصنوعی در نظر بگیرند.

ژو رونگشنگ، کارشناس مرکز امنیت بین‌المللی و استراتژی دانشگاه چینهوا، در گفت‌وگو با روزنامه گلوبال تایمز گفت: «این قطعنامه با اصول اصلی ابتکار حاکمیت جهانی هوش مصنوعی که توسط چین پیشنهاد شده، هماهنگ است. این اصول شامل حمایت چین از یک هوش مصنوعی انسانی و خیرخواهانه و همچنین موضع ثابت آن در تقویت همکاری برای کشورهای در حال توسعه است.» وی در توضیح این موضوع که چرا قطعنامه توانمندسازی پیشنهادی چین برای پل کاهش شکاف دیجیتال ضروری است، گفت: «قدرت‌های بزرگ در این زمینه نشانه‌هایی از افزایش رقابت نشان داده‌اند. اگر این روند ادامه یابد، ممکن است در آینده شکاف بین کشورهای بزرگ و کوچک یا بین کشورهای قوی و ضعیف از نظر فناوری افزایش یابد. فشارهای ایالات‌متحده علیه چین برای ایجاد فضای همکاری میان قدرت‌های بزرگ و بین قدرت‌های بزرگ و سایر کشورها مضر است.»

به عقیده طیف گسترده‌ای از کارشناسان، دموکراتیزه کردن هوش مصنوعی و گسترش مزایای آن ایده‌ای جذاب و مطلوب است، اما اجرای آن با چالش‌های اقتصادی و ژئوپلیتیک متعدد مواجه است. در حالی که آمریکا و اتحادیه اروپا علیه شرکت‌های بزرگ فناوری دعاوی ضدرقابتی مطرح می‌کنند، همچنان سعی در حفظ هژمونی فناورانه خود دارند. این تناقض‌ها نشان می‌دهد که مسیر دموکراتیزه کردن هوش مصنوعی همچنان پرچالش خواهد بود. بسیاری از محققان بر این عقیده هستند که تصویب این قطعنامه گامی مثبت در جهت تقویت همکاری‌های بین‌المللی و ظرفیت‌سازی در حوزه هوش مصنوعی است، اما برای دستیابی به اهداف بلندمدت آن، نیاز به تعهدات عملی و پایبندی کشورها به روح همکاری و اشتراک فناوری است.