تاثیر گران شدن بنزین بر بازار آهن
تجربه گذشته چه درست چه به غلط نشان داده است که افزایش قیمت بنزین تأثیر زیادی بر نرخ تورم در اقتصاد ایران داشته و باعث افزایش قیمت کالاهای اساسی می‌شود. از اوایل سال ۱۴۰۲ زمزمه‌های افزایش قیمت بنزین بیشتر و جدی‌تر شده است. هر چند مقامات دولتی بارها موضوع افزایش نرخ بنزین را در سال ۱۴۰۲ رد کرده‌اند اما تغییر یک شبه و بدون اطلاع قیمت بنزین در گذشته باعث شده احتمال این موضوع هم چنان قوی باقی بماند. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که افزایش قیمت بنزین چه تأثیری بر افزایش قیمت کالاهای اساسی از جمله قیمت آهن آلات دارد.
تاثیر افزایش قیمت بنزین بر قیمت آهن
افزایش قیمت بنزین بر پارامترهای مهمی از اقتصاد ایران تأثیر می‌گذارد که نوسانات هریک می‌تواند باعث افزایش قیمت آهن و سایر کالاهای اساسی شود. در ابتدا به عوامل مؤثر بر قیمت آهن می‌پردازیم و سپس بررسی می‌کنیم که قیمت بنزین باعث تغییر کدام یک از این عوامل می‌شود. قیمت آهن به عوامل زیر بستگی دارد:
• قیمت ارز و نرخ دلار
• هزینه حمل‌ونقل
• قیمت جهانی آهن و فولاد
• میزان عرضه و تقاضا
• قیمت مواد اولیه
• شرایط تورمی و رکود
از موارد بالا افزایش قیمت بنزین می‌تواند بر اکثر موارد موارد نظیر قیمت ارز، قیمت مواد اولیه، هزینه حمل‌ونقل، میزان عرضه و تقاضا و نرخ تورم تأثیر بگذارد. در ادامه به بررسی تأثیر قیمت بنزین بر هر یک از این موارد می‌پردازیم.
1. بررسی تأثیر قیمت بنزین بر عوامل مؤثر بر قیمت آهن
قیمت آهن مانند سایر کالاهای اساسی در این چند سال بیش از پیش به نوسانات دلار وابسته و شرطی شده است به گونه‌ای که نمودار تغییرات قیمت دلار با نمودار تغییرات قیمت آهن و سایر کالاها همخوانی زیادی دارد. در این ارتباط به دلیل پنهان‌کاری، عدم شفاف‌سازی و افزایش ناگهانی قیمت بنزین بدون اطلاع‌رسانی قبلی، مسلماً افزایش احتمالی قیمت بنزین شوک بزرگی به تمامی بازارها وارد می‌کند و این باعث اوج گرفتن قیمت دلار خواهد شد. با افزایش قیمت دلار همان‌طور که در اواخر سال 1401 دیدیم قیمت آهن آلات هم بدون توجه به میزان رکود افزایش جهشی خواهد داشت. این افزایش قیمت در ابتدا به صورت روانی تأثیر می‌گذارد اما در دراز مدت به دلیل افزایش هزینه تولید قیمت آهن و فولاد را بالا نگه خواهد داشت. بدون شک قیمت دلار از افزایش قیمت بنزین بیشترین تأثیر را خواهد گرفت و بیشترین تأثیر را هم بر اقتصاد ایران و قیمت آهن ، میلگرد و سایر کالاها خواهد گذاشت.
2. بررسی تأثیر قیمت بنزین بر هزینه حمل‌ونقل آهن آلات
به طورکلی تمامی صنایع به دلیل وابسته بودن به صنعت حمل‌ونقل از گران شدن قیمت بنزین تأثیر می‌پذیرند و برای جبران هزینه‌های مربوط به افزایش قیمت حمل‌ونقل مواد، مجبور به افزایش قیمت محصولات خود هستند. هرچند افزایش قیمت بنزین نرخ حمل‌ونقل بار توسط خودرو‌های سبک را مستقیماً افزایش خواهد داد اما هزینه حمل‌ونقل آهن آلات به دلیل گازوئیل سوز بودن اکثر وسایل نقلیه سنگین مانند تریلی، به قیمت گازوئیل وابستگی بیشتری دارد؛ اما تجربه نشان داده اکثراً با افزایش قیمت بنزین قیمت سایر حاملهای انرژی هم افزایش یافته و این تأثیر روانی پیشاپیش باعث افزایش هزینه حمل‌ونقل خواهد شد. بالا رفتن هزینه حمل‌ونقل قیمت تمام شده آهن آلات را بیشتر خواهد کرد.
3. بررسی تأثیر قیمت بنزین بر قیمت مواد اولیه آهن آلات
برخی از مواد اولیه مورد نیاز برای تولید فولاد از مواد وارداتی و به نرخ دلار خواهند بود. به این ترتیب افزایش قیمت بنزین باعث افزایش قیمت دلار و افزایش قیمت دلار باعث افزایش قیمت مواد اولیه مورد نیاز برای تولید مقاطع فولاد می‌شود. هم‌چنین قیمت مواد اولیه‌ای که از داخل کشور تأمین می‌شوند هم به دلیل تمایل تولیدکنندگان به صادرات و کسب درامد ارزی، افزایش خواهند یافت. هم‌چنین مواد اولیه کارخانه‌های فولادی چند برابر محصولات نهایی حجم دارند و مسلماً افزایش هزینه حمل‌ونقل آن‌ها تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت محصولات نهایی خواهد داشت.
4. بررسی تأثیر قیمت بنزین بر میزان عرضه و تقاضا آهن آلات
قیمت بنزین باعث ایجاد التهاب در بازار ایران می‌شود. به دلیل عدم ثبات اقتصادی بازار ایران، با هر افزایش قیمت آهن ، تیرآهن و دیگر کالاها، هیجان و التهاب باعث افزایش درخواست در بخش تقاضا می‌شود و همین افزایش تقاضا در برابر عرضه معدود عامل دیگری در افزایش قیمت مقاطع فولادی خواهد بود.
5. بررسی تأثیر قیمت بنزین بر تورم از عوامل مؤثر بر قیمت آهن
براساس تحقیقات پژوهشگران به ازای هر 1 درصد افزایش قیمت بنزین، نرخ تورم هم حدوداً 1 درصد افزایش می‌یابد. به این ترتیب هرگونه اتفاقی که شرایط تورمی موجود در اقتصاد ایران را ملتهب‌تر کند باعث افزایش افسارگسیخته قیمت کالاهای اساسی خواهد شد. افزایش قیمت بنزین مسلماً یک شوک تورمی بزرگ به اقتصاد خواهد بود و به همین دلیل قیمت آهن هم مانند سایر کالاها تحت تأثیر التهابات تورمی بازار دچار افزایش قیمت خواهد شد.
افزایش قیمت بنزین و قیمت آهن به دنبال آن، شایعه یا واقعیت؟
هر چند بنابرگفته‌ها در بودجه 1402 هیچ ردیفی برای درامدهای حاصل از گران کردن حاملهای انرژی در نظر گرفته نشده است اما در صورت تصمیم برای افزایش قیمت بنزین، این مورد نمی‌تواند مانع این کار شود. بر این اساس اگر بنزین گران شود از آنجا که سایر برنامه‌ها و به ویژه دستمزد و درامدهای مردم براساس قیمت قدیم بنزین است مسلماً با افزایش قیمت کالاهای اساسی فشار تورمی شدیدی بر مردم و صنایع کوچک ایجاد خواهد شد. افزایش قیمت بنزین در ایران همواره با تنش‌های اجتماعی و سیاسی همراه بوده است. به دلیل همین حساسیت‌ها، مساله بنزین در ایران علاوه بر جنبه اقتصادی به یک مساله امنیتی و سیاسی تبدیل شده است.
سخن پایانی مطلب تاثیر گران شدن بنزین بر بازار آهن
در چنین وضعیتی که تورم ایران چندین سال پیاپی بالاتر از ۴۰ درصد است، جامعه از نظر روانی و میزان درامد پذیرای افزایش قیمت بنزین نیست. چرا که افزایش قیمت بنزین مسلماً باعث افزایش قیمت آهن و سایر کالاهای اساسی می‌شود و مردم مستقیماً این تورم را در زندگی روزانه خود احساس خواهند کرد. درنهایت مانند سایر کالاهای اساسی، قیمت آهن آلات با توجه به افزایش قیمت دلار، هزینه تولید و حمل‌ونقل، قیمت مواد و اولیه و میزان عرضه و تقاضا تحت تأثیر افزایش قیمت بنزین قرار می‌گیرد و جهش قیمتی را تجربه خواهد کرد.
تولید محتوای بخش «وب گردی» توسط این مجموعه صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست.
