در گفت‌وگو با رئیس هیات مدیره نمایشگاه بین‌المللی محلات بررسی شد
سنگ ایران در مسیر بازارهای جهانی
از سوی دیگر به دلیل سیاست‌های پولی و مالی انقباضی دولت‌ها، اخذ تسهیلات برای فعالان این صنعت بسیار سخت و زمان‌برشده است. این در حالی است که رکود حاکم بر تقاضا در بازار سنگ باعث شده بسیاری از این فعالیت‌ها با چالش سرمایه‌گذاری روبه‌رو شود. در چنین شرایطی بسیاری از معادن کشور با کاهش تولید زیر ظرفیت اسمی فعالیت می‌کنند و بسیاری از آنها نیز متوقف شده‌اند و در چنین شرایطی چالش‌های اشتغال و درآمدزایی در استان‌های کشور دور از ذهن نیست. مشکلات داخلی کشور در حوزه صادرات نیز مثل رفع تعهدات ارزی و... به یک مانع بزرگ مقابل معدنکاران تبدیل شده که رفع این موانع نیازمند چاره‌اندیشی جدی مسوولان امر است. در ادامه با «حسین پورحسنی»، رئیس هیات مدیره نمایشگاه بین‌المللی محلات گفت‌وگو کرده‌ایم و به بررسی مشکلات موجود در مسیر فعالیت معدنکاران استان مرکزی و شهرستان محلات و راهکارهای عبور از این چالش‌ها پرداخته‌ایم.
در ابتدا بفرمایید وضعیت معادن سنگ، به لحاظ اکتشافات، بهره‌وری از معادن، تنوع، ماشین‌آلات، زیرساخت‌های لجستیکی در استان مرکزی چگونه است؟
به دلیل حجم بالای سرمایه‌گذاری اولیه برای راه‌اندازی یک معدن طی سال‌های اخیر اکتشافات زیادی در سطح استان مرکزی نداشته‌ایم که عمده دلیل آن به بحث سرمایه‌گذاری باز می‌گردد. هم اکنون حدود 83 معدن سنگ در شهرستان محلات مشغول فعالیت هستند و در خصوص بهره‌وری نیز به دلیل سابقه طولانی منطقه در استخراج سنگ و ورود تکنولوژی جدید، خوشبختانه محلات نسبت به میانگین کشور رتبه اول را داراست.
تنوع سنگ ساختمانی استخراجی در استان نیز عمدتا مربوط به تراورتن کرم و سفید است. اما در خصوص زیرساخت‌های لجستیکی باید به این موضوع اشاره کرد که متاسفانه به دلیل عدم‌ورود ماشین‌آلات معدنی جدید و به‌روز، استخراج در معادن همچنان با ماشین‌آلات فرسوده صورت می‌گیرد که این موضوع باعث ایجاد مشکلاتی در زمینه لجستیک شده است. در واقع زیرساخت‌های لجستیکی شهرستان به دلیل عدم‌بازگشت 15درصد حقوق و عوارض دولتی معادن منجر به عدم‌توسعه و بهسازی این زیرساخت‌ها شده است.
ارزیابی جنابعالی از صنعت سنگ در شهر محلات چیست؟ پتانسیل این منطقه از کشور در صنعت سنگ به لحاظ تولید و صادرات به چه میزان است؟ برای حضور در بازارهای جهانی چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
با توجه به اینکه شهرستان محلات دارای 12درصد ذخایر تراورتن کرم و سفید دنیا و 60درصد ذخایر کشور است، مجموعا حدود 70درصد خوراک تراورتن مورد استفاده در واحدهای فرآوری کشور از این منطقه تامین می‌شود. در بخش صادرات کوپ حدود 20درصد از حجم صادرات به صورت کلی و بیش از 80درصد کوپ‌های صادراتی کرم و سفید را معادن این منطقه تامین می‌کند.
با توجه به ماهیت سنگ ساختمانی که نیاز به لمس فیزیکی و دید بصری دارد، موثرترین شیوه بازاریابی به حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی دنیا از جمله کشورهای ایتالیا، چین، هند، ترکیه، برزیل و... است. متاسفانه به دلیل بالا بودن تقاضای داخلی در کشور، صنعت سنگ کمتر به حوزه صادرات ورود پیدا کرده و بنابراین معرفی مناسب سنگ ایران به بازار جهانی می‌تواند باعث رشد این صنعت شود. از این رو نمایشگاه سنگ ایران با شعار «سنگ ایران به سوی بازارهای جهانی» تلاش می‌کند این شرایط را فراهم سازد.
به نظر شما ایجاد یک ساختار مناسب برای تعامل بین معدنکاران و تولیدکنندگان سنگ چگونه شکل می‌گیرد؟ دولت‌ها چه اقداماتی در این زمینه انجام داده‌اند؟
با توجه به آنکه دو گروه معدنکاران و تولیدکنندگان لازم و ملزوم یکدیگر هستند از زمان شکل‌گیری این صنعت در کشور همواره تعامل سازنده‌ای میان آنها برقرار بوده است. یکی از عوامل مهم در این خصوص تقاضای بازار است که مسیر حرکت دو گروه فوق را مشخص می‌کند. همچنین وجود تشکل‌های صنفی در هر گروه نقش مهمی در بهبود و توسعه فضای تعاملی بین این دو گروه ایفا می‌کند. دولت‌ها نیز همواره با تسهیل‌گری در قوانین و مقررات و ایجاد تسهیلات با بازپرداخت طولانی می‌توانند نقش مهمی در توسعه این صنعت و کمک به آن ایفا کنند.
آیا در شرایط فعلی تزریق سرمایه به معادن یا کارخانه‌ها اقدامی گره گشاست یا ابتدا باید تقاضای موثر ایجاد کرد و سپس به تجهیز این بخش پرداخت. نظر تکمیلی شما در این مبحث چیست؟
آنچه مشخص است در وضعیت فعلی بیش از 70درصد این صنعت نیاز به تزریق سرمایه برای نوسازی و گسترش و توسعه دارد. به جهت سیاست‌های پولی و مالی دولت‌های قبل اکنون شرایط اخذ تسهیلات برای فعالان این صنعت بسیار سخت و زمان‌برشده که مشکلاتی را به وجود آورده است و امیدواریم با رویکرد و نگاه ویژه دولت جدید به صنعت سنگ، شاهد بروز تغییرات و اتفاقات مثبتی در این زمینه باشیم.
از چالش‌های فعالیت صنعت سنگ برایمان بگویید. به دولت چهاردهم برای برطرف شدن مسائل و توسعه صنعت سنگ کشور چه پیشنهادهایی دارید؟
مهم‌ترین مساله در شرایط فعلی که رکود بی‌سابقه‌ای در این صنعت حکمفرما شده، به پرداخت عوارض دولتی با توجه به میزان برداشت از معادن طبق پروانه برمی‌گردد اما به دلیل وجود رکود، اکنون اکثر معادن امکان استخراج طبق ظرفیت پیش‌بینی شده را ندارند. از سوی دیگر محاسبه مالیات بر درآمد معادن بر اساس سنوات قبل صورت می‌گیرد که اثبات کاهش تولید برای سازمان امور مالیاتی کاری بسیار دشوار است. همچنین مشکلات داخلی کشور در حوزه صادرات مثل رفع تعهدات ارزی و... به سنگی بزرگ مقابل معدنکاران تبدیل شده که رفع این موانع نیازمند چاره‌اندیشی جدی مسوولان امر است.
نمایشگاه بین‌المللی محلات/ نیم‌ور چه نقش موثری در چرخه اقتصادی و توسعه صنعت سنگ ایران دارد؟
نمایشگاه سنگ ایران همواره به دنبال کسب دستاوردهای جدید در حوزه‌های مختلف از جمله افزایش توان صادراتی صنعت سنگ کشور است و امسال با عرضه بیش از 40هزار تن سنگ‌کوپ در فضای نمایشگاهی از معادن مختلف کشور به دنبال تحقق این هدف و کسب بازار مناسب برای تولیدکنندگان هستیم و امیدواریم با اقدامات هدفمند صورت گرفته برای برگزاری نمایشگاه از جمله دعوت از متخصصان این حوزه، انجام تبلیغات گسترده و دعوت از تجار و مقامات کشوری برای حضور در نمایشگاه، شاهد برپایی یکی از موفق‌ترین دوره‌های نمایشگاه سنگ ایران باشیم. برگزاری این نمایشگاه به صورت تخصصی و هدفمند در شرایط رکود فعلی حاکم بر بازار صنعت سنگ، روزنه امیدی برای بهبود و توسعه صنعت سنگ محسوب می‌شود و امیدواریم با توجه به حضور گسترده و استقبال قابل قبول شرکت‌کنندگان در نمایشگاه، شاهد روزهای روشن برای این صنعت باشیم.
