«دنیای‌‌اقتصاد» بازار تولید و فروش عسل را بررسی کرد
اثر خشکسالی بر قیمت تمام‌شده عسل
تولید عسل در ایران در طول سال‌های اخیر با چالش‌ها و مشکلات متعددی همراه بوده که باعث شده است میزان برداشت این محصول کاهش محسوسی داشته باشد. یکی از بزرگ‌ترین مسائل حمایت ناکافی دولت از زنبورداران بوده که بر تولید و صادرات این ماده غذایی اثر منفی داشته است.
ایجاد زنجیره عسل، ورود بخش خصوصی به‌صورت هدفمند به این صنعت و تولید و بازاریابی به روش‌های مدرن و روز دنیا می‌تواند زمینه‌ساز رونق این صنعت در کشور باشد.
اما برای بهبود شرایط تولید و فروش این محصول در کشور و حتی تسهیل شرایط صادرات آن، اخیرا موضوع ایجاد بورس عسل در آینده نزدیک مطرح شده است. این موضوع را مرتضی حنفیه، مشاور وزیر جهاد کشاورزی اعلام و تاکید کرده است که بورس عسل در کنار ایجاد پایانه صادراتی به زنجیره ارزش این محصول کمک خواهد کرد.
اثرات خشکسالی
علیرضا صفاخو، کارشناس بازار زنبورداری و مدیر روابط‌عمومی اتحادیه سراسری زنبورداری کشور در گفت‌و‌گو با روزنامه «دنیای‌‌اقتصاد» تاکید کرد که میزان تولید و صادرات عسل کاهشی بوده است. وی گفت: «زنبورداران مشکلات زیادی برای تولید دارند، اما امسال گرم‌شدن پیش از موعد هوا که همراه با خشکسالی نیز بوده، جدید‌ترین مشکل آنها بوده و ممکن است در آینده همین موضوع سبب افزایش قیمت عسل شود.»
وی در ادامه آماری از تولید عسل ارائه داد و گفت: «طبق آخرین سرشماری که در سال ۱۳۹۸ انجام شد، تعداد ۹۸ هزار زنبورستان در کشور داریم که در مجموع ۱۰میلیون و ۶۰۰هزار کلنی زنبورعسل دارند. براساس این سرشماری حدود ۱۴۸هزار نفر به‌طور مستقیم در صنعت زنبورداری کشور مشغول فعالیت هستند. به‌دلیل شیوع کرونا، سرشماری سال ۱۳۹۹ انجام نشد و گزارش‌های استان‌ها از جمعیت آماری زنبورداران و تولید محصولات آنان، براساس خوداظهاری است.»
صفاخو در ادامه میزان تولید عسل و دیگر موادی را که از زنبور در سال ۹۸ تولید شده نیز اعلام کرد و گفت: «۱۱۲هزار و ۵۰۰تن عسل، ۳تن و ۳۰۰گرم ژل رویال، ۲۸۵تن گرده گل، ۱۲۴تن بره‌موم و ۲هزار و ۲۲۰تن موم در کشور در این سال تولید شد.»
مدیر روابط‌عمومی اتحادیه سراسری زنبورداری کشور در ادامه گفت: «ایران به لحاظ تعداد کلنی زنبورعسل و میزان تولید عسل در رتبه چهارم جهان قرار دارد.» براساس آمار ارائه‌شده از سوی این کارشناس چین، آمریکا، ترکیه و ایران رتبه‌های اول تا چهارم تولید عسل جهان را دارند.
قیمت تولیدات زنبور
عسل در بازار براساس میزان و بسته‌بندی‌های مختلف و همچنین نوع آن به فروش می‌رود. عسل‌های یک‌کیلویی و مرغوب بازار بین ۲۵۰ تا ۴۰۰هزار تومان فروخته می‌شود. در کنار آنها عسل‌هایی هم هستند که زنبورهای تولید‌کننده آنها از گرده گل‌های خاص مثل گون، آویشن و کنار تغذیه می‌کنند و بیشتر جنبه دارویی دارند. این دسته از عسل‌ها قیمتی بین ۳۰۰ تا ۴۵۰هزار تومان دارند.
علیرضا صفاخو در مورد قیمت دیگر فرآورده‌های زنبور عسل نیز گفت: «در بین فرآورده‌های زنبورعسل در بازار جهانی قیمت هر کیلوگرم ژل‌رویال بین ۲۰۰ تا ۳۰۰دلار است. در داخل کشور نیز هر کیلوگرم ژل‌رویال در بازار مصرف بین ۱۵ تا ۲۰میلیون تومان قیمت دارد.» مدیرروابط‌عمومی اتحادیه سراسری زنبورداری کشور در مورد کاربرد ژل‌رویال گفت: «اصلی‌ترین کاربرد مصرف ژل‌رویال همان افزایش سطح ایمنی بدن است. با وجود این موارد دیگری همچون افزایش تولید سلول‌های خونی، افزایش باروری، کاهش فشارخون و قند خون و... را نیز داراست، چون درصد بسیار کمی قند دارد که از عسل هم کمتر است. از سوی دیگر بهترین نوع مصرف ژل‌رویال به صورت خام‌خوری و زیرزبانی است.»
وی در مورد زهر زنبورعسل نیز گفت: «ماده ملیتین از زهر زنبورعسل جدا می‌شود و در صنعت دارویی برای ساخت واکسن، دارو و کیت‌های تشخیص سرطان استفاده می‌شود. ماده ملیتین ۶۰درصد زهر زنبور عسل را تشکیل می‌دهد که هر میلی‌گرم آن در بازار جهانی ۱۰۰ دلار قیمت دارد.»
تشخیص عسل باکیفیت
بسیاری از مصرف‌کنندگان هنگام خرید عسل با مشکل تشخیص کیفیت آن مواجه هستند. به‌عبارت بهتر درگیر اصل یا تقلبی بودن آن هستند.
علیرضا صفاخو در این خصوص گفت: «کیفیت واقعی عسل فقط در آزمایشگاه‌ها مشخص می‌شود و قرار است تعداد این آزمایشگاه‌ها بیشتر شود. اما رتبه‌بندی عسل هم می‌تواند کمک بزرگی به بهبود کیفیت تولید آن در کشور کند.»
