اس‏‌اس‏‌پی: مبارزه با تغییرات اقلیمی با توانمندسازی زنان

در حالی که بسیاری از نهادهای غیردولتی وارد عمل شدند تا عملیات‌‌های نجات و کمک‌‌رسانی را انجام دهند، یک گروه بود که فعالیت متفاوتی انجام می‌‌داد. تمرکز آنها کمک به زنان این جوامع آسیب‌‌دیده و ارتقای سطح سلامتشان در بلندمدت بود. چهار سال بعد از آن اتفاق، آنها سازمانی به نام «سوئیوم شیکشو پریوگ»  (Swayam Shikshan Prayog)یا اس‌‌اس‌‌پی را تاسیس کردند. پس از وقوع زلزله، آنها به در تک تک خانه‌‌ها رفتند و با هزاران زن دیدار کردند. این گروه، زنان را آموزش می‌‌دادند تا کشاورزی و کارآفرینی یاد بگیرند. به این ترتیب، زنان به استقلال مالی می‌‌رسیدند و می‌توانستند با فقر و خسارات ناشی از زلزله، مبارزه کنند.

حالا سال‌ها از تاسیس اس‌‌اس‌‌پی گذشته است. این سازمان تاکنون به بیش از ۳۰۰‌هزار زن در سراسر هند کمک کرده تا با تغییرات آب و هوایی سازگار شوند، کشاورزی یاد بگیرند، درآمد کسب کنند، سطح بهداشت و سلامت خود و خانواده‌‌شان را ارتقا دهند و امنیت غذایی ایجاد کنند. «اپمانیو پاتیل»، مدیر اس‌‌اس‌‌پی می‌‌گوید: «همه چیز با کمک‌‌های امدادی به زلزله‌‌زدگان لاتور شروع شد. بنیان‌گذار اس‌‌اس-پی، پرما گوپالان بود که من از همان ابتدا با او همکاری داشتم.

متاسفانه او اوایل امسال از دنیا رفت. سپس من مدیریت سازمان را بر عهده گرفتم. در روزهای اول، بیشتر فعالیت‌های ما حول محور بلایای طبیعی بود، مثل زلزله در گجرات در سال ۲۰۰۱ یا سونامی تامیل نادو در سال ۲۰۰۴. اما حالا فعالیتمان گسترده‌‌تر شده و در سه ایالت هند، فعالیت داریم.» حالا تمرکز اصلی این گروه، مبارزه با تغییرات آب و هوایی و پیامدهایش است.

گرچه اپمانیو معتقد است که عملیات‌‌های امداد فوری، لازمه نجات از بلایا هستند اما ماموریت گروه اس‌‌اس‌‌پی، توانمندسازی در بلندمدت است. او می‌‌گوید: «ما از جوامع محلی حمایت مالی می‌‌کنیم تا کسب و کارهایی که پس از وقوع بلایا از بین رفته‌‌اند را احیا کنند.» یکی از راه‌های کمک به این جوامع، آموزش مهارت‌‌های کارآفرینی به آنها، به‌ویژه به زنان است تا بتوانند کسب‌وکار خودشان را راه بیندازند. اس‌‌اس‌‌پی حدود ۳ تا چهار سال پس از وقوع بلایای طبیعی، با جامعه آسیب‌‌دیده در ارتباط است و از مردمش حمایت می‌کند. زنان روستایی در هند، گرداننده امور خانگی هستند و نیازهای خانواده‌‌ها از جمله نیازهای غذایی را به خوبی می‌‌شناسند. در بعضی نقاط روستایی، زنان سابقا در نقش کارگر در مزارع کار می‌کردند. به کمک اس‌‌اس‌‌پی اما، حالا کشاورزی یاد گرفته‌‌اند و می‌توانند دوشادوش مردان، نان‌‌آور خانه باشند و با چالش‌های عصر حاضر، مبارزه کنند. تغییرات آب و هوایی، آسیب شدیدی به کشاورزی در روستاهای هندوستان وارد کرده. به همین علت است که این گروه به این مقوله، توجه ویژه‌‌ای دارند. اپمانیو می‌‌گوید: «سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵، در یکی از مناطق روستایی غرب هند کار می‌کردیم که متوجه شدیم آمار خودکشی در میان کشاورزان بالاست. وقتی نظرسنجی کردیم، دیدیم که کشاورزان آن خطه، تنها یک محصول برای فروش تولید می‌کنند، مثلا نیشکر یا پنبه.

 این مشکل بزرگی بود چون اگر بر اثر تغییرات آب و هوایی، یک محصول آسیب می‌‌دید، منبع درآمد این کشاورزان نیز عملا قطع می‌شد و حتی توانایی خرید غذا هم نداشتند. نیاز اصلی این کشاورزان، امنیت غذایی بود. ما که هدفمان، توانمندسازی زنان بود تا بتوانند نقش تصمیم‌گیرنده را در خانه و جامعه خود بر عهده بگیرند، می‌‌دانستیم که تنها چاره، توانمندسازی اقتصادی است چون نان‌آوران خانه، تصمیم‌گیرنده اصلی هستند. به همین علت، با خانواده‌‌ها صحبت کردیم و به آنها پیشنهاد کردیم که بخشی از زمین خود را به زنان اختصاص دهند تا زنان در آنجا به کشت محصولات کشاورزی بپردازند. به آنها کشاورزی ارگانیک و کاشت حبوبات و میوه و سبزیجات آموزش دادیم.» اس‌‌اس‌‌پی به جمع‌‌آوری دانش و تجربیات افراد ریش‌‌سفید این مناطق پرداخت و این اطلاعات را در اختیار واحدهای کشاورزی دانشگاه‌‌های محلی قرارداد تا ببینند آیا روش‌های سنتی کشاورزی از نظر علمی معتبر هستند و آیا می‌توان دوباره به همان روش‌ها روی آورد یا نه. این گروه قصد داشت کشاورزی هند را به دوران طلایی‌‌اش، یعنی قبل از دهه ۱۹۶۰ برگرداند.

آنها در این مسیر با چالش‌هایی مواجه بودند. مثلا بسیاری از روستاییان معتقد بودند که محصول کشاورزی ارگانیک با محصولی که از طریق کودهای شیمیایی رشد یافته، زمین تا آسمان فرق دارد. از سوی دیگر، بسیاری از مردان در روستا، فکر می‌کردند یک زن نمی‌تواند یک کشاورز درست و حسابی شود. این در حالی است که زنان بسیاری از فعالیت‌های کارگری مزارع را انجام می‌دهند. به علاوه، خیلی از مردان دوست ندارند زنان هم در تصمیم‌گیری‌‌ها سهیم باشند. مدتی زمان می‌‌برد تا اعضای اس‌‌اس‌‌پی این ذهنیت‌‌ها را تغییر دهند.

اپمانیو می‌‌گوید: «برایشان استدلال می‌‌آوریم. مثلا به آنها نشان می‌‌دهیم که هزینه کشاورزی ارگانیک کمتر است. یا با ۲ تا ۳ سال آموزش، به آنها ثابت می‌‌کنیم که زنان می‌توانند قابلیت کسب کنند و در بخش کشاورزی نیز مثل حوزه‌‌های سلامت و بهداشت، رهبر و پیشگام باشند. متقاعدسازی جوامع برای تغییر باورهای سنتی‌‌شان، از مهم‌ترین چالش‌های ما در فاز اول است.»

پس از عبور از این مرحله نیز چالش‌های دیگری نمایان می‌‌شوند. گاهی زنان آنقدر محصول تولید می‌کنند که نه تنها کفاف خانواده را می‌دهد بلکه اضافی هم می‌‌آید. یافتن جایی برای فروش این محصولات نیز یکی از مشکلات اصلی ‌است. اس‌‌اس‌پی این زنان را با بازارها ارتباط می‌دهد.

در حال حاضر کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل در شرم‌‌الشیخ مصر در حال برگزاری‌ است. اس‌‌اس‌‌پی یکی از چهار برنده جایزه «قهرمان‌‌های سازگاری محلی» است که توسط سازمان GCA معرفی شده و در این کنفرانس اعلام می‌شود.  هدف این جایزه، قدردانی از فعالیت‌های جوامع محلی برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی است. برندگان، مبلغ ۱۵‌هزار یورو دریافت می‌کنند تا بتوانند فعالیت خود را گسترش دهند.