گروه محصولات شیمیایی چه روندی پیش‌رو خواهند داشت؟
پتروشیمی‌ها از دریچه ارزندگی
رشد‌های ثبت شده در نرخ ارز در تابستان و کف‌های معتبر قیمتی در اواخر بهار سال‌جاری از مهم‌ترین دلایل رشد این گروه در این دوره بوده و همچنین با توجه به چشم‌انداز مثبت نرخ‌های جهانی می‌توان کماکان شاهد جذابیت این گروه بر مبنای P/ E تحلیلی بود. در مطلب حاضر ضمن آشنایی با محصولات اصلی تولیدی در این گروه و شرکت‌های داخلی و بورسی آن، مروری بر وضعیت قیمت‌های جهانی محصولات و سودسازی شرکت‌های مزبور خواهیم داشت.
شرکت‌های تولیدکننده
صنعت پتروشیمی یکی از صنایع مهم و استراتژیک کشور است که بخش عمدهای از صادرات غیرنفتی را نیز به خود اختصاص داده است. کشور ایران به دلیل برخورداری از منابع غنی هیدروکربوری، مزیت رقابتی بسیار مناسبی در این صنعت دارد که با سرمایه‌گذاری مناسب، توسعه طرح‌‌‌های پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش، می‌تواند ارزش افزوده بالایی ایجاد کرده و وابستگی کشور به خام‌فروشی نفت را کاهش دهد. محصولات تولیدی پتروشیمی‌ها به چهار دسته اوره و آمونیاک، متانول، الفینها و پلیمرها و آروماتیکها دسته‌بندی می‌شوند.
پتروشیمی و دنیای پیرامون ما
با مروری بر محصولات تولید شده در این 4دسته‌بندی اصلی ملاحظه می‌شود که بخش عمدهای از دنیای پیرامون ما را به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم محصولات این گروه تشکیل می‌دهند که اهمیت بسیار بالای این صنعت را آشکار می‌کند.
الفینها: الفینها شامل ترکیبات 2کربنه (مثل اتیلن)، 3کربنه (مثل پروپیلن) و 4کربنه (مثل بوتادین و بوتیلن) هستند. الفین‌های سبک بیش از 60درصد از سهم تولید پتروشیمی‌ها را در کل دنیا به خود اختصاص داده‌اند. پرمصرفترین ماده پایه صنعت پتروشیمی در دنیا «اتیلن» است. خوراک اصلی واحد الفین، نفتای سبک و سنگین نام دارد که از طریق خطوط انتقال یا تانکرهای حمل نفتا از پالایشگاه‌ها تامین می‌شود. در زمینه پلیمرها نیز پلی‌اتیلن پرمصرفترین پلیمر در دنیا از دسته ترموپلاستیک‌ها و متعلق به خانواده پلی‌الفین‌هاست و نمایانگر بزرگ‌ترین گروه از ضایعات پلاستیکی است. این پلیمر کاربرد فروانی در صنعت بسته‌بندی دارد. برای مثال کیسه‌ها و دبه‌ها، بطری‌های شیر و قاشق‌های پلاستیکی در آشپزخانه‌ها را می‌توان نام برد. این پلیمر از طریق پلیمریزاسیون رادیکالی اتیلن تولید می‌شود. پلی‌پروپیلن دومین ترموپلاستیک پرمصرف از خانواده پلی‌الفین‌هاست. در مقایسه با پلی‌اتیلن دارای استحکام ضربه‌ای کمتر ولی دمای کاربری بالاتر و استحکام کششی بیشتر است. پلی‌پروپیلن یک از پلیمرهای با کارآیی متنوع است که در تولید قطعات مختلف پلاستیکی ازجمله در صنعت خودرو (تزئینات داخلی، پروانه‌ها و...) و همچنین در صنعت الیاف (چمن‌های مصنوعی، طناب ضدپوسیدگی و...) کاربرد دارد.
آروماتیکها: پارازایلین، ارتوزایلین، بنزن و تولوئن محصولات تولیدی واحد آروماتیک است. پارازایلین در تولید الیاف مصنوعی، رزین‌‌‌ها، پلی‌‌‌استرها و پلی‌‌‌اکریل‌‌‌ها استفاده می‌شود. محصول بنزن در تولید استایرن، مواد اولیه شوینده‌‌‌ها، نرم‌‌‌کننده‌‌‌ها، حشره‌‌‌کش‌‌‌ها و رنگ‌‌‌ها استفاده می‌شود. محصول ارتوزایلین برای ساخت نرم‌‌‌کننده‌‌‌ها، سموم دفع‌‌‌آفات و رنگ به کار می‌رود. پیش‌بینی می‌شود بازار جهانی بنزن-تولوئن-زایلن طی دوره پیش‌بینی شده، بین سال‌های 2021 و 2026 با نرخ قابل‌توجهی افزایش یابد. از سال 2020، بازار با سرعت مداوم و با اتخاذ فزاینده استراتژی‌ها توسط بازیگران اصلی در حال رشد است. انتظار می‌رود بازار در افق پیش‌بینی شده صعود کند.
متانول: استفاده از متانول به عنوان مواد افزودنی سوخت و محصول واسطه‌‌‌ای برای تولید محصولات با ارزش افزوده بالاست. کاربرد متانول به عنوان مواد افزودنی در سوخت در حال حاضر حدود ۳۵ تا ۴۰درصد تقاضاست. استفاده از متانول به عنوان مواد افزودنی سوخت به دلیل کاهش آلودگی هوا و بهبود عملکرد احتراق سایر سوخت‌‌‌ها است که این دو عملکرد طی سال‌های آینده از اهمیت زیادی برخوردار خواهند شد. یکی دیگر از مصارف متانول، تولید متیل ترسیو بوتیل اتر است. این ماده به بنزین بدون سرب افزوده می‌شود تا عدد اکتان آن را بالا ببرد. همچنین از طریق فرآیند تبدیل متانول به بنزین می‌توان بنزین با عدد اکتان بالا تولید کرد. عدد اکتان بالای متانول به این معناست که قبل از احتراق می‌تواند به شدت فشرده شود بنابراین در حین احتراق، انرژی بیشتری تولید کند. استفاده از متانول به عنوان خوراک در تولید محصولات شیمیایی، متانول به الفین و متانول به آروماتیکها کاربرد مهم دیگر این محصول است.
جمع‌بندی
گروه پتروشیمی پرچمدار بازدهی در ماه‌های اخیر بوده و با توجه به موارد مرور شده به نظر می‌رسد که این بازدهی جنبه بنیادی داشته و نمی‌توان رشد نسبی آن را کاملا (در سهام ارزنده با P/ E کم در این گروه) تعبیر به هیجان یا حباب کرد و همچنین در صورت تثبیت یا ادامه روند صعودی نرخ دلار نیمایی، با توجه به جذابیت بالای قیمت‌های جهانی، وضعیت سودسازی تحلیلی این گروه می‌تواند بهتر نیز شود. از مهم‌ترین تهدیدهای این گروه افزایش قیمت خوراک یا سوخت آنها توسط دولت است که با توجه به سیاست‌های حمایتی دولت برای تقویت صنایع ارز‌آور بورسی در کوتاه‌مدت محتمل نیست اما توصیه می‌شود حتما توسط معامله‌گران بازار سرمایه این موضوع رصد شود. در خصوص مالیات اخذ شده از صنایع بورسی نیز به‌طور عمومی سیاست افزایشی برای آن توسط دولت ترسیم نشده است. در مجموع بررسی نماد‌های موفق و سود‌ساز این گروه از منظر تکنیکال و همچنین بنیادی توسط معامله‌گران علاقه‌مند به سهام گروه دلاری، توصیه می‌شود.
