صنایع تکمیلی پلیمری در حال حاضر حدود ۵ میلیون تن از رقم ۸ میلیون تن مواد اولیه تولیدی پتروشیمیهای کشور را جذب و تبدیل به محصولات نهایی میکنند. این صنعت در یک دهه اخیر همواره رو به رشد بوده، علیالخصوص در ۵ سال گذشته که گفته میشود رشدهای بین ۱۰ تا ۱۵درصد را تجربه کرده است. بعد از اخت گرفتن این صنعت با رشدهای بالا، آمارهای ۶ ماهه امسال نشان میدهد که نه تنها دیگر از آن رشدهای بالا خبری نبوده، بلکه افتی ۸درصدی در آمار معاملات بورس کالا نیز رخ داده است که نشاندهنده شکافی غیرمنتظره در این صنعت خواهد بود. کارشناسان در تبیین این موضوع، عوامل متعددی را برمیشمرند. برخی معتقدند که این امر ممکن است طبیعی باشد چراکه بعد از سالها رشد صنعت با یک تنفس کوتاه خود را بازآفرینی میکند. برخی هم با اشاره به اینکه هر صنعت جدید بعد از رشدهای متوالی بلندمدت به یک روند طبیعی برمیگردد، میگویند حرکت منطقی هر صنعت رشدی بین یک تا ۵درصد است و صنعت پلیمر هم به احتمال به همین مسیر منطقی هدایت شده است.
موسسه مک کنزی در گزارشی به بررسی چالشها و پتانسیلهای صنعت پتروشیمی پرداخته است. این گزارش در ابتدا به مازاد عرضه و کاهش نرخهای سود در این صنعت اشاره کرده و در ادامه امیدهایی برای رفع این شرایط ترسیم کرده است. در این گزارش پیشبینی شده که شرایط بازار با رشد تقاضا در سطح ۲۰۲۳ یا کمی بالاتر از آن بهبودی ملایمی داشته باشد. «انتظار میرود رشد تولید ناخالص داخلی جهانی در سال ۲۰۲۴ مشابه رشد سال ۲۰۲۳ باشد، اما با رسیدن بازارها به سطح موجودی طبیعی در نیمه سال (تخلیه ذخایر خردهفروشی عمدتا تا پایان سال ۲۰۲۳ تکمیل شد) میتواند کاهش یابد. سناریوی صعودی مستلزم بهبود قوی رشد تقاضا در چین است که از سال ۲۰۲۰ کم بوده است، اما انتظارات در اینجا نسبتا ضعیف است.»
با افزایش نگرانیها در مورد تاثیرات منفی زیستمحیطی پلاستیکها و وابستگی به منابع فسیلی، بازار پلیمرها و پلاستیکهای زیستی به سرعت در حال گسترش است. این روند جهانی نه تنها بهدلیل تغییرات نگرش مصرفکنندگان و مقررات دولتی، بلکه بهواسطه نوآوریهای فناورانه در تولید و کاربرد این مواد نیز تقویت میشود. با توجه به این تحولات، بازار پلاستیکهای زیستی میتواند تاثیرات عمیقی بر اقتصاد کشورهایی نظیر ایران که به شدت به صنعت نفت و پتروشیمی وابستهاند، داشته باشد. این تغییرات نه تنها ممکن است نیاز به تجدید نظر در استراتژیهای صنعتی و اقتصادی را ایجاب کند، بلکه میتواند فرصتهای جدیدی برای سرمایهگذاری و توسعه فناوریهای پایدار نیز فراهم آورد.
دنیای اقتصاد-هادی سلگی:
منطقــیســــازی (rationdlisation) فرآیندی است که به منظور تقویت بهره وری یا بازدهی یک واحد کسبوکار اجرا میشود. بررسیهای جهانی نشان میدهد برای اینکه کارخانههای تولیدکننده پلیاتیلن با ظرفیت ۸۸درصد در سراسر جهان کار کنند، صنعت باید ۲۲ درصد ظرفیت پلیاتیلن را تا سال ۲۰۲۸ (معادل حدود ۳۵.۶ میلیون تن واحد تولیدی) کاهش دهد. پیشبینیها میگویند که در صورت تداوم روند فعلی بازار جهانی، با مازاد ۵.۴ میلیون تنی سالانه تا ۵ سال آینده مواجه خواهیم شد. این رقم معادل ۹ واحد ۶۰۰هزار تنی در سال است و این به آن معناست که صنعت باید تا سال ۲۰۳۰ معادل ۱۰ کارخانه در مقیاس جهانی تحت فرآیند «منطقیسازی» قرار بگیرند تا نرخهای عملیاتی جهانی را در سطح فعلی خود نگه دارد.
رئیس انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی از توافق انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی با بانک مرکزی برای تامین مالی ۱۰ پروژه که نیاز به ۵۰ میلیون دلار تامین مالی دارند، خبر داد. به گفته احمد مهدوی ابهر همچنین توافقی با بانک مرکزی برای تامین مالی ۴۹ پروژه از طریق فاینانس چین صورت گرفته است.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در سیزدهمین مجمع بینالمللی گاز سنتپترزبورگ، از نقش مهم اتصال شبکه گاز ایران و روسیه در تامین انرژی منطقه و جهان سخن گفت و موقعیت ایران در مرکز کریدور شمال - جنوب عرضه و انتقال انرژی را منحصر بهفرد خواند. به گزارش شرکت ملی گاز ایران، سعید توکلی که بهصورت ویدئوکنفرانس در این مجمع شرکت کرده بود، نقش ایران را با دارا بودن ظرفیت تولید روزانه بیش از یک میلیارد مترمکعب گاز و شبکه بسیار گسترده توزیع و صادرات در تامین انرژی مورد نیاز خود و کشورهای منطقه بسیار مهم توصیف کرد.
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با تاکید بر بهرهبرداری صحیح از ظرفیتهای شرکت نفت و گاز آغاجاری برای افزایش تولید و توسعه شرکت گفت: از آنجا که تولید حداکثری، اولویت مناطق نفتخیز جنوب است، اجرای طرحهای مطالعاتی برای شناخت بهتر مخازن با هدف افزایش و توسعه تولید باید مدنظر قرار گیرد.
شرکت پتروشیمی آریاساسول با ظرفیت تولید یک میلیون و ۱۰۰هزار تن اتیلن و ۷۵۰هزار تن پلیاتیلن یکی از شرکتهای پتروشیمی مستقر در منطقه ویژه اقتصادی پارس (عسلویه) است. این شرکت در سال ۱۳۸۲ تاسیس شد و ظرف مدت چهار سال واحد الفین آن در سال ۱۳۸۶ به بهرهبرداری رسید. واحد پلیاتیلن آن نیز پس از یک سال در سال ۱۳۸۷ به مدار تولید وارد شد این شرکت در سال ۱۳۹۹ در بازار سهام عرضه شد. سهامدار عمده آن نیز شرکت پارس تامین مجد و شرکت پتروشیمی پارس است. این شرکت هماکنون دارای ارزش بازار بیش از ۱۰۰هزار میلیاد تومانی است و جزو ۲۰ شرکت بزرگ در بازار سرمایه به شمار میرود.
صنعت بازیافت جهانی با افزایش تقاضا برای پلیمرهای بازیافتی و گسترش چارچوبهای نظارتی، برای رشد آماده است. در حالی که پلیمرهای بازیافتی در حال حاضر سهم حاشیهای در بازار پلاستیک دارند، پیشبینیها حاکی از آن است که تا سال ۲۰۵۰، سهم پلیمرهای بازیافتی مکانیکی افزایش خواهد یافت.
دنیای اقتصاد:
صنعت گاز به عنوان یکی از اصلیترین مشتریان لوله و به تبع صنعت فولاد، همواره دغدغه تامین مواد اولیه خود در پایان این زنجیره را دارد.از همین رو امسال شرکت گاز متولی برگزاری همایشی در حوزه زنجیره تولید این محصول بود. در این همایش نیازهای کمی و کیفی شرکت ملی گاز به طور مستقیم به گوش تولیدکنندههای این زنجیره رسید و در مقابل مدیران این زنجیره هم دغدغهها و مسائل حوزه خود را به مشتری خود اعلام کردند.آنها اعلام کردند که یک کنسرسیوم مشترک میان تولیدکنندههای این زنجیره شکل گیرد.
در جریان هجدهمین نمایشگاه بینالمللی ایران پلاست کارگاههایی تخصصی برای اهالی صنعت و فن برگزار میشود که هدف آنها افزایش مهارت علاقهمندان به حوزه صنعت پتروشیمی و پلیمر است. در اولین کارگاه تحت عنوان «مدیریت ریسک حریق در صنعت پلیمر» رضا دشتی و سمانه یاراحمدی مباحثی آموزشی به همراه پاورپوینت ارائه کردند. رضا دشتی در این ورکشاپ ابتدا طرح بحث کلی خود را از مدیریت سیستم آغاز کرد. وی این مدیریت را شامل بخشهای منابع انسانی، داراییها، مدیریت ریسک (که خود در دستههای ریسکهای کسب و کار، اجتماعی، حاکمیتی و طبیعی طبقهبندی میشوند) دانست و گفت: ریسک از سه زاویه یا رویکرد بررسی میشود: تهدید، آسیب و پیامد. به این معنا که در حوزه آتشسوزی، تهدید شکل رفتار با خود حریق را دربرمیگیرد. همچنین مواجه با موقعیت آسیبها و بررسی پیامدهای آن در دو رویکرد بعدی مورد مطالعه قرار میگیرد.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران کارنامه شرکت نفت و گاز اروندان در حوزه تولید و فنی را مثبت ارزیایی کرد و گفت: اروندان شرکتی نوپا و در حال شکلگیری است و ما قصد داریم تولید غرب کارون را بهطور کامل در اختیار این شرکت قرار دهیم. به گزارش شرکت نفت و گاز اروندان، حمید بورد در نشست بررسی تولید و مسوولیت اجتماعی شرکت نفت و گاز اروندان، انجام مسوولیت اجتماعی و دیدگاه تازه در این حوزه را ستودنی دانست و استمرار این فعالیتها و برنامهریزی دقیق در آینده از سوی شرکتهای نفتی و تقسیم کار برای خدمترسانی به مردم را خواستار شد.
دنیای اقتصاد:
کارشناسان حوزه صنعت پلیمر در یک پنل تخصصی به تاثیر فناوری و نوآوری در رشد این صنعت و جایگاه پیشرفت تکنولوژی و فناوریهای نو ایران در دنیا پرداختند. در این نشست تخصصی که در جریان هجدهمین دوره نمایشگاه ایرانپلاست برگزار شد، سعید زکایی، عضو انجمن ملی صنایع پلیمر، برمک قنبرپور، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، محمد هاشمی مدیرعامل شرکت پایدار پلاستیک، محمدصالح خالقی دبیر شبکه فنبازار ملی ایران و فاطمه غفوری کارگزار فنبازار منطقهای استان تهران (به عنوان دبیر پنل) حضور داشتند. این نشست به شکل پرسش و پاسخ بین مدیر پنل و کارشناسان برگزار شد که در اینجا هم به همین شکل تنظیم شده است.
دنیای اقتصاد:
مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی در گزارشی به بررسی و محاسبه عدمالنفع کشور از محدودیت عرضه گاز طبیعی به صنعت پتروشیمی پرداخته است. در این گزارش گفته شده که اعمال محدودیت بر عرضه گاز طبیعی در صنعت پتروشیمی غالبا برای واحدهای مصرفکننده گاز طبیعی خوراک است که سالانه قادرند حدود ۲۳ میلیون تن محصول (شامل ۸۶۹۲هزار تن اوره و ۱۳۸۶۰هزار تن متانول) تولید کنند و برای این امر در روزهای کاری سال (۳۳۰ روز) به ۵۵ میلیون مترمکعب در روز گاز طبیعی نیاز دارند. در این گزارش برآورد شده که در وضعیت فعلی، بین ۱۱۳۹ تا ۱۵۹۵هزار تن اوره و ۲۱۰۲ تا ۲۹۴۲هزار تن متانول با اعمال محدودیت عرضه گاز طبیعی از دست میرود که ارزشی معادل ۸۶۱ تا ۱۲۰۵ میلیون دلار دارد و قاعدتا از محل صادرات و نه فروش داخلی کسر خواهد شد و عینا به همین میزان از درآمدهای ارزی صادرات غیرنفتی خواهد کاست.طبق این گزارش عدمالنفع دولت ناشی از فروش گاز طبیعی به بخش خانگی و تجاری به جای تامین گاز طبیعی خوراک صنعت پتروشیمی بر اساس شواهد موجود، بین ۴۱۰ تا ۵۷۴ میلیون دلار خواهد بود.
در چشمانداز پویای سال ۲۰۲۴، صنعت پتروشیمی در یک مقطع حساس قرار دارد. این بخش که توسط یک محیط کمرشد، تشدید نگرانیهای اقلیمی، تغییر ژئوپلیتیک و انقلاب دیجیتالی رو به رشد به چالش کشیده شده است، مجموعه پیچیدهای از مسائل را در پیش رو دارد. کلید نهتنها بقا، بلکه شکوفایی در این دوره جدید در پذیرش شیوههای پایدار، انطباق با انرژیهای نوین، استفاده از ابتکارات دیجیتال و پاسخ استراتژیک به تغییرات ژئوپلیتیکی نهفته است.