تحریم های داخلی مشکل بزرگ بخش صنعت و معدن
خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران در سال گذشته چندین بسته پیشنهادی به منظور بازتاب مشکلات و ارائه پیشنهادات به وزرات صمت ارائه داد ولی متاسفانه پاسخی دریافت نکردیم و به صحبتهای تشکلها بها داده نشده است. دولت راهکاری جزء بها دادن به بخش خصوصی ندارد. با توجه به اینکه ایران جایگاه ویژهای از نظر تراز و میزان مواد معدنی دارد و بخش معدنی میتواند در اقتصاد کشور تحول ایجاد کند ولی با نگاه دولتی نمیتوان به این هدف رسید. برای مثال سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور بر اساس وظایف مندرج در قانون وظیفه اکتشافات عمومی در سراسر کشور را به عهده دارد ولی برای رفع تداخل این وظیفه با سازمان هایی نظیر نفت، انرژی اتمی، ایمیدور و سایر نهادها، هیچگاه به صورت بنیادین تصمیم گیری نشده است. سازمان های زمین شناسی نه تنها در کشورهای پیشرفته بلکه در کشورهای در حال توسعه نیز وظیفه ایجاد و تولید اطلاعات بنیادین را دارند و تمامی برنامه ریزیهای اجرایی بخش های بنیادین بر اساس اطلاعات این سازمان ها صورت میگیرد تداخل برنامه ای میان سازمان زمین شناسی و ایمیدور کماکان وجود دارد با این تفاوت که منابع مالی ایمیدور به هیچ وجه با سازمان زمین شناسی قابل قیاس نیست. در سال ۱۳۷۸ تمامی وظایف اکتشافی وزارت معدن فلزات به سازمان زمین شناسی سپرده شد و بطور قانونی و رسمی این سازمان می بایست تمامی فعالیتهای اکتشافی کشور را عهده دار باشد. استفاده از القابی نظیر برون سپاری و یا همکاری در این میان بی معناست و بطور قانونی سایر سازمان ها موظف به همکاری با سازمان زمین شناسی خواهند بود.
بر خلاف بنگاه های اقتصادی نظیر مال ها و هایپر مارکت ها توان بخش تولید بر عهده SME ها و صنایع کوچک محلی است. این اصل را نمی توان نادیده گرفت که چرخ تولید از اجزایی تشکلی شده که عدم تحرک هر کدام از آنها میتواند حرکت صنعت را دچار رکود و حتی توقف کند. راهکارهای مختلفی برای خروج از رکود صنایع کوچک به ویژه صنایع کوچک معادن و معدن کوچک مناطق محروم تحت عنوان سناریوهای بخش معدنی حتی اجرایی شده است؛ اما میتوان پیشنهادهایی را مطرح کرد که شاید با کمک آنها سمت اجرایی شدن واقعی احیا معادن امیدوار بود. احیای معادن ارتباط مستقیمی با احیای توان مالی معدنکاران جزؤ دارد و دولت باید توان مالی این بخش را با طرح هایی شبیه طرح «کارا» از طریق مکانیسم جدید وسیاست های معدنی تقویت کرده وشرایط را بهبود بخشد. طرح کارا، طرحی است که در افزایش توان اشتغال زایی روستایی نسبتا بوده و با وجود تمامی ضعف ها، توانسته بنگاه های کوچک محلی را تا حدی رونق بخشد. ایجاد طرح هایی مشابه طرح کارا با دخالت استانداردهای راه اندازی SME ها می تواند در رونق این بخش موثر باشد. از طرف دیگر وجود بنگاه های تضمینی خرید مواد معدنی با استانداردهای بین المللی میتواند، تضمینی برای معدنکار جزء باشد. توان بخش معدن مانند ظرفیت های کشاورزی،دامداری و باغداری محلی میتواند نیروی محرک بخش معدن باشد به شرط اینکه سرمایه لازم برای توانمندسازی ولوازم تحقق آن تامین شود. اصول مشارکت محلی سالهاست که در دنیا بازوی مشارکتی دولتها است و ایران به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای معدنی دنیا باید از این پتانسیل به صورت بهینه بهره جوید. در غیر این صورت معادن کوچک یا باید به هلدینگ های بزرگ واگذار شود یا ورشکسته خواهند شد. در چنینی شرایطی سرنوشت معادن کوچک به حوزه های بزرگ معدنی گره خواهد خورد یا باید سهامشان را واگذار کنند.
افزایش قیمت ارز باعث رونق صادرات و مزیت رقابتی در بازارهای بین المللی میشود و در صنایع مختلف مزیت رقابتی برای صادرات پیدا کردهایم. برای تولید کنندگانی که مواد اولیه آنها داخلی است افزایش قیمت ارز باعث رونق صادراتی آنها میشود مانند تولید کنندگان فولاد ولی تولیدکنندگانی که نیازمند واردات مواد اولیه هستند با قیمت ارز، قیمت مواد اولیه آنها جا به جا میشود و با مشکل مواجه میشوند. نوسانات ارز باعث ناهماهنگی بین ارکان اقتصادی شده و قدرت برنامه ریزی را از بنگاه های اقتصادی میگیرد.
یکی از مسائلی که در خانه صنعت و معدن جوانان به آن توجه کردهایم، بحث جانشین پروری است. این موضوع در نظام مدیریتی کشور به عنوان حلقه مفقوده مطرح بوده و بیشتر مدیران کشور بالای ۵۰ سال سن دارند و عملا فضایی برای حضور جوانان در فضای مدیریتی فراهم نیست.
خانه صنعت، معدن و تجارت در بیشتر استانها در ستاد تسهیل دارای کرسی است و مشکلات و موانعی که بر سر راه تولید کنندگان جوان است را برطرف میکند. در سایر مجامع هم دارای کرسی هستیم و مشلات تولید کنندگان جوان را مطرح میکنیم و به گوش نهادهای حاکمیتی میرسانیم. همچنین کار گروه های تخصصی ملی در بحث شبکه سازی قرار است شکل بگیرد و مشکلات و راهکارها از سمت مدیران خانه مطرح شود و با شرکت در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام وکمیسیونهای تخصصی مجلس مشکلات و راهکارها را مطرح کنیم تا بتوانیم بخشی از موانع تولید کنندگان جوان را از سر راه آنها برداریم. این کارگروه ها در ۴ حوزه شامل صنعت، معدن، تجارت داخلی و خارجی تعریف میشوند. قصد داریم یک کارگروه دیگر را نیز به نام شرکتهای دانش بنیان و استار آپ نیز تعریف کنیم زیرا در شرایط کرونا خیلی از این شرکتها موفق عمل کردند.
الویت امسال ما در خانه صنعت،معدن و تجارت جوانان ایران، شبکه سازی بین اعضا به صورتی است که از توانمندیها و پتاسیل همدیگر باخبر شده و هم افزایی ایجاد شود. برای شبکه سازی ابتدا نسبت به شناسایی اعضا و نوع فعالیت آنها اقدام میکنیم و با توجه به طبقه بندیهای حوزه صنعت، معدن و تجارت زمینه پیدا کردن یکدیگر را فراهم میکنیم. خانه صنعت، معدن و تجارت کار تسهیلگری را در این زمینه انجام میدهد.