نماینده مردم محلات در گفت وگو با دنیای اقتصاد بررسی کرد
اهمیت حضور سنگ ایرانی در بازارهای بین‌المللی
به نظر می‌رسد دولت به معادن به چشم یک قلک نگاه می‌کند و با افزایش مداوم و سالانه حقوق مالکانه و بهره‌های دولتی و ... از یکسو و وضع عوارض صادراتی روی صادرات سنگ کوپ و برخی انواع دیگر محصولات این صنعت برای خود جریانات درامدی ایجاد کرده است این در حالی است که قوانین کشوری بر حمایت از تولید و اشتغال استوار است.
از سوی دیگر ناهماهنگی میان دستگاه‌‌‌‌های مختلف و نیز کم‌‌‌‌توجهی به بخش معدن از عوامل عقب‌‌‌‌ماندگی کنونی بخش معدن هستند و برای احیای بخش معدن باید به سمت تفکیک وزارت صمت و جدایی بخش بازرگانی از بخش صنعت و معدن حرکت کرد.
به عقیده کارشناسان بالای 90درصد کالاهایی که در زندگی با آنها سر و کار داریم با معدن مرتبط هستند و با این وجود در میان عموم مردم و نیز مسوولان توجه جدی به این حوزه وجود ندارد. چه چیز باعث شده است که ما از حوزه معدن غفلت کنیم؟
در حال حاضر در بخش معدن در منطقه حرف اول را می‌‌‌‌زنیم و ذخایر ما از منظر تنوع بسیار شاخص است. کشورهای منطقه شاید از نظر داشتن برخی معادن شاخص باشند، ولی از نظر منابع انرژی مناسب برای بهره‌برداری از معادن در تنگنا هستند. این پتانسیل در کشور ما وجود دارد که هم انرژی لازم برای استحصال معادن را در کشورمان داریم و هم مواد معدنی را.
مواد معدنی به صورت خام در کشور ما وجود دارد و آنچه که باید به آن توجه کنیم فرآیندهای استحصال معادن است. از زمانی که وزارت معادن و فلزات ما زیرمجموعه وزارتخانه‌‌‌‌‌ای دیگر شد، خود به خود آن توجهی که باید به بخش معدن می‌‌‌‌شد در میان مسوولان کاهش یافت و این به دلیل توجه جدی بود که وزیر صنعت، معدن و تجارت باید به حوزه‌‌‌‌های معیشتی مردم می‌‌‌‌کرد و مطالبه‌‌‌‌گری مردم در این زمینه وزیر را بیشتر معطوف به بخش تجارت می‌‌‌‌کرد و معدن در حاشیه قرار می‌‌‌‌گرفت.
در گفت‌وگویی با محمد جلالی، نماینده مردم محلات در مجلس شورای اسلامی به بررسی قوانین و سیاستگذاری‌ها در حوزه معدن پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
ایران دارای چه رتبه‌‌‌‌ای در صنعت سنگ جهان است؟
کشور ایران از بازار 54 میلیارد دلاری سنگ جهان دارای سهمی کمتر از 3 درصد است، اما در شاخص تامین سنگ، ایران در رتبه چهاردهم ایستاده و همچنن در حوزه ارائه خدمات فنی و مهندسی (در حوزه استخراج و فرآوری) در رتبه پنجم قرار گرفته‌ایم. بررسی دلایل ضعف در این حوزه نیازمند اقدامات کارشناسی است تا بتوان با شناسایی این موارد و رفع آنها به بهبود جایگاه کشورمان در صنعت سنگ کمک کنیم.
در حال حاضر قوانین مربوط به معادن سنگ نیازمند چه بازنگری است؟
قوانین مربوط به معادن سنگ در بخش‌های مختلفی تدوین شده که با توجه به شرایط موجود نیازمند انجام بررسی‌های مجدد در شاخص‌هایی است که به صورت مستقیم با معادن در ارتباط است و می‌تواند تسهیل‌گر برخی امور مربوط به معادن سنگ کشور باشد.
هم اکنون در حوزه‌هایی همچون محیط زیست، حقوق و عوارض دولتی، نحوه و شرایط واگذاری معادن، نحوه واردات تکنولوژی به معادن، شرایط انجام صادرات و رسیدگی به برخی دیگر از مشکلات معادن نیازمند اقدامات کارشناسی دقیق و برگزاری جلسات تخصصی است تا بتوان با استفاده از ظرفیت مجموع نظرات تغییرات مناسبی در قانون معادن ایجاد کرد که خروجی آن به رشد جایگاه معادن کمک کند.
به نظر شما معادن سنگ ایران دارای چه جایگاهی در میان سایر معادن است؟
یکی از پتانسیل‌های مهم کشور ما سنگ است که به عنوان یک شاخصه مهم اقتصادی محسوب می‌شود و به همین دلیل ایران رتبه اول تنوع سنگ ساختمانی را داراست و از لحاظ ذخایر سنگ ساختمانی نیز کشورمان با 7/ 4 میلیارد تن در رتبه چهارم جهان ایستاده است. همچنین در کشورمان سنگ‌های ساختمانی مختلفی از جمله مرمریت، تراورتن، گرانیت، مرمر و... تولید می‌شود که هرکدام از این نوع سنگ‌ها در سطح جهانی حرفی برای گفتن دارند.
با توجه به حوادث اخیر، معادن سنگ از نظر ایمنی دارای چه سطحی است؟
معادن سنگ ساختمانی به دلیل استخراج روباز و عدم استفاده از مواد ناریه و انفجاری و همچنین به دلیل تصحیح روش‌های برداشت در مقایسه با سایر معادن فلزی و کانی دارای کمترین میزان حادثه است و خوشبختانه از لحاظ این شاخص، ایمنی معادن سنگ به نسبت مطلوب ارزیابی می‌شود.
صنعت سنگ ایران دارای چه مزایایی است؟
موقعیت استراتژیک ایران و قرارگیری در منطقه خاورمیانه از لحاظ دسترسی به آب‌های آزاد و همچنین از لحاظ حمل‌و‌نقل جاده‌ای شرایط ویژه‌ای را به وجود آورده است و با توجه به پتانسیل خاص سنگ ایران به لحاظ ذخایر و تنوع، موقعیت بسیار ویژه‌ای در صنعت سنگ ایجاد شده و به دلیل بومی سازی تکنولوژی در این صنعت، ایران در زمینه تولید دستگاه و تجهیزات و همچنین ماشین‌آلات فرآوری و استخراج در جایگاه قابل قبولی قرار گرفته است که مجموع شرایط فوق مزیت‌های خوبی برای صنعت سنگ به وجود آورده است.
صنعت سنگ ایران در صادرات چه چالشهایی دارد؟
صنعت سنگ کشورمان مانند برخی دیگر از حوزه‌ها با چالشهایی در زمینه صادرات دست و پنجه نرم می‌کند که رفع این چالش‌ها نیازمند انجام اقدامات کارشناسی است تا بتوان خروجی مناسبی به دست آورد. هم‌اکنون بزرگ‌ترین مشکل این صنعت علاوه بر تحریم‌های خارجی از جمله انتقال پول و مبادلات بانکی، حمل و نقل و قراردادهایی با اعتبار اسنادی، شامل خود تحریمی‌ها است که این موضوع در زمینه رفع تعهدات ارزی در بخش صادرات و مشکلاتی در زمینه صادرات است که باید برای رفع آنها چاره‌اندیشی کرد تا شاهد شکوفایی بیش از پیش صنعت سنگ باشیم.
حقوق گمرکی صنعت سنگ دارای چه اشکالاتی است؟
خود تحریمی از سال‌های قبل با وضع عوارض صادراتی در خصوص سنگ‌های ساختمانی ایجاد شد که این عامل نقش مهمی در از دست رفتن بازار داشت و ما همچنان در حوزه سنگ کوپ و فرآوری شده شاهد اخذ عوارض صادرات هستیم که بهتر است به جای این عوارض مشوق‌های صادراتی برای سنگ فرآوری شده در نظر گرفته شود.
به نظر شما چه راهکارهایی می‌تواند توسط بخش دولتی، خصوصی و فعالان صنعت سنگ برای بالا بردن سطح کیفی و توسعه این صنعت به کار گرفته شود؟
توسعه کیفی صنعت سنگ توسط بخش دولتی، خصوصی و فعالان این صنعت از طریق مکانیزم‌های مختلفی صورت می‌گیرد که در نهایت منجر به ارتقای این حوزه می‌شود و اجرای صحیح آنها زمینه‌ساز رشد صنعت سنگ خواهد شد. یکی از نکات مهم در این راستا حضور گسترده در بازارهای بین‌المللی برای ایجاد ارتباط با مشتریان جدید و حفظ مشتریان قدیمی است؛ همچنین شناسایی و رفع مشکلات و موانع و چالش‌های حوزه صادرات، ایجاد تسهیلات برای نوسازی صنایع فرآوری و ماشین‌آلات، کمک به تسهیل در انجام واردات ماشین‌آلات معدنی و برگزاری نشست و احصا مشکلات و رفع قوانین دست و پاگیر در راه تولید از دیگر شاخص‌هایی است که زمینه توسعه این صنعت را فراهم می‌آورد.
